2021 Merkezi Bütçe Kanunu, derinleşen ekonomik krizin gölgesinde 18 Aralık’ta yapılan oylamada 193 ret oyuna karşılık 316 kabul oyu ile Meclis’te onaylandı. Cumhurbaşkanı tarafından Meclis’e sunulan bütçe teklifi, muhalefetin bütün itirazına rağmen virgülü dahi değiştirilmeden kabul edildi. Görüşmeler sırasında milyonların “açız” çığlığını duyuran muhalefete, AKP Denizli milletvekili Şahin Tin’in “Kuru ekmek yiyorlarsa aç değillerdir” söylemi büyük tepkilere neden olurken, 2021 bütçesi “kuru ekmek” bütçesi olarak tanımlandı. 

 

“Aş, iş, yemek” talebiyle ordulaşan işsizlerden pandemiden dolayı devlet desteğinden yoksun bir şekilde iş yerlerine kilit vuran esnafa, sokak sokak “insanca yaşamak istiyoruz” sloganıyla direnen işçi ve emekçiden eğitimciye, kadınlardan gençlere tüm kesimler bütçede umduğunu bulamadı.

 

HDP SOKAKTAYDI

 

Bütçe görüşmeleri öncesi halkın talebini sokakta dillendiren parti ise Hakların Demokratik Partisi (HDP) oldu. Bütçe görüşmeleri öncesi “Hakla bütçe” kapsamında sokak sokak çalışma yürüten HDP, yediden yetmişe herkesin talebini dinledi, dillendirdi. İstanbul’da semt pazarlarında, meydanlarda, caddede ve sokakta yurttaşlarla bir araya gelen HDP’liler, “iktidarın savaşa aktarmak istediği bütçenin halka aktarılması gerektiğine” dikkat çekti. Yurttaşlar tarafından büyük bir ilgiyle karşılanan HDP’nin çalışması birçok kez engellenmeye çalışıldı. Öyle ki bilgilendirme amacıyla yaptıkları megafon “sesli anons yapamazsınız” gerekçesiyle yasaklandı. Tüm engellemelere rağmen yurttaşlarla bir araya gelen HDP’liler, çalışmalarını tamamladı. 

 

Bütçe görüşmeleri öncesi çalışmaları kapsamında “gerçek bir bütçenin nasıl olması gerektiğini” yurttaşlara anlattıklarını söyleyen HDP İstanbul İl Eşbaşkanı Elif Bulut, çalışmalarının halkta büyük bir karşılık bulduğunu aktardı. 

 

AKP’NİN SON BÜTÇESİ 

 

Çalışmaları kapsamında dinledikleri esnaf ve yurttaşların “insanca yaşam” taleplerinin bütçeye yansımadığına dikkat çeken Bulut, “Kesinlikle halkın beklentilerinden uzak; Saray’a, şatafata, lükse, sermayeye ve güvenlik harcamaları adı altında silaha yatırım olan bir bütçe Meclis’ten geçti. Yoksullaşan halkı daha fazla yoksullaştıracak bir bütçe. Bu bütçe AKP’nin Meclis’ten geçireceği son bütçe olacak” dedi. 

 

HALK AÇ İKTİDAR MEŞRU DEĞİL

 

AKP Denizli Milletvekilli Şahin Tin’in “kuru ekmek yiyorlarsa aç değiller” sözlerini de değinen Bulut, bu söylemin yurttaşa “kölesiniz” deme anlamı taşıdığını söyleyerek, “Bu sözler kölelik dönemine ait sözlerdir. Halk bunların gerçek yüzünü gördü” ifadelerini kullandı. Eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in “Tencerenin düşüremeyeceği hükümet yoktur” sözlerini hatırlatan Bulut, “Halk pazara giderken filesinin dolup dolmadığına bakıyor. Halkı aç olan bir iktidar artık meşru değildir. Bu anlamda bu iktidarın artık meşruluğu kalmamıştır. Halk bunun hesabını sandıkta soracaktır. Yaptığımız çalışma bunu net bir şekilde ortaya koydu” diye konuştu. 

 

YURTTAŞLARDAN BÜTÇE TEPKİSİ 

 

Meclis’ten geçen bütçeye tepkili yurttaşlar ise, kaynakların yine savaşa aktarıldığı düşüncesinde. Yurttaşlar, bütçeyi “Bunlar iyi günlerimiz. Bizi daha zor günler bekliyor” olarak yorumladı. Pandemiden dolayı iktidarın “gerçek yüzünü gördüklerini” belirten yurttaşlar, “Bize yaşatılanların hesabını sandıkta soracağız. Halkını düşünmeyen bu iktidarı sandığa gömeceğiz” mesajını verdi. 

 

‘MİLLET AÇ’ ÇIĞLIĞI

 

Mikrofon uzattığımız Yaşar Kabayel adındaki yurttaş, iktidarın krizi saklamaya çalıştığına dikkat çekerek, “Krizi en iyi biz halk yaşıyoruz. Kimden neyi saklıyoruz?” diye sordu. “Şu an gırtlağına kadar borç altındayım” diyerek yaşadığı duruma açıklık getiren Kabayel, Meclis’ten geçen bütçeye ilişkin de “Yine bizleri gözetmediler. Yine kendi menfaatlerini gözettiler” diyerek tepkisini dile getirdi.

 

Kabayel’in konuşması sırasında görüntülerimize de yansıyan 50-60 yaşında bir kadının “Millet aç aç” sözleri dikkat çekti. Kabayel, “Gördünüz değil mi? Milyonlar artık ‘açız’ diyor.  Bu gerçeklik saklanamaz. Yurttaşlar olarak bütçenin savaşa değil; halka aktarılmasını talep ediyoruz. Gün geçtikçe daha çok bataklığa sürükleniyoruz. Bu bütçe 2021 yılını kaldırmaz” öngörüsünde bulundu. 

 

YALNIZ BIRAKILAN ESNAF

 

Krizden dolayı kira ve faturalarını ödeyemediklerini söyleyen esnaf Abdurrahman Ergin ise, iktidarın pandemi sürecinde yurttaşa bir defaya mahsus bin TL verdiğini defalarca kez ise mesaj atarak yurttaştan para topladığına işaret etti. Ergin, “Esnafın dükkânını kapatıyor. Ama ‘bunlar nasıl kira ödüyor, nasıl faturaları ödüyor’ diye çözüm bulan yok” diyerek, esnafın bu süreçte yalnız bırakıldığının altını çizdi. 

 

‘SANDIĞA GÖMECEĞİZ’ 

 

İktidara “Ülke yanıyor, yanıyor!” diye seslenen Ergin, AKP’li Tin’in “kuru ekmek yiyorlarsa aç değiller” sözlerine, şöyle yanıt verdi: “O Meclis’te kavurma yiyip dursun. Bir gün çıkıp pazarda yurttaşın haline baksınlar. Bunlar yurttaşın halinden anlamazlar. Bunları söyleyenleri sandığa gömeceğiz.” 

 

MA / Naci Kaya - İdris Sayılğan