Asimilasyon merkezi YİBO'lara dair yeni çalışma

img
İSTANBUL - Asimilasyon merkezleri olarak kurulan YİBO'lar, "Şiddet ve Asimilasyon Aracı Olarak YİBO" adlı çalışmayla mercek altına alındı. Proje yürütücülerinden Özgür Ünal, "YİBO'larla çocuklukları çalınan bir nesil var" dedi. 
 
Kürt çocuklarının asimile edilmesi amacıyla kurulan Yatılı Bölge Okulları (YİBO), yeni bir projeye konu oldu. Hafıza Merkezi, "Şiddet ve Asimilasyon Aracı Olarak YİBO" adlı çalışmayla YİBO'ları mercek altına aldı. Hukuk öğrencisi Özgür Ünal ve Şükran Demir'in yürüttüğü proje kapsamında YİBO'larda okuyan 25 öğrenci ile şöyleşi yapıldı. Söyleşiler, e-kitap halinde 22 Mayıs'ta yayımlandı. Projenin belgesel formatının da Ekim ayına yetiştirilmesi bekleniyor. Yine e-kitap olarak yayınlanan çalışmanın baskılı hale getirilmesi hedefleniyor. Özgür Ünal, uzun bir süre üzerinde çalıştıkları projeyi Mezopotamya Ajansı'na (MA) değerlendirdi. 
 
YİBO'LARIN TARİHÇESİ
 
Ünal, YİBO'ların tarihçesinin 1938 Dêrsim Katliamı sonrası kurulan Elazığ Kız Enstitüsü'ne dayandığını ifade etti. 16 Haziran 1943'te Elazığ Kız Enstitüsü'ne müdür olarak atanan Avar'ın "medenileştirme" adı altında Dêrsim Katliamı'ndan kurtulmuş kız çocuklarını asimile etmeyi hedeflediğini dile getiren Ünal, 1962'de ise YİBO'ların kapsamlı bir proje olarak Meclis'e geldiğini kaydetti. Ünal, daha sonra yayımlanan bir genelgeyle dağlık bölgelerde olan çocuklar için YİBO'ların kurulmasının amaçlandığını belirtti.
 
YİBO'ların temel hedefinin asimilasyon olduğu vurgulayan Ünal, o dönemde Karadenizli milletvekillerinin talep etmesine rağmen kendi bölgelerinde YİBO'ların kurulmadığını, uygulama alanı olarak Kurdistan'ın seçildiğini anlattı. Ünal, bu durumu, "Bu da aslında YİBO'ların amacını gözler önüne seriyor" diye aktardı. 
 
Özgür Ünal
 
İSTİSMAR, TECAVÜZ, TACİZ
 
1980'lere gelindiğinde yatılı okullarda bir artışın yaşandığına dikkati çeken Ünal, 12 Eylül askeri darbesi ve köy boşaltma süreçleriyle YİBO'lardaki öğrencilerin sayısı ve YİBO'ların sayısında artış yaşandığını söyledi. 1990'da köy boşaltmalarından sonra açılan bu okulların sayısının 2000'lerin başında da hızla arttığını belirten Ünal, "Ancak kitle iletişim araçlarının yaygınlaşmasıyla 2010 yıllarında YİBO'larda hak ihlalleri, istismar, taciz, tecavüz durumları ortaya çıkıyor. Bu yüzden kapatılma süreçleri başlıyor. 2010'dan sonra hızlı bir şekilde kapatılıyor. Artık bu okulların birçoğu İmam Hatip Okulu'na, askeri yerlere dönüştürülüyor" ifadelerini kullandı. 
 
'GECELERİ YİBO'LARDA KALAN ASKERLER VAR’ 
 
Hala varlıklarını sürdüren YİBO’lara ilişkin bilgilerin az olduğunu ifade eden Ünal, bilgilerin arşiv oluşturması açısından önemli olduğunu kaydetti. Elde ettikleri bilgileri YİBO'larda şiddet, asimilasyon, toplumsal cinsiyet rollerinin yeniden üretilmesi ve mekânsal yapı şeklinde başlıklar atlında topladıklarını dile getiren Ünal, "Özellikle mekânsal yapı çok ilgimizi çekti. Çünkü özellikle Kurdistan'daki YİBO'ların çoğunluğu askeriyeyle içli dışlı, askeriyenin yanında kurulmuş. Hatta bazen geceleri askerlerin YİBO'larda kaldığına dair anlatılar da oldu. Atış talimlerinin sesleri, öğrencileri ders esnasında rahatsız ettiğini dile getiren öğrenciler bile oldu" diye konuştu. 
KIZ ÇOCUKLARI HEDEF ALINDI
 
YİBO'larla özellikle kız çocuklarının hedef alındığını ve asimile edildiğini dile getiren Ünal, "Bunun nedeni biçilen toplumsal cinsiyet rollerinden kaynaklı. Dilin taşıyıcısını anne olarak gördükleri için dilin kız çocukları üzerinden daha çabuk yayılacağını düşünüyorlar. O yüzden kız çocuklarının acilen 'medenileştirilmesi' ve Kürtlükten arındırılması gerektiğini dile getiriyorlar. Bunu da Türkçe öğreterek, Türkleştirerek yapmaya çalışıyorlar. Bu enstitünün YİBO’larla ortak özelliği de budur. Ulus devletin tarih boyunca asimilasyon için kullandığı en etkili yöntemlerden biri eğitim olmuştur. YİBO'larda da özellikle Kürtçe yasakları çok öndeydi. Buralar çocuklara 'Kürtçenin yasak' denildiği ilk yerlerdi" dedi. 
YİBO'larda yetişen çocukların içe kapanık, özgüven eksikliği yaşadıklarını belirten Ünal, Baskı, şiddet ve asimilasyona rağmen devletin istediği profilin dışına çıkan çok sayıda öğrencinin de olduğunu dile getirdi. Ünal, "Kendi Kürtlüğünü, kendi kimliğini savunan ve bilinç düzeyine artıran, üreten devam ettiren bir profilin yanı sıra buna karşın bir profil de ortaya çıktı. Kürtlük bilincini geri plana atıp kendini Türk ya da daha dindar olarak gören, bu asimilasyonun etkisine giren birçok öğrenci de oldu" diye belirtti. 
'ÇOCUKLUKLARI ÇALINAN BİR NESİL VAR’ 
 
Projeye başladıkları dönemde YİBO’lara dair çok fazla araştırmanın olmadığını gördüklerini söyleyen Ünal, şöyle devam etti: "E-kitabını çıkardık, belgeselini de oluşturacağız. Fakat bunların da yeterli olmadığını gördük. Yüzlerce çalışma da yapılsa bunun yeterli olmayacağını düşünüyoruz. Çünkü çok yoğun bir konu. YİBO'larda yaşananlar, 'Orada yaşanıp orada kalsın' denmemeli. Umarım yaptığımız çalışmalar, yolu YİBO'dan geçen arkadaşlara ses veren bir yerde olur. YİBO'larla çocuklukları çalınan bir nesil var. Hatta etkileri devam ediyor. Kitabımızı da onlara ithafen yazdık. Umarım bir nebze de olsa daha sonraki yüzleşmelerde, hukuki anlamda bir faydası olur."
 
MA / Ömer İbrahimoğlu

Diğer başlıklar

31/05/2024
09:07 40 gündür direnen köylüler dayanışma bekliyor
09:06 İnce: Tecrit ve Kürt meselesi tüm ülkenin sorunu
09:05 Kayyımdan Dosso Dossi'ye 4 milyon 130 bin
09:02 'Erkek tanrıların öldürme kudretine karşı tanrıçaların bilgeliği kazanacak'
09:00 31 MAYIS 2024 GÜNDEMİ
08:16 Qoser'de intihar ettiği iddia edilen kadın yaşamını yitirdi
30/05/2024
23:06 Eskişehir'de hidroelektrik santralinde yangın
21:14 Hayvan hakları savunucuları: Herkes için şiddetsiz bir dünya istiyoruz
21:05 ÖHD: İmrahor’da yıkıma karşı çıkan 104 kişi işkenceyle gözaltına alındı
20:54 ‘Sevdiklerimizin karanfil koyacak mezarı olana kadar mücadele sürecek’
20:43 Kadınlardan şiddet failinin tutuklanması çağrısı
20:30 Uğur ve Örkmez tahliye edildi
18:45 Bakırhan Curnê Reş'te: Hile yapanlara sandıkta ders vereceğiz
18:40 Sosyal İş Sendikası'ndan tutuklanan üyeleri için çağrı
18:31 İsrail saldırıları protesto edildi
18:26 AKP’li belediyeden İmrahor mahallesinde yıkım kararı
18:21 Seçime 2 gün kaldı: Perî’yi geri alacağız
18:01 Emine Şenyaşar’ın Adalet Nöbeti 117’nci gününde
17:56 İÖM nöbetin 4’üncü gününde adalet talebini yineledi
17:46 Garo Paylan'a hakaretten yargılanan sanığa para cezası
16:53 Eğitim Nöbeti: Bizim olanı mücadele ederek kazanacağız
16:33 1 Mayıs tutuklularından 3'ü tahliye edildi
16:08 Engelliler için iki dilli sinyalizasyon
16:05 Cinsel saldırı faili korucu tahliye edildi: Hiçbir önlem alınmadı
15:22 'Özgürlük' talepli kampanya kapsamında okuma etkinliği
15:16 Oyuncu Uğurlu hayatını kaybetti
15:01 Arkeolojik Sit Alanı'ndaki taş ocağı yargıya taşındı
14:50 Siyasetçilere verilen 339 yıl hapis cezası protesto edildi
13:57 Basın-İş’ten Yeni Yaşam etkinliğine katılım çağrısı
13:48 İran'daki kanser hastası Kürt tutsak hastanede kelepçeli tutuluyor
13:29 Kürtçenin tutanaklara 'X' diye geçmesi kişisel görüşmüş!
13:04 Dış ticaret açığı yüzde 12,9 arttı
12:30 Gazeteciler kıdem tazminatı gerekçesiyle işten çıkarılacak
12:09 Yoksulluk sınırı asgari ücretin 3 buçuk katı
12:07 Qileban’da şüpheli çocuk ölümü
12:00 Kayıp çocuğun cenazesi sulama kanalında bulundu
11:53 Avukatlar İmralı’ya gitmek için başvurdu
11:45 İstanbul ve Bursa’da erkek şiddeti
11:39 Sinpaş'ın yasağa rağmen inşaata devam ettiği tespit edildi
11:23 Servislerin kaldırılması protesto edildi
11:16 Tesisatçı Akın davasında 13 yıl sonra avukatsız keşif yapıldı
11:12 İkizköy muhtarına verilen ceza iptal edildi
10:46 DEM Parti Abdullah Öcalan'la görüşmek için bakanlığa başvurdu
10:27 Ecevit Piroğlu 109 gündür açlık grevinde: 48 kiloya düştü
10:04 'Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'ni 'durdurma' davası açıldı
09:46 Gözaltına alınan 11 öğretmen serbest bırakıldı
09:46 Tarsus'daki kazada yaralanan çocuk yaşamını yitirdi
09:41 İzmirliler: Ekonomi köklü değişimle düzelir
09:37 Hastanede intihar soruşturmasında ihmal: Ölmesi beklenmiş!
09:36 Gazeteci Aktan: 'Etki ajanlığı' düzenlemesindeki amaç susturmak
09:31 11 ay tutuklu kalan kadınların davasının reddine karar verildi
09:29 Tutsakların ‘özgürlük’ eylemi 186’ncı gününde
09:25 Meteorolojiden yağış uyarısı
09:22 9 yıldır İmralı'da tutulan kardeşini sadece 1 kez görebildi
09:19 Gezi Direnişi 11 yaşında: En haklı toplumsal hareketti
09:14 Kayyım 290 milyona mal olan taşınmazları seçim öncesi devretti
09:12 Asimilasyon merkezi YİBO'lara dair yeni çalışma
09:08 DEM Parti Curnê Reş'te 843 görevliyle sandıkları koruyacak
09:07 Roboskî'yi anan müdüre kınama, görevden alma ve dava
09:06 Gabar'da yaşam tehlikede
09:05 Sanal bireycilik nasıl aşılır?
09:02 Mutlak tecrit 39'uncu ayında: AİHM kararı uygulanmalı
09:01 Tarsus’tan 5 tutsak farklı cezaevlerine sevk edildi
09:00 30 MAYIS 2024 GÜNDEMİ
08:16 Kenya'da sel felaketi: 52 kişi kayıp
29/05/2024
23:37 Xîzan’da gözaltına alınan 2 kişi serbest bırakıldı
23:20 İnşaat işçilerinin eylemi kazanımla sonuçlandı
23:13 Çandar: Dışişleri Bakan Yardımcılarından birinin vize şirketleriyle ilişkisi var
22:40 Yasağı dinlemeyen ODTÜ’lü öğrencilerden devrim yürüyüşü
22:35 DEM Parti ‘Kobanê'den Gezi'ye özgürlük ve adalet buluşması’ düzenleyecek
21:02 ‘Bir araya gelin ve sokak hayvanlarının katledilmesini durdurun'
20:20 Dêrsim’de Gülistan Doku futbol turnuvasının final maçı oynandı
19:56 Birçok kentte İsrail protestosu: Filistin’deki katliamı durdurun
19:27 KHK eyleminde Filistin için çağrı
19:20 116 gündür bakanlık önünde: Emine Şenyaşar’ın feryadı herkes içindir
19:02 11 öğretmen bakanlık önünde darp edilerek gözaltına alındı
18:45 1 Mayıs tutuklusu 42 kişi hakkında 567 yıl hapis istemi
18:28 BM önüne siyah çelenk bırakıldı: Tecridi görmezden gelemezsiniz
18:09 Eski belediye meclis üyesine beraat ve ceza
17:18 Adalet Bakanlığı'na yürümek isteyen annelerden 'tülbentli' eylem
17:11 Kadir İnanır hastaneye kaldırıldı
17:04 Özdemir’in idam cezası üst mahkeme tarafından onandı
15:59 TJA'dan ‘Hakikat okumaları’ atölyesi
15:55 ‘Direnişimiz elden ele’ sergisine yoğun ilgi
15:42 Seçime son 4 gün: Curnê Reş'i farkla kazanacağız
15:27 Qoser'de bir kadın ağır yaralı halde bulundu
14:27 Adana'da ulaşıma yüzde 43 zam
14:26 İmralı’da tutulan Aktaş’ın ailesinden ÖHD ve İHD’ye başvuru
14:11 Sağlıkçılar ‘Vergide adalet’ istedi
14:09 Özgür Gündem gazetesi davası ertelendi
14:08 Hekimler sorunların giderilmesi için yasal düzenleme talep etti
13:44 Zabıtalar mobbingi protesto etti
13:39 1 Mayıs tutsaklarıyla dayanışma mektupları
13:30 Xîzan’da askeri operasyon
13:13 2 günde 67 kez kimyasal silah kullanıldı
13:02 İran rejim güçleri 1 kolberi katletti
12:50 14 yıldır devam eden davada ceza talebi
12:37 AKP'nin hayvanları 'öldürme' teklifi Meclis'te
12:21 Alanya’da şüpheli kadın ölümü
12:18 DEM Parti’den Çorum Katliamı açıklaması
12:08 DEM Parti'den 'ağırlaştırılmış müebbet cezasının infazına ara verme' teklifi
12:04 Av. Nakıpoğlu'ndan uyarı: Bir suç zinciri olabilir
11:47 İYİ Partili belediye başkanına cinsel tacizden hapis cezası
10:26 Tutsakların ‘özgürlük’ eylemi sürüyor
10:10 Brezilya’da selde ölenlerin sayısı 169'a çıktı
10:08 İzmir'de bir kişi anne ve babasını öldürdü
09:49 Gingell: CPT cesur olup, İmralı'ya dair bilgi vermeli
09:36 Af Örgütü: İran'da 2023'te 853 kişi idam edildi
09:32 Cezaevlerinde çıplak arama sürüyor: Kadın kimliğini ezme çabası
09:29 6’ncı Ma Music Günleri’ne katılım çağrısı
09:22 YDG'li Özken: Gençler için mücadele bir seçenek değil zorunluluk
09:20 Özsavunma diyalektiği: Jin, jiyan, azadî
09:13 Anneler 'adalet' talebiyle Ankara yolunda
09:11 Curnê Reş seçimleri için hukukçulara gözlemci heyet çağrısı
09:10 Bir 'Mezopotamya' orkestrası
09:04 Altına zam imitasyona talebi arttırdı
09:01 'AKP'liler para karşılığında belediyeye işçi aldı' iddiası
09:00 29 MAYIS 2024 GÜNDEMİ
08:39 300 Êzidî daha Şengal’e döndü
08:33 Komisyon: Yeni seçim tarihi belirlenmeli
08:30 Birçok kent için yağış uyarısı
28/05/2024
22:52 14 kurumdan tutsakların yaşam hakkının korunması talebi
22:29 Mûş’ta Gülistan Doku futbol turnuvası başladı
22:20 Curnê Reş’te gençlerden DEM Parti’ye destek
22:17 ‘Direniş haftası’ ilan eden öğretmenler üç gündür nöbette
22:11 Riha'da şüpheli kadın ölümü
21:59 AKP’li Yurdunuseven hasta tutsaklar için ‘canlı bomba’ dedi
21:19 Perî’de yollar seçime 4 gün kala yamalandı
20:40 Sokak hayvanları tasarısına karşı eylem dördüncü gününde
20:25 Gever’de 2 kişi tutuklandı
20:16 İki kez kalp krizi geçiren tutsak ameliyattan sonra nezarethanede tutuldu!
19:26 İsrail saldırılarına karşı mücadele çağrısı
18:54 Perî’de seçim çalışmaları sürüyor: İrademize sahip çıkalım
18:38 Bedrettin Akdeniz mezarı başında anıldı
17:50 İsrail yine Refah’ı vurdu: En az 21 ölü
17:26 Şenyaşar’ın eylemi ziyaretlerle sürüyor
17:19 Taciz faili beraat etti
17:06 Toprağını savunan 75 yaşındaki kadına para cezası
17:01 DEM Partili belediyeden ‘kadın dinlenme evi’ projesi
16:58 Irkçı saldırı davasında sanığa müebbet hapis istemi
16:33 Curnê Reş’te gençler ve emekçilere seçim ziyareti
16:23 Bucak: Yerel ekonomi politikası geliştirilmeli
16:20 DEM Parti’den ağır hasta tutsak Kuday için başvuru
16:16 İkinci Kobanê iddianamesi: Beraat verilen ölümler yeniden dosyada
16:08 Eriş ve beraberindeki gençler tahliye edildi
15:48 ‘Roboskî ile Refah katliamları aynı siyasetin ürünüdür’
15:45 Sondaj kuyularına karşı açılan davada karar bekleniyor
15:18 Köylüler maden için yapılacak ÇED toplantısını engelledi
15:17 6'ncı Ma Music Günleri başlıyor
15:12 Silopiya’da 200 dönümlük buğday tarlası küle döndü