DERSİM - Dersim Tertelesi’nin 86’ncı yıldönümünde gerçekleştirilen anmada konuşan dönemin tanığı Raime Kızılkan, “Katliamcı zihniyet devam ediyor” dedi.

 

Dersim Emek ve Demokrasi Platformu öncülüğünde Dersim Tertelesi’nin 86’ncı yıldönümüne ilişkin katliamın yapıldığı yerlerden biri olan Nazımiye ilçesine bağlı Yeresk’de (Dallıbahçe) anma gerçekleştirildi. 

 

Anmaya, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) Dersim il ve ilçe örgütleri temsilcileri, kent milletvekili adayı Ayten Kordu, Amed eski Baro Başkanı Cihan Aydın, Emek ve Özgürlük İttifakı bileşenleri, Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) Eş Genel Başkanları Kadriye Doğan ve Musa Kulu, Alevi örgütleri temsilcileri, Pirler ve Dedeler katıldı. 

 

Kitlesel olarak insanların katledildiği Çır Deresi’ne doğru yürüyüş yapıldı. Derenin yanında çıralar ve mumlar yakıldı. Daha sonra dönemin tanıkları yaşanılanları anlattı. 

 

'ÇOK ÇIĞLIK VARDI'

 

Katliamın tanıklarından Turan Gül, köylerinden 71 kişinin alındığını hatırlatarak, “6’sını Kıl Köyü’ne götürdüler. Hüseyin Çavuş vardı, O’nun evinin aşağısında diğer hepsini öldürdüler. Çok feryat ettiler. O kadar çok çığlık geldi ki katliamın makinelerle yapılması istendi. Rivayete göre Akdoğan’a telgraf çekildi ‘süngüleri bırakın makineli tüfeklere’ geçin denildi. Küçük çocukları dahi okullardan alıp katlettiler. Katledilenlerin içinde bebeği kucağında olan bir bebekte nefes alamadığı için öldü” dedi. 

 

'KATLİAMCI ZİHNİYET DEVAM EDİYOR'

 

Daha sonra konuşan Raime Kızılkan, “Kara gün diye adlandırdığımız bugün de geldiğiniz için teşekkür ederim. Katliamda benim ailemden 11 kişi katledildi, birçoğu da sürgün edildi. Bu katliamcı zihniyet halen de devam ediyor. 38 içimizde bir yaradır” diye belirtti. 

 

'ÇOK EZİYET ÇEKTİK'

 

Bir diğer tanık Hıdır Baran da “Aslanlar, Kılıçlar, Yıldızlar ve Yıldırım ailelerini toplayıp gece saatlerinde Çır Deresi’ne götürüp süngüyle katlettiler. Cesetlerin altında kalan bir kadın kurtuldu, 3 gün yaprak yiyerek hayatta kalıyor. İnsanlarımız o dönemde çok eziyet çekti” sözleriyle yaşananları hatırlattı. 

 

Konuşmaların ardından katledilenlerin anısına dereye karanfil bırakıldı. Anma, Desimli sanatçı Raber Diler’in okuduğu ağıtla sona erdi. 

İZMİR

Dersim Dernekleri Federasyonu, İzmir Dersim Dernekleri, Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) İzmir Şubesi ve Alevi Bektaşi Federasyonu İzmir Bileşenleri, 4 Mayıs 1937'de başlatılan Dersim katliamına ilişkin Karşıyaka Çarşı girişinde basın açıklaması düzenledi. "1937-38'i unutmadık. Unutturmayacağız" ve "4'e gulamne roza manwa sîya wa. Adalet wazemê bêrê daire" pankartlarının açıldığı açıklamada Seyit Rıza fotoğrafları da taşındı. Sık sık "Arşivler açılsın, hesap verilsin", "Dersim, Maraş, Roboski unutulmaz hiç biri", "Davada hayır barış hemen şimdi" ve "Dersim be wayir niyo" sloganları atıldığı açıklamaya, Yeşil Sol Parti İzmir milletvekili adaylarını, kentte bulunan siyasi parti temsilcileri ile çok sayıda yurttaş katıldı. ne

Kurumlar adına basın metnini DAD İzmir Şubesi Eş Başkanı Nebahat Çelik okudu.

"Dersim tarihte kalan bir travma ve süreç değildir" diyen Çelik, "Toplumsal varlığımızı yok etmeye koşullu politikalar çok yönlü bir şiddet sarmalıyla halen anı anına sürdürülmektedir. Doğamız orman yakmaları ve barajlarla tahrip edilmiş ve edilmekte, asimilasyon ise daha da derinleştirilerek sürdürülmektedir.

Nice yıkım yaratmaktan ve hergün bunlara yenilerini eklemekten başka bir işlevi olmayan tek tipçi zihniyet ve tahakküm biçimi terk edilmelidir. Halklarımızın demokratik, eşitlikçi, özgürlükçü ve doğrudan demokrasiyi esas alan rızalaşmasıyla ve bir rıza anayasasıyla özlemi duyulan gelecek inşa edilebilecektir. Tarihsel yaralar ancak bu şekilde sarılabilecek, travmalar da aşılabilecektir. 4 Mayıs Roza Şiyaye vesilesiyle Seyit Rıza, Alişer ve Ana Zarife şahsında tüm mazlumlarımızın huzurunda bir kez daha dara duruyor, saygıyla anıyor ve halkımıza yaşatılan vahşeti insanlığın huzurunda bir kez daha lanetliyoruz. Arşivler açılmalı, Dersim ismi iade edilmeli, sürgünler, kayıplar ve el konularak götürülen çocuklarımızın listesi ve akıbetleri açıklanmalıdır" diye konuştu. 

 'TALANA SON VERİLSİN'

Açıklamada söz alan Yeşil Sol Parti İzmir Milletvekili Adayı Canan Kebent Özkan ise şunları söyledi: "Dersim halkı kırımın, talanın devam etmemesi için arşivlerin açılıp sorumlulardan hesap sorulmasını istiyor. Seyit Rıza ve yoldaşlarının mezarlarının açıklanmasını, toplu mezarların açılarak usulüne uygun bir şekilde defin edilmesini istiyoruz. Dersim ismi, tarihi ve kültürü Dersimlilere iade edilmelidir. Dersim katliamı barajlarda ve doğa talanıyla devam ediyor. Buna da bir an önce son verilmesini istiyoruz."