HABER MERKEZİ - Güney Afrika’nın vicdanı Başpiskopos Desmond Tutu’nun asistanı Matthew Esau, Tutu’nun, Kürtlerin durumunu Apartheid rejimi altındaki Güney Afrika halkıyla karşılaştırdığını ve PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın özgürlüğünün özlemini çektiğini söyledi. 

 

Nobel Barış Ödülü sahibi Başpiskopos Desmond Mpilo Tutu, geçtiğimiz günlerde yaşamını yitirdi.  Güney Afrika’nın vicdanı olarak tanımlanan, ülkedeki Apartheid rejiminin yıkılması ve yeni bir yaşamın inşa edilmesinde kritik rol oynayan, Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu Başkanı göreviyle ırkçı yaraların adalet ve sevgiyle onarılmasına öncülük eden Nelson Mandela’nın dostu Tutu, PKK Lideri Abdullah Öcalan için yaşamının son gününe kadar özgürlük kampanyasını sürdürdü. Tutu’nun ilk kişisel asistanı ve Kürt İnsan Hakları Eylemi Başkan Yardımcısı Rahip Matthew Esau, Tutu’nun yaşam felsefesi, Kürt halkıyla kurduğu gönül bağı, Öcalan için yaşamının son gününe kadar sürdürdüğü özgürlük kampanyası hakkında değerlendirmelerde bulundu. 

 

VEREM HASTALIĞINA YAKALANDI

 

Yeni Yaşam Gazetesi’ne konuşan Esau, Tutu’nun, 7 Ekim 1931’de Güney Afrika’nın Klerksdorp kentinde doğduğunu, ilk eğitimini Apartheid kurallarına göre Kilise tarafından yürütülen Misyoner Okul Sistemi’nde aldığını, 14 yaşında Western Native Lisesi’ne girdiğini söyledi. Tüberküloza yakalanan Tutu’nun, yaklaşık iki yıl boyunca okula gidemediğini ifade eden Esau, “Hastanede kaldığı süre boyunca, Desmond Tutu çizgi romanları okuması için getiren Trevor Huddleston tarafından her gün ziyaret edildi. Ernest Urban Trevor Huddleston, (15 Haziran 1913-20 Nisan 1998) bir İngiliz Anglikan piskoposuydu. Hint Okyanusu Eyaleti Kilisesi’nin ikinci Başpiskoposu olmadan önce Londra’daki Stepney Piskoposuydu. En çok Apartheid karşıtı aktivizmi ve Rahatınız İçin Naught adlı kitabıyla tanınıyordu. İkisi arasında gelişen dostluk Trevor Huddleston’ın ölümüne kadar sürdü. Bu aynı zamanda onun Hıristiyan inancı üzerinde de büyük bir etki yaptı. Tutu, bundan sonra disiplinli bir manevi yaşam geliştirdi ve bu sonraki 76 yıl boyunca tüm yaşamını etkiledi” dedi.

 

KİLİSE TARİHİNDE BİR İLK

 

Tutu’nun, Güney Afrika’daki Kilise tarihinde bir dizi liderlik pozisyonunu dolduran ilk siyah Afrikalı olduğunu belirten Esau, “Tutu için 1962’de Londra İngiltere’deki King’s College’de eğitim görme fırsatı oluştu. 1967’de eğitimini tamamladıktan sonra iki Londra derecesi, İlahiyat Lisans Derecesi ile Güney Afrika’ya döndü. Dönüşünde Güney Afrika’da bir Doğu Cape kasabası olan Alice’deki Federal Ruhban Okulu’nda (FEDSEM) öğretmen oldu. 1970 yılında Tutu, Lesoto’da ROMA olarak bilinen Botsvana, Lesotho ve Svaziland Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olmak için davet edildi ve daveti kabul etti. 1972’de Dünya Kiliseler Konseyi’nin İlahiyat Eğitim Fonu Sekreterliği görevini üstlenmek üzere Londra’ya döndü. Tutu, Afrika kıtasında kalıcı hale gelen ilişkileri buradan geliştirdi” diye konuştu. 

 

 EŞİT FIRSATLAR SAĞLAYAN BİR LİDER

 

Tutu’nun, 1975’te Johannesburg’daki Saint Mary Katedrali’nin ilk Siyah Anglikan Dekanı olduğunu hatırlatan Esau, Tutu’nun yaşamıyla ilgili şunları söyledi: “Katedral Dekanı olarak, Katedral cemaatinin ırkçı olmamasını sağlamak için net bir stratejisi vardı. Dekan Desmond Tutu, siyah cemaatlere Katedral liderliğinde eşit fırsatlar verilmesini sağlayan lider oldu. Tutu, Anglikan Kilisesi hiyerarşisinin bir parçası olduğu için hızla yükseldi. O, WCC’ye bağlı Güney Afrika Kiliseler Konseyi’nin Genel Sekreteri olarak atanan Lesoto Piskoposu seçildi. Genel olarak Sekreter, yedi yıl boyunca Tutu, Güney Afrika’daki tüm egemenliklerin Kilisesi’ni Apartheid’i, ırksal ayrımcılığı uygulamamaya yönlendirdi. 1 Ocak 1978’de SACC Genel Sekreteri olarak atanmasının duyurusu üzerine Tutu gibi, SACC’de güçlü ekümenik liderliğe duyulan ihtiyacı fark eden Anglikan kilisesinin Piskoposlar meclisinden nihayet elde ettiği desteğe rağmen keskin tartışmalara yol açtı.” 

 

NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ

 

Tutu’nun, Kasım 1984’te Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldüğünü kaydeden Esau, konuşmasının devamında şunları söyledi: “Nobel Komitesi şöyle bir not düşmüştü, ‘Irk ayrımcılığına karşı dünya çapında mücadeleye öncü katkısı ve Güney Afrika’daki beyazlar ve siyahlar arasında eşit ve barışçıl bir arada yaşama talebini ifade etmedeki sarsılmaz cesareti için.’Güney Afrika’daki Anglikan Kilisesi, Anglikan Kilisesi’nin önderliğinde Tutu’nun geleceğini öngörerek onu 1984’te Johannesburg Piskoposluğu’na yükseltti. 1986’dan 1996’ya kadar Cape Town Başpiskoposu ve Güney Afrika’daki Anglikan Kilisesi’nin Metropoliti oldu.

 

BİR DUA İNSANIYDI

 

Muhalefet ve eleştiri, Desmond Tutu’yu hayatı boyunca takip etti, en azından Apartheid günlerinde ve 1995’ten sonraki yeni dağıtımda yeni bir rol üstlenene dek. Hiç kimse, en azından Piskopos Tutu, Apartheid’in kötülüğü hakkında vaaz konuşmalarında ve yazılı olarak yaptığı birçok açıklamayı reddedemez. Gerçekten de hükümetin hiçbir üyesi bunu istemez, birçok kişinin görüşüne göre, Piskopos Tutu tüm zamanını siyasi açıklamalar denilen şeyler yaparak geçirirken, gerçek şu ki, özellikle mevcut piskoposluk bölgesinde, Tanrı’nın şefkatli bir Babası olduğu kanıtlanmıştır. Birçok kişi için manevi bir danışman ve İnziva, Efkaristiya ve Günlük Dua’nın ruhsal egzersizlerinin temel ve merkezi olduğu bir dua adamıydı o. Fakirlerin ve mazlumların sesini sıcak ve şefkatli bir yürekten duyardı hep. İnanın bana, o gerçekten beyazları seviyordu.

 

DİNİ BARIŞ VE SEVGİYDİ

 

Dünya ulusunun Başpiskopos, Piskopos, Genel Sekreter, Rahip, Öğretim Görevlisi, Öğretmen ve Diyakoz olarak yaşamı boyunca yaşadığı Desmond Tutu, Güney Afrika Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu Başkanı olduğunda dünya ve Güney Afrika hep o nazik ve barışçıl insanı gördü. Aslında onun dini barış ve sevgiydi. Desmond Tutu gerçekten Tanrı’nın mütevazı bir insanıydı. Sonsuza kadar onun adı her zaman yaşayacak. Onun ardında bıraktığı isim hiç kimseye olmayacak.”

 

 AFRİKA FELSEFESİ

 

Tutu’nun, Kürtler de dahil olmak üzere dünyanın doğası gereği bir insan topluluğu olduğuna dair tutarlı görüşe ve inanca sahip olduğuna dikkat çeken Esau, “Bu dünya görüşü, Unbuntu olarak bilinen Afrika felsefesine dayanmaktadır.  Ubuntu, insan olmanın özüdür. Benim insanlığımın sizinkiyle nasıl çözülmez bir şekilde birbirine bağlandığını anlatıyor. Cömertlik, misafirperverlik, şefkat, sevgi ve paylaşım gibi manevi niteliklerden bahseder. Tutu, maddi varlıklarda zengin olabilirsiniz ama yine de Ubuntu’suz olabilirsiniz, dedi. Bu kavram, insanların eşyalardan, kârlardan, maddi mülklerden nasıl daha önemli olduğundan bahseder. Statü, ırk, inanç, cinsiyet veya başarı gibi yabancı şeylere bağlı olmayan kişilerin içsel değerinden bahseder. Tutu, Ubuntu’nun Afrika felsefesini dünyaya, Ubuntu’nun bize değerimizin kim olduğumuza içsel olduğunu öğrettiği inancıyla ortaya koydu. Önemliyiz çünkü Tanrı’nın imgesinde yaratıldık. Ubuntu bize bir aileye, Tanrı’nın ailesine, insan ailesine ait olduğumuzu hatırlatıyor. Afrika dünya görüşünde en büyük iyilik toplumsal uyumdur. Bu en büyük iyiliği altüst eden veya baltalayan her şey aslında yanlıştır, kötülüktür. Afrika, Desmond Tutu’nun Ubuntu felsefesini yaymada yaptığı büyük katkıyı kabul etse de, bunun yalnızca Afrika için bencilce olmadığını biliyoruz. Tüm yaşanabilir dünya için ve insanların adalet ve uzlaşma için mücadele ettiği yerlerde olmaya devam ediyor” dedi. 

 

HAKİKAT VE UZLAŞMA KOMİSYONU

 

Tutu’nun, TRC’nin (Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu) başına atandığında, Başkan Nelson Mandela liderliğindeki Güney Afrika hükümetinin, Hakikat ve Uzlaşma konusundaki görüşlerinden şüphe duymadığını kaydeden Esau, şunları kaydetti: “Onun görüşleri, TRC’nin onarıcı adaletle ilgili olduğu yönündeydi. Kirli RC, Apartheid döneminde yasanın ağır insan hakları ihlalleri olarak tanımladığı şeyler hakkında soruşturmalar yürütecekti. Raporunu Başkan Nelson Mandela’ya teslim ettikten sonra Tutu, şunları söyledi; ‘Dünyanın çoğu, Güney Afrika’da Apartheid dönemindeki en kapsamlı felaketin ve Mandela’nın serbest bırakılmasından sonra demokrasiye geçişin altında ezileceğimize inanıyordu. Korkunç bir yarış savaşında en korkunç kan banyosunun kurbanları olacağımızdan hiç şüphe yoktu.’ 1990’ların başında şiddetin günlük istatistiklerine göre günde beş ya da altı ya da 10 kişi öldürülüyordu. Sonra 27 Nisan 1994’te tüm ırkların Güney Afrikalılarının sandık kabinlerine doğru yol aldıklarını görünce dünya hayretler içinde kaldı. Dünya, Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu sürecinin gelişini hayretle ve korkuyla izlerken, kıyametin bu peygamberlerinin yanıldıkları kanıtlandı. İşkencecilerinin kanı için haykıran onca gereksiz acının kurbanları yerine, dünyayı cömertlikleriyle, kendilerine bu kadar çok acı çektirenleri bağışlamadaki istekliliklerindeki soylu ruhlarıyla hayrete düşürdüler.

 

TRC, yeni bir Güney Afrika’nın oyun alanlarının dengelenmesinde önemli bir rol oynadı. Birçoğu daha fazla mağdura tazminat ve ödeme beklemekten mutlu değildi. Ancak Tutu’nun inancı ve Ubuntu felsefesiyle TRC’ye başkanlık etmemiş olsaydı, işler çok farklı olabilirdi.

 

TRC, Güney Afrika’da önemli bir rol oynadı ve uluslararası alanda Hakikat Komisyonlarının hızını belirledi” şeklinde konuştu.

 

TUTU’NUN ÖCALAN ÖZLEMİ

 

Kürtlerin, Avrupa Birliği Türkiye Sivil Komisyonu (EUTCC)’nin hamisi olma davetini kabul eden Tutu’nun kalbine yakın bir halk haline geldiğini vurgulayan Esau, Tutu’nun Öcalan’a dair görüşlerini şöyle anlattı: “Konferanslarda kendisini temsil etmemi ve orada Türkiye’nin, AB’nin, İngiltere’nin, ABD’nin ve dünyanın zulmüne son verme arzusunu dile getirmemi istedi. Tutu, Kürtlerin durumunu Apartheid rejimi altındaki Güney Afrika halkıyla karşılaştırdı. Abdullah Öcalan’ın İmralı Adasından özgürlüğünün özlemini çekti. Öcalan’ın İmralı Adası’nda hapsedilmesini, Nelson Mandela’nın Robben Adası’nda hapsedilmesine benzetti. Kürt halkının durumu Tutu’yu üzdü, çünkü eğer Türkiye, Kürt olan kız kardeşlerine ve erkek kardeşlerine karşı Ubuntu’yu uygularsa siyasi iradenin bulunacağına ve Abdullah Öcalan’ın Türkiye’de Kürtler ve Türkler arasında eşitlik sağlayarak yeni bir dağıtım müzakerelerine öncülük etmek üzere serbest bırakılacağına inanıyordu.

 

Güney Afrika’daki Kürt İnsan Hakları Eylem Grubu’nun eski başkanı Tutu ve Yargıç Essa Moosa, şimdi her ikisi de göçüp gittiler. Güney Afrika’daki KHRAG liderleri, daha fazlasını yapmak ve Abdullah Öcalan’ın serbest bırakılmasını sağlamak için Güney Afrika Hükümetiyle açıkça ve meydan okurcasına karşı karşıya geldiler.”