HABER MERKEZİ - Türkiye’nin, Güney Kürdistan’da HPG gerillalarına karşı kimyasal silah kullanması birçok merkez yapılan açıklama ve yürüyüşlerle protesto edildi. Açıklamalarda, sessiz kalanların da bu suça ortak olduğu belirtildi.
Türkiye’nin, Güney Kürdistan’ın Zap, Avaşîn ve Metina’da HPG gerillalarına karşı kimyasal silah kullanması tepkilere neden oldu. Birçok merkezde yapılan açıklamalarla kimyasal silah kullanımı kınandı.
İSTANBUL
Halkların Demokratik Kongresi (HDK), Özgür Kadın Hareketi (TJA), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Marmara Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Yardımlaşma Derneği (MATUHAYDER), Anadolu Yakınlarını Kaybedenlerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (ANYAKAY-DER), Demokratik Alevi Dernekleri (DAD), Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM), Kürt Araştırmaları Derneği ve Barış Anneleri İnisiyatifi, “Kimyasal Silah Kullanmak İnsanlık Suçudur” şiarıyla Şirinler Yürüyüş Yolu’nda kimyasal silah kullanımını protesto etti.
Açıklama öncesi Şirinevler Meydanı ile Yürüyüş Yolu Caddesi, polis ve zırhlı araçlar tarafından kapatıldı. Yüzlerce kişinin bir araya geldiği eyleme, Birleşik Mücadele Güçleri (BMG), Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi (SYKP), HDP Gençlik Meclisi üyeleri ve tutuklu yakınları da destek verdi.
SLOGANLARLA DİRENDİLER
Toplanan kitle yüzlerce polis tarafından kalkanlarla ablukaya alındı. Bu esnada çekim yapmak isteyen gazeteciler de alandan uzaklaştırıldı. Ardından polis saldırısı ile 30 kişi gözaltına alındı. Gözaltılara karşı kitle, “Katledilenler İsyanımızdır”, “Kahrolsun faşizm” sloganlarını attı. Gözaltına alınmaya çalışılan bir gazeteci de çevrede bulunan yurttaşların tepkisi üzerine bırakıldı.
ALKIŞLI YÜRÜYÜŞ
Onur Sokak’ta bir araya gelen kitle ise, yürüyüş gerçekleştirerek kimyasal silah kullanımını alkışlarla protesto etti. Kitle, “Türkiye Cumhuriyeti, Kürdistan’da yürüttüğü savaşlarda kimyasal silah kullanarak savaş suçu işliyor. Bizler de buna karşı sesimizi yükseltmek ve protesto etmek için yürüyoruz. Savaş hukukuna aykırıdır, bu hukuksuzluğa karşı kamuoyunun ve toplumun sesini tepkisini göstermesi gerekmektedir” sözleriyle katliama dikkat çekti. Yürüyüş gerçekleştiren kitle alkışlar eşliğinde, “Kimyasal suçtur, suça ortak olma”, “Kürdistan’da kimyasala hayır”, “Savaşa hayır”, “Kahrolsun AKP, işbirlikçi KDP” sloganları attı.
Yürüyüş Yolu Caddesi’nde açıklama yapan HDP İstanbul Milletvekili Musa Piroğlu, kimyasal silahların yasaklandığını belirterek, kimyasal silah kullanımından vazgeçilmesini istedi.
BATMAN
MEBYA-DER öncülüğünde Batman Gülistan Caddesi’nde bulunan İnsan Hakları Anıtı önünde gerçekleştirilen açıklamaya, HDP Batman Milletvekilli Necdet İpekyüz, TJA, Barış Anneleri Meclisi, , İnsan Hakları Derneği (İHD), Emek ve Demokrasi Platformu bileşenleri, TUAY-DER, HDP, DBP yöneticileri ile çok sayıda yurttaş katıldı. Katılımın yoğun olduğu açıklamada, “Kimyasal silah kullanmak insanlık suçudur” yazılı pankart açıldı. Açıklama yapan MEBYA-DER Batman Eşbaşkanı Medeni Onar, uluslararası güçlerin Türk devletinin insanlık suçlarını işlemesini teşvik ettiğini belirtti.
DİYARBAKIR
Diyarbakır’da kimyasal silah saldırıları, Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma Dayanışma Birlik ve Kültür Derneği (MEBYA-DER) öncülüğünde protesto edildi. Bağlar ilçesi Koşuyolu Parkı İnsan Hakları Heykeli önünde bir araya gelen siyasi parti ve sivil toplum örgütleri temsilcileri açıklama yapmak istedi. Polisisin açıklamayı engellemesi üzerine barış anneleri, polislere tepki göstererek, “Kürtleri öldürmekle bitiremezsiniz, Allah hakkımızı bırakmasın. Cenazelerimize bile saygısızlık yapıyorsunuz. Siz tek mi insansınız” şeklinde tepki gösterdi.
‘TÜRK DEVLETİ İNSANLIK SUÇU İŞLİYOR’
Kitle daha sonra MEBYA-DER binasının önüne geçerek açıklama yaptı. Açıklamayı okuyan MEBYA-DER Eşbaşkanı Şehmus Karadağ, boğucu, zehirli gazların yasak olduğunu belirleyen sözleşmelere dikkat çekti. Türkiye’nin başlattığı ve devam eden saldırılara değinen Karadağ, “Uluslararası Hukukta ve Cenevre sözleşmesinde yasaklı olarak tespit edilen kimyasal silahları kullanarak savaş suçu işlemektedir. Nisan 2021 yılından bu yana sistematik bir şekilde kimyasal gaz, taktik Nükleer silahlar, termobarik bombalar, hardal gazı gibi öldürücü, boğucu kimyasal silahların kullanıldığı yayınlanan bazı görüntülerde açık bir şekilde görülmektedir. Kimyasal silah kullanıldığına en bariz örnek ise yaşamını yitiren 17 insanın görüntülerinin paylaşılmasındaki bulgular ve olayının yaşandığı alandaki coğrafik tahribatın bulguları kullanılan kimyasal silahların önemli bir kanıtıdır. Buna rağmen Kimyasal silahların kullanımını yasaklayan Cenevre Sözleşmesi’nin taraf ülkeleri duruma sesiz kalarak işlenen insanlık suçuna ortak olmaktalar” ifadelerini kullandı.
‘GEREKLİ İNCELEMELER YAPILSIN’
Kimyasal silahların kullanımı sonucu iki yeğenini kaybeden Xoşnav Ata’nın yaklaşık 80 gündür OPCW önünde adalet nöbeti tuttuğunu hatırlatan Karadağ, devamla şunları aktardı: “Güney Kürdistan Halkı ve çatışma bölgelerine yakın yerlerde oturan insanlar yaşam güvenceleri olmadığı için tedirgin. Kullanılan Kimyasal silahlarla sadece insanlığa karşı suç işlenmiyor, doğada yaşayan canlılar ve doğanın eko sistemi tahrip ediliyor. Yaşanan bu insanlık dışı suçlara karşı tüm dünya kamuoyu başta olmak üzere BM kendisinin hazırladığı ve onayladığı Cenevre sözleşmesinin gereğini yerine getirmeye çağırıyoruz. Yine OPCW derhal bölgeye bir heyet göndererek gerekli incelemeleri yapıp işlenen insanlık suçuna ortak olmadığını gösteren adımları ivedilikle atmasını bekliyoruz.”
URFA
Urfa'da DBP İl Örgütü öncülüğünde Ahmet Bahçıvan İş Merkezi önünde yapılmak istenen protesto eylemi öncesi, HDP Urfa İl Örgütü yüzlerce polis tarafından ablukaya alındı. Ablukaya rağmen HDP Urfa Milletvekili Ayşe Sürücü, Özgür Kadın Hareket (TJA) aktivistleri, Barış Anneleri Meclisi üyeleri, Emek ve Demokrasi Platformu bileşenleri ile onlarca kişi, HDP il binasında bir araya geldi.
Kitle “Kimyasal insanlık suçudur” dövizleri ve alkışlar eşliğinde Ahmet Bahçıvan İş Merkezi’ne doğru yürüyüşe geçti. Yürüyüşe engel olan polis, kalkanlarla kitleye saldırdı. Bunun üzerine “Bijî Kurdistan, bimre îxanet” sloganları atan kitle, polis saldırısına rağmen oturma eyleminin ardından HDP İl Örgütü önünde açıklama yaptı.
DBP Urfa İl Eşbaşkanı Hidayet Enmek, uluslararası kurumlara kimyasal silah kullanımına karşı harekete geçme çağrısında bulundu. Kimyasal silah kullanımının insanlığa karşı işlenen bir suç olduğunun altını çizen Enmek, Federe Kürdistan Bölgesi hükümetinin sessizliğine tepki gösterdi. Kimyasal silah kullanımının belgelendiğini vurgulayan Enmek, bütün demokratik kitle örgütlerini buna karşı harekete geçmeye çağırdı.
HDP Urfa Milletvekili Ayşe Sürücü, şunları söyledi: “AKP-MHP iktidarı yıkılıyor. Ayakta kalmak için Kürt halkının kazanımlarına saldırıyorlar. Federe Kürdistan Bölgesi’ne saldırılar bu temelde uzun zamandır devam ediyor. Birçok kez saldırılarda kimyasal silahlar kullanıldı. Kimyasal silah kullanımını kınıyoruz. OPCW buna sessiz kalamaz, Türkiye’den hesap sormalı. Kürt çocuklarının kimyasal silah ile katledilmesini kabul etmiyoruz. Artık yeter. Sonuna kadar işgal saldırılarına karşı mücadele edeceğiz. Halepçe’de de kimyasal silah kullanıldı” hatırlatmasında bulundu.
ADANA
Adana Barış Anneleri Meclisi ve Akdeniz Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (AYKAYDER), HDP Yüreğir ilçe binası önünde açıklama yaparak Türkiye’nin kimyasal silah saldırılarını protesto etti. "Kimyasal silah kullanmak insanlık suçudur Bu suça sessiz kalma!" pankartının açıldığı açıklamaya, çok sayıda kişi katıldı.
Açıklama yapan AYKAYDER yöneticisi Amil Çelik, Türkiye'nin kimyasal silah kullanmasına tepki göstererek, “Kimyasal kullanımı Cenevre Konvansiyonu'na aykırıdır, savaş suçudur ve açıkça insanlığa karşı işlenmiş bir suçtur" dedi. Kimyasal silah kullanımının bir an önce araştırılmasını isteyen Çelik, "Sonuç olarak, yıllardır süre gelen kirli savaş politikaların bir sonucu olan kimyasal silah kullanımı insanlığa karşı işlenmiş suçlar kapsamındadır. Başta Türkiye Büyük Millet Meclisi olmak üzere uluslararası kurumları göreve çağırıyoruz. Bunca acı ve göz yaşı devletin çözümsüzlük politikasındaki ısrarından kaynaklıdır. Kürt sorununun demokratik barışçıl yöntemlerle çözülmesi, diyalog yolunun açılması tüm Türkiye halklarının lehine olacaktır" şeklinde konuştu.
DERSİM
HDP Dersim İl Örgütü, kimyasal silah saldırılarını oturma eylemi ile protesto etti. Sanat Sokağı’nda yapılmak istenen açıklama engellenince HDP’liler, parti binası önünde oturma eylemi gerçekleştirdi. Polisin engellemesi üzerine parti binasına geçen HDP’liler, burada "Kimyasal silah kullanmak insanlık suçudur" yazılı pankart açtı. Burada kısa bir konuşma yapan HDP Dersim İl Eşbaşkanı Nazlı Çelik Öz, kimyasal kullanımının olası katliamlara kapı araladığını, demokratik kamuoyun mevcut gelişmelere karşı ses çıkartması gerektiği çağrısı yaptı.
MERSİN
HDK, TJA, HDP, DBP, Çukurova TUAY-DER, AKAY-DER, Barış Anneleri Meclisi yönetici ve üyeleri, Özgür Çocuk Parkı’nda toplandı. Polisin valilik yasağını öne sürmesi üzerine HDP Mersin İl Eşbaşkanı Hoşyar Sarıyıldız, toplanma haklarını kullandıklarını belirterek, “Sizin yaptığınız açıklama anayasal haklarımızı engellemeye yönelik bir tehdittir. Kitleyi tahrik ediyorsunuz. Yapılan bu kimyasal saldırıyı da kınıyoruz” dedi.
Kitle daha sonra Özgür Çocuk Parkı’ndan HDP Mersin il binasına doğru yürüyüşe geçti. Yürüyüş sırasında kitle zılgıt ve alkış eşliğinde, “Kimyasal silah kullanmak suçtur”, “Bijî berxwedana gerilla”, “Bijî berxwedana zindanan”, “Direne direne kazanacağız” sloganları attı.
ANTEP
Antep'te DBP, HDP ve TJA, Yeşilsu Parkı'nda basın açıklaması gerçekleştirmek istedi. Polisler valilik yasağını gerekçe göstererek açıklamayı engelledi. Açıklamanın engellenmesine tepki gösteren kitle, DBP Antep il binasına geçerek basın toplantısı gerçekleştirdi. Salonda “Kimyasal silah insanlık suçudur” pankartı açıldı. DBP Antep İl Eşbaşkanı Etem Ünal, polisin açıklamayı engelleme kararının keyfi olduğunu vurguladı. Kimyasal silah kullanımına dair gelişmelerin Kürdistan halkları üzerinde endişe yarattığını ifade eden Ünal, uluslararası kurumları göreve çağırdı.
ŞIRNAK
Şırnak’ın İdil ilçesinde HDP ilçe binasının önünde MEBYA-DER öncülüğünde oturma eylemi düzenlendi. Eyleme, HDP milletvekilleri Nuran İmir, Hasan Özgüneş ile çok sayıda kişi katıldı. Basın açıklaması yapmak isteyen kitleye polis valiliğin “iki günlük” yasağını gerekçe göstererek izin vermedi. Ancak kitle engellemeye rağmen oturma eylemi gerçekleştirdi.
Oturma eyleminden sonra kısa bir açıklama yapan HDP’li vekil Özgüneş, “Türkiye’de kirli savaşın her türlüsü halkımız üzerinde yürütülüyor, baskı uygulanıyor. Faşizmin alası en demokratik haklarımız üzerinde bir kılıç gibi sallandırılıyor. En masumane açıklamamız bile tehditle, şantajla valilik tarafından önümüze konuluyor. Oysa ki biz savaş olmasın, barış olsun, özgürlük olsun, gençler ölmesin diyoruz. Biz onurlu duruşumuzla özgürlük talebimizden, adalet talebimizden vazgeçmeyeceğiz. AKP ve MHP faşizmine ‘dur’ diyoruz” dedi.
Yapılan açıklamanın ardından oturma eylemi, “Şehît namirin”, “Faşizme karşı omuz omuza” sloganlarıyla son buldu.
ELAZIĞ
HDP Elazığ İl Örgütü, kimyasal silah kullanımını yaptığı açıklama ile kınadı. Parti binasında açıklama yapan HDP Elazığ İl Eşbaşkanı Ali Yıldırım, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere aykırı hareket ettiğine dikkat çekti.
HAKKARİ
HDP Hakkari İl Örgütü’nün il binasında yaptığı açıklamaya, İHD ve ÖHD Hakkari şubeleri, Barış Anneleri Meclisi ve çok sayıda partili katıldı.
Açıklamada konuşan HDP Merkez İlçe Eşbaşkanı Sinem Seven, demokratik kamuoyuna çağrıda bulunarak, “Ülkeyi krizlerden krizlere sürükleyen AKP-MHP iktidarının güvenlikçi ve çatışmacı politikalardaki bu ısrarı, daha fazla krizi beraberinde getirmektedir. Başta Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütü (OPCW) ve Birleşmiş Milletler olmak üzere ilgili uluslararası kurumları ve kamuoyunu daha etkili çalışma yapmaya davet ediyoruz” ifadelerini kullandı.
YÜKSEKOVA
HDP Yüksekova İlçe Örgütü binasında düzenlenen açıklamaya, il, ilçe eşbaşkanları, Barış Anneleri Meclisi üyelerinin yanı sıra birçok yurttaş katıldı. Barış Anneleri Meclisi adına konuşan Emine Atak, kimyasal silahların yasak olmasına rağmen Türkiye tarafından kullanıldığını belirterek, “Bu silahlar sanki Kürtlerin ölümü için serbest edilmiş” dedi. Atak, tüm kamuoyuna evlatlarının ölmemesi ve savaşların son bulması için çağrıda bulunarak, “Bu savaşı ve atılan kimyasalı lanetliyorum” ifadesinde bulundu.
ADIYAMAN
HDP Adıyaman İl Örgütü, kimyasal silahlarla öldürülen 17 HPG'li için basın toplantısı düzenledi. Açıklamaya DBP ve Yeşiller Sol Parti Yönetim Kurulu üyeleri katıldı. Açıklamaya katılanlar "Kimyasal Saldırı İnsanlık Suçudur" pankartı açtı. Ortak basın metninin HDP Adıyaman İl Eşbaşkanı Bekir Gürbüz okudu. Açıklama alkışlar eşliğinde son buldu.
İZMİR
Tevgera Jinên Azad (TJA) İzmir ve Barış Anneleri İnisiyatifi, Türkiye'nin kimyasal silah kullanmasına ilişkin Alsancak Türkan Saylan Kültür Merkezi önünde yapmak istediği basın açıklamasına polis engel oldu. Bunun üzerine toplanan kitle Kıbrıs Şehitler Caddesi'nden HDP İzmir İl Binasına doğru yürüyüş yaptı. HDP il binası gelen kitle burada basın açıklamasını gerçekleştirdi. Açıklamada, “Kimyasal silah kullanmak insanlık suçudur”, “Sesiz kalma suça ortak olma” dövizleri taşınırken sık sık, “Bijî Berxwedana gele Kürt”, “Katil devlet hesap verecek” sloganları atıldı.
‘ZULME KARŞI DURACAĞIZ’
Açıklamaya katılan HDP Muş Milletvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit İzmir Emniyet güçlerine seslenerek şunları söyledi; “Herkes görüşlerini barışçıl bir şekilde ifade edebilir. Açıklamamızı neden engelliyorsunuz? Size talimatı verenler gerçekleri karartanlardır" dedi. Savaşın da bir ahlakı olduğunu söyleyen Koçyiğit, kimyasal madde kullanımının suç olduğu hatırlattı. Koçyiğit, “Neden heyetlerin gitmesini, gerçekleri açığa çıkarmasını engelliyorsunuz. Kimyasal kullanmadığınızı bilimsel araştırmalarla, raporlarla kanıtlayın. Katilin kim olduğunu herkes bilsin. Bu suça ortak olmayın. Kimyasal silah kullanmak insanlığa karşı suçtur. Bizi darağacına da götürseniz biz insanlığa karşı işlenen suçların karşında durmaya devam edeceğiz. Tarih Hitleri, Amerika’yı, Musoolini’yi, yazıyor. Zulme karşı direnenleri de yazıyor. Herkese çağrımızdır; Gelin bu yaşananlara karşı hep birlikte duralım" diye konuştu.