HABER MERKEZİ - Güney Afrika'da azınlıktaki beyazların ırkçı rejimine son verme mücadelesinde önemli rol oynayan, başpiskopos Desmond Tutu hayatını kaybetti. 

 

Güney Afrika'da ırk ayrımcılığına dayalı rejiminin (apartheid) son ermesinde önemli rol oynayan, Nobel Barış Ödüllü insan hakları savunucusu başpiskopos Desmond Tutu 90 yaşında hayatını kaybetti. 

 

1970'lerden beri ırkçı rejime karşı sesini yükselten Tutu, apartheid rejiminin 1990'ların başında yıkılması sonrası bu dönemde işlenen suçları soruşturmak ve toplumsal uzlaşma sağlamak amacıyla kurulan Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu'na yaklaşık 10 yıl boyunca başkanlık etti. Tutu, “Güney Afrika'nın vicdanı” olarak anılıyordu.

 

MERHAMETLİYDİ 

 

Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, “Tüm Güney Afrikalılar adına derin üzüntüsünü” ifade etti. Cyril Ramaphosa, yazılı açıklamasında "Olağanüstü zekaya sahip, apartheid güçlerine karşı dik ve yenilmez bir adam, aynı zamanda merhameti ile apartheid altında baskıya, adaletsizliğe ve şiddete maruz kalanlar ile dünyanın her yerindeki mazlumlar ve zalimlere karşısında şefkatli ve savunmasızdı” diye ekledi  

 

KÜRT DOSTU

 

1999 Nobel Barış Ödüllü başpiskopos Tutu, Kürt halkının mücadelesine verdiği destekle de tanınıyordu. Tutu, Kürt sorununun çözümü için diyalogun yeniden başlatılması için Kasım 2012’de Uluslararası Barış İnisiyatifi’nin kuruluşunu ilan etmişti. İlk imzacılar arasında Tibet’in Ruhani Lideri Dalai Lama, Sinn Fein Başkanı Gerry Adams, ABD Eski başkanlarından Jimmy Carter gibi isimler vardı.

 

Kobanê’ye yönelik 2014’de işgal saldırıları olduğunda Kürtlerin yanında yer alan Tutu, Avrupa Parlamentosu’nda düzenlenen Kürt konferanslarına da katılmıştı. Aynı zamanda bu konferanslara öncülük edenler arasında yer alan Desmond Tutu, Türkiye’nin yargılandığı 2018’deki Uluslararası Tribunal’e öncülük etmişti. Tutu, PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü için “Vakit geldi” kampanyasının önemli aktörlerinden biri olurken, tecridin kaldırılması için 2019’da çağrı yapan 50 Nobel Ödüllü şahsiyetten biriydi. Bu çağrıda şu ifadeler yer almıştı: “Bizler değişik alanlarda Nobel Ödülü’ne layık görülmüş isimler, gelinen bu kritik aşamada özelde Türkiye hükümeti genelde de uluslararası kamuoyuna Abdullah Öcalan ve Türkiye’deki tüm siyasi tutuklular üzerindeki tecridin kaldırılması için acil adım atma çağrısında bulunuyoruz."

 

En son Nisan 2021’de Kürdistan Barış Kampanyası adına Öcalan’a yazılan mektuba imza atmıştı.

 

SÖZ VE MİZAH İNSANI

 

Desmond Tutu, bir söz ve mizah insanıydı. En bilinen sözlerinden bazıları şöyle:

 

"* Beyazlara karşı nazik olun, insanlıklarını yeniden keşfetmeleri için size ihtiyaçları var. (Ekim 1984, apartheid rejimin en korkunç dönemi)

 

* Bu, tartışan bir Zambiyalı ile bir Güney Afrikalının hikayesidir. Zambiyalı, Deniz Bakanı'nı övüyor. Güney Afrikalı soruyor: "Ama donanmanız yok, denize erişiminiz yok, nasıl bir Deniz Bakanlığınız olabilir? Zambiyalılar ise şöyle yanıtlıyor: ‘Ve senin Güney Afrika'da Adalet Bakanlığın var, değil mi?’ (11 Aralık 1984, Nobel Barış Ödülü verilirken)

 

* Tanrı aşkına, duyacaklar mı, beyazlar duyacak mı ne demeye çalıştığımızı? Lütfen sizden tek isteğimiz, bizim de insan olduğumuzu kabul etmeniz. Derimizi yüzdüğünüzde, kanıyoruz, bizi gıdıkladığınızda gülüyoruz. (Güney Afrika'ya yaptırım çağrısında bulunduğu konuşma, Ocak 1985)

 

* Dalai Lama'yı yarattığı için Tanrı'ya derinden şükrediyorum. Bazılarının dediği gibi, Tanrı'nın 'Tamam, bu adam, Dalai Lama, fena değil. Ne yazık ki Hıristiyan değil?’ diye cidden düşünüyor musunuz? Böyle olduğunu düşünmüyorum, çünkü bilirsiniz, Tanrı bir Hıristiyan değildir. (Haziran 2006, Brüksel)

 

* Homofobik bir Tanrı'ya tapmayacağım (...) Homofobik bir cennete gitmeyi reddedeceğim. Hayır, üzgünüm derdim, diğer tarafa gitmeyi tercih ederim. Apartheid'e karşıydım. Benim için aynı seviyede. (Temmuz 2013)”