Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ekonomide gelecek üç yılın yol haritası niteliğinde olan Yeni Ekonomik Programı’nı (YEP) “Yeni Dengelenme”, “Yeni Normal” ve “Yeni Ekonomi” temasıyla açıkladı. 2020 için büyüme hedefi yüzde 0,3, 2021'de yüzde 5,8, 2022 ve 2023'te ise yüzde 5 olduğunu açıklayan Albayrak, işsizlik tahminleri ise 2020 yılı için yüzde 13,8 olurken, 2023 yılı için yüzde 10,9 oldu. Albayrak’ın açıkladığı pakette dikkat çeken bir diğer nokta ise gençlerin kısmi süreli çalışmasını teşvik ederek işgücü piyasasının esnekleştirilmesi yönünde atılacak adımlar oldu.

 

VİTES KÜÇÜLTME

 

Sendika uzmanı Alparslan Savaş, YEP’in yeni olmadığını, ilk olarak 2018’de açıklandığına dikkat çekerek, programın söylemde bile çok farklılık taşımadığını söyledi. Programın ekonomide vites küçültmenin olduğunu yorumunda bulunan Savaş, “İhracat hedefleri gerilemiş, büyüme hedefleri inandırıcı değil. Aslında topyekun 2018’de açıklanan programın bile gerisinde olan bir program açıklandı. Ekonomide vites küçülttükçe, sermaye sınıfının karlılığını süreklileştirmek ve küresel rekabetteki konumunu güçlü tutabilmek için ucuz emek üzerinden yürünecek gibi görülüyor” dedi. 

 

ESNEK İSTİHDAM 

 

Programla istihdam ve işgücünde esnekliğin hedeflendiğini belirten Savaş, esnek çalışmanın geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasının planlandığına işaret etti. Yaz aylarında karşılarına çıkan 25 yaş altı ve 50 yaş üzeri işçilerin esnek istihdamının desteklenmesinin ayrıntılarının pakette var olduğunu dile getiren Savaş, “Bu gruptaki işçileri aslında tümüyle değişik biçimlerde esnek istihdam edileceği bir model öngörülüyor. Bu şekilde 25 yaş altı ve 50 yaş üstü işçilerin belirli süreli hizmet akdi ile çalıştırılmasının önü açılacak. Bu işçiler kıdem ve ihbar tazminatına erişemiyorlar. Bu durum ise düşük ücret ve güvencesiz çalışma demek. Bunun dışında 50 yaş üzeri işçiler için kısmi çalışmadan söz ediliyor. Bu işçilerin 1 ayda, haftalık çalışma süresinden daha az çalıştırılmasının teşvik edileceği söyleniyor. 25 yaş altı için ise ayda 10 günün altında çalıştırılma teşvik edilecek. Bu durumlar ise o gruptaki çalışanlar için normal çalışma biçimlerine erişemeyecekleri anlamına geliyor” diye konuştu. 

 

KAÇAK GÖÇMEN İŞÇİLİK YASALLAŞACAK

 

Programda göçmen işçilerle ilgili bir maddenin olduğuna değinen Savaş, bu maddenin de gözden kaçtığını söyledi. Göçmen işçilerin çalışma izinlerinin geliştirileceğinin söylendiğini ifade eden Savaş, “Fakat gerçek böyle değil. Şuan var olan göçmenlerin kaçak ve eşitsiz koşullarda çalıştırılmasının yasal statü haline gelecektir. Bu durumun izlenmesi gerektir. Sendikaların üzerine düşen görevler var” diye belirtti.

 

‘İTİRAF EDİYORLAR’

 

YEP’te istihdam ve işsizlik hedeflerinin de var olduğuna işaret eden Savaş, şunları söyledi: “3 yılda 1,3 milyon istihdam hedeflenmiş. Bu ise son 2 yılda 3 milyona varan istihdam kaybının bile telafi edilemeyeceği anlamına geliyor.  İşsizlikle ilgili ise bu yılın sonunda yüzde 13,8 olarak hedef konmuş. Bu rakam bugünkü işsizlikten daha yüksek ve 2023’ün sonunda yüzde 10,9’luk bir oran kabul ediliyor. YEP’le birlikte istihdamda ki kaybı telafi etmeyeceğini, işsizlik oranını da bugünkü oranın altına çekemeyeceğini itiraf ediyorlar.”

 

‘GÜNDEME ALMAK GEREKİYOR’

 

Yapılan düzenlemeyi sadece esnek çalışma biçimi olarak ele almamak gerektiğinin altını çizen Savaş, belirli süreli hizmet akdi üzerinden kıdem tazminatı meselesinin gündeme getirilmeye çalışıldığını dile getirdi. Savaş, “ Bu yapılanı kıdem tazminatına ilk ve en önemli saldırı olarak gündeme almak gerekir. Bu durumu kamuoyu önünde tutmamız gerekiyor. Göçmen işçiler üzerindeki düzenleme için ise bu durumu tersine çevirmek gerekir. Göçmen işçilerle beraber örgütlenmek gerekiyor” ifadelerine yer verdi.

 

SENDİKALARIN TEMEL GÖREVİ 

 

Salgınla birlikte işsizliğin arttığına da dikkat çeken Savaş, var olan büyük işsiz kitlesinin örgütlenmesi gerektiğini vurguladı. İşçi hareketinin üzerine düşen görevlerinin olduğunu dile getiren Savaş, “Çok boyutlu bir karşı hamleye ihtiyaç var. Savunmada kalmak yerine bu başlıklarda bir örgütlenme hamlesi yapmak, çabası içerisinde olmak bütün işçi hareketinin ve sendikaların temel görevidir” şeklinde konuştu.

 

MA / Kadir Güney