ANKARA - Yeni öğretim yılında ekonomik krizin etkisiyle eğitim masraflarının katlandığını belirten ve bu duruma tepki gösteren veliler, eğitim hizmetlerinin ücretsiz, erişilebilir ve eşit olmasını istedi.
Yeni eğitim-öğretim yılı 12 Eylül’de başladı. Okulların açılmasıyla, okul idaresi velilere ihtiyaç listelerini gönderirken, veliler derinleşen krizde söz konusu istekleri karşılayamayacaklarını dile getirdi.
Kırtasiye ürünleri başta olmak üzere, okul formaları, okul servislerine verilen ücretler ve okul araç gereçleri önceki yıllara göre 3 kat arttı. Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası’nın (Eğitim-Sen) araştırmasına göre, yeni yılda veliler zorunlu ihtiyaçlara, ilkokul 1’inci sınıfa başlayacak bir öğrenci için 2 bin 840 TL, ortaokula başlayacak bir öğrenci için 3 bin 180 TL, liseye başlayacak bir öğrenci için 3 bin 270 TL ödemek durumunda kalacak.
İnternet üzerinden fiyat karşılaştırması yaptığımız ilgili alışveriş sitelerinde ise okul araç gereç fiyatları geçen yıllara göre 3 kat artmış durumda. Kırtasiye ürünlerinde toplamda yüzde 138, 40 artış söz konusu. Geçen yıl 6,96 TL olan bir defter 30 TL’ye, 12’li kurşun kalem 6,99 TL’den 17,26 TL’ye yükselmiş. Bir sırt çantasının fiyatı, 2021’den bu yana yüzde 102 oranında zamlanarak 519,90 TL’ye yükseldi. Her sene okullarda öğrencilerden zorunlu olarak istenen 500’lü A4 kâğıdı ise, yüzde 213 zamlanarak 29,70 TL’den 93 TL’ye kadar artış gösterdi.
Tablonun tamamı ise şöyle:
‘YENİ ÜRÜNLER ALMA ŞANSIMIZ YOK’
Çocuğu 6’ncı sınıfta öğrenim gören Mustafa Akgül, hem veli ve de öğretmen. Kendi çocuğu ve diğer velilerin çocuklarının eğitim süreci boyunca karşılaştıkları ekonomik zorluklara şahitlik eden Akgül, “Ekonomik koşulların ne kadar zor olduğunu alışverişe çıktığımızda bir kez daha gördük. Kitap ve kırtasiye ücreti olarak asgari ücretin bir buçuk katı ücret vermek zorunda kaldık. Servis deseniz yine bizim ödeyeceğimizin çok çok üzerinde rakamlar. Bizim gelirlerimiz, yüzde 50 artarken karşılaştığımız rakamlar enflasyon karşısında yüzde 300 artınca, ödeme güçlüklerimiz hat safhaya çıktı. Bunun haricinde kırtasiye malzemelerini de yine isteyecekler. Neyle karşılaşacağız bilmiyoruz ama asgari alınacak şeyleri biliyoruz. Onların yeni fiyatlarını gördüğümüzde muhtemelen elimizdeki eskileri sonuna kadar kullanarak olayı çözmeye çalışacağız çünkü yenileme şansımız çok az” diye konuştu.
FORMALAR TERZİYE GİDİYOR
Okul formasına erişimin zorlaştığını belirten Akgül, “Okullarda zorunlu forma var. Biz geçen yılın formasına terzi ile eklemeler yaparak tamir ettirerek veya çocuğu üst sınıfa geçmiş başka bir velinin bize verdiği kıyafetleri kullanmaya çalışıyoruz. Sıfır kıyafetlere ulaşımımız çok zorlaştı. Bulunduğumuz bölgelerde de okuldaki çocuklara formayı zorunlu tutamıyoruz çünkü ekonomik koşullardan dolayı ulaşılamadığını biliyoruz. Boşalttığımız bir sınıftaki öğrencilerden aldığımız formaları yeni gelen mağdur çocuklara iletmeye çalışıyoruz. İstemekte ve ihtiyaçlarda sınır yok ama gel gelelim biz ne kadar istersek isteyelim getirebildikleri en asgaride oluyor” ifadelerini kullandı.
‘EKONOMİK KOŞULLAR ÇOK ZOR’
Akgül, bir öğretmen olarak velileri en ucuz yere yönlendirmeye çalıştığını ve çocukların eğitimine sağlıklı devam etmesi için gerekli olan malzemelerin tamamını isteyemediklerini belirtti. Akgül, “Biz bu yıl fotokopi kâğıdı isteyemedik, isteyemeyeceğiz çünkü 100 TL’ye dayanmış. Şimdi bir tane kalem 4 TL. Eskiden 6 kırmızı, 6 kurşun kalem aldıralım diyorduk. Şimdi listelerimizi öyle yazmıyoruz. İki tane, biri evde kalsın biri okulda kalsın. Yanı sıra bir ailede iki, üç çocuk oluyor ve üçünün masrafları açısından düşünecek olursak ekonomik koşulları çok zor” dedi.
‘FORMALARIN FİYATI 250 TL’YE YÜKSELMİŞ’
Devrim Kahraman, 8’inci ve 1’inci sınıfa giden iki çocuğu için eğitim masraflarını karşılayacak. Ekonomik krizin eğitime ciddi anlamda yansıdığını ifade eden Kahraman, “Masraflar sadece kırtasiye değil. Nitelikli bir eğitim verebilmek için çocukların bir kültür sanat kursuna gitmesi ve sosyal aktivitelerden faydalanması gerekir. Bunları zaten yapamıyorduk, ekonomik krizle daha da yapamaz hale geldik. Eğitime önem veriyorsak, diğer şeylere de önem vermemiz gerekiyor. Bundan birkaç yıl önce okul forması 50 TL iken, şimdi sadece bir okul eteği 250 TL. Aynı durum kalem, silgi ve defterler için de geçerli. Kriz sadece eğitim üzerinden değil giyimden, ulaşıma kadar her şeye etki eden bir hale dönüşmüş durumda. Okul yeni açıldığı için herhangi bir şey almadım almaya da biliriz. Evde bulunan kalem, silgi ve defterleri kullanacağız” diye konuştu.
‘MÜFREDATI AYRI EĞİTİM SİSTEMİ AYRI SORUN’
Kahraman, önceden aldığı ürünlerin sayısının 3 adetten 1 adete düştüğünü söyledi. Kahraman, “Çocuklarımızın eğitimi için birçok şeyden kısmak zorundayız. Ekonomik olarak önümüzü göremiyoruz. Eğitim ülkede yaratılan ekonomik krize paraleldir. Bu da çocuklarımızın geleceğe dair hedeflerinin kısıtlanmasına neden oluyor. Çocuklarımız ister istemez ekonomik darlıklarımıza ilgili sohbetlerimize dâhil oluyor. Ekonomik krizin etkisinde olan dar gelirli ailelerin, eğitime erişiminde ciddi sorunlar var. Ailelerin birçoğu belki de çocuklarını okula gönderemeyecek. Geleceği çalınmış bir topluma dönüşeceğiz. Müfredatı ayrı bir sorun, eğitim sistemi ayrı bir sorun. Eğitim temel bir haktır. Ama ülkede eğitime ulaşmada ciddi adaletsizlikler var. Eğitim hizmetleri tamamen ücretsiz, erişilebilir ve eşit olmalı. Bunun için bilinçlenmeye ve örgütlü mücadeleye ihtiyaç var” şeklinde konuştu.