URFA - Urfa’daki kaldırımlarda hissedilebilir yüzeyler, toplu taşıma ve trafikte sesli sistemler olmadığı için evlerinden dışarı çıkamayan engelliler, “Engelli bireylerin hayatlarını şehirleri yöneten insanlar zorlaştırıyor” dedi.
Urfa’da, engelliler zorlu koşullarda yaşam mücadelesi veriyor. Sürekli göz ardı edilen engelliler, kamusal alanların hiç birinde kendilerine yer bulamıyor. Merkez Haliliye, Karaköprü, Eyyübiye ilçelerinde neredeyse hiçbir kaldırımda hissedilebilir yüzeyler, toplu taşıma ve trafikteki sesli sistemler bulunmuyor. Bunlara ek olarak bozuk kaldırımlar, bazı kaldırımlarda rampaların olmaması, yürüyen merdivenlerin olmayışı, büyük meydanlarda engelli tuvaletlerinin bulunmayışı özellikle yürüme engelli bireylerin sosyal hayatlarını kötü etkiliyor. Kentte dışarı çıkmaları çileye dönen engelliler, 15 dakikalık yola 2 saatlerini veriyor.
Kendileri de engelli olan Şanlı Görme Engelliler Spor Kulübü Derneği Başkanı Osman Keskin ve Omirilik İstihdam Derneği Urfa Şubesi üyesi Servet Dağ, yaşadıklarını anlattı. Geçirdiği bir trafik kazasıyla 23 yıldır omurilik felci sebebiyle yürüyemeyen Dağ, 19 yıla yakın bir süredir bir grup arkadaşı ile Urfa’da engelli bireyler için mücadele ettiklerini belirtti.
HİÇ BİR YERE GİDEMİYORLAR
Engelliler olarak şehir merkezine çıktıkları zaman çok fazla sorun ile karşı karşıya kaldıklarını belirten Dağ, şunları söyledi: “Yola çıktığımızda kaldırımları kullanamıyoruz. Şehrin merkezindeki kaldırımlar sıkıntılı. Yaya geçitlerimiz sıkıntılı. Urfa Belediyesi, eski binasının olduğu yere Büyükşehir Çay Otağı yaptı. Ancak biz bu otağın içerisine bile giremiyoruz, yolları sıkıntılı olduğu için. Bugün öyle bir yol yapmışlar ki ne görme engelliler ne de biz tekerlekli sandalye kullanan bireyler olarak bu yolları kullanamıyoruz. Özellikle görme engelliler için durum daha kötü. Çukurlar, engeller var. Yaya geçitlerimiz yok edildi. Yapılan rampalar öyle dik ki eski hali ile bıraksalardı bizim için daha iyi olurdu. En azından eski hali kullanılabilir bir şekildeydi. Birçok bankanın ATM’sini kullanamıyoruz. Belli başlı bankalar dışında bazı bankaların içerisine bile giremiyoruz. Şehir merkezinde bir lokantaya, kuyumcuya, telefoncuya giremiyoruz. Bugün şehir merkezinde bir lavabomuz bile yok. Biz bununla ilgili büyük sıkıntılar çekiyoruz. Daha önceki vali ile görüştük. Kendisine de anlattım. Bazen altımı pisleterek eve gitmek zorunda kalıyorum. Ben bugün ailem ile bir parka çıkıp gezemiyorum. Çünkü önümde hep bir engel var. Moralimiz bozuluyor, dışarı çıkacağıma hiç evimden çıkmayayım daha iyi diyoruz. Bu sebeple engellilerin yüzde 50’ye yakını evlerinden çıkmıyor.”
'KANUN BİR AN ÖNCE UYGULANSIN’
Sonradan düzenlenen bir rampadan inerken düşerek kaburga kemiğini kırdığını anlatan Dağ, yaklaşık 9 ay bu sebeple tedavi gördüğünü söyledi. “Engelli bireylerin hayatlarını şehirleri yöneten insanlar zorlaştırıyor” diyen Dağ, 2005 senesinde çıkartılan 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun'un bir an önce uygulanması için çağrıda bulundu. Dağ, “Kendileri nasıl insanca her şeye erişebiliyorlarsa biz de bir birey olarak her şeye erişebilmek istiyoruz. Bizlere, ‘Şu yolu sana yaptım sen şurayı kullanacaksın’ demesinler. Engelli olmayanlar nasıl her yeri kullanıyorsa, bizim de aynı şekilde kullanmamız lazım” dedi.
‘ENGELLİLERİN DE DÜŞÜNÜLMESİNİ İSTİYORUZ’
Görünür olmak istediklerini belirten Dağ, son olarak şunları söyledi: “Artık bir işyerine ruhsat verdikleri zaman engelli bireyi de düşünerek versinler. Teknoloji çağında yaşıyoruz. Herkes bunun nimetlerinden faydalanıyor ama bir engelli bankaya, lokantaya, gıda almaya bir yere giremiyor. Artık engelli bireylerin hayatlarının kolaylaştırılmasını istiyoruz. Camiye dahi giremiyoruz. Hepsi yeni yapılmasına rağmen engellilere uygun değil ve girişleri kapalı. Var olanların da yerleri uygun değil ya da caminin rampası önüne arabalarını park ediyorlar biz de camiye erişemiyoruz. Şehri yönetenlerin bizleri dikkate almalarını istiyoruz. Bizleri çağırıp bu şehrin sorunlarını çözmelerini istiyoruz. Yaya geçitlerinin bize uygun hale getirilmesini istiyoruz. Şehir için yapılan düzenlemelerde engelli bireylerin de düşünülmesini istiyoruz.”
GÖRME ENGELLİLERİN DURUMU
Görme engelliler olarak sokağa çıktıklarında birçok sorun ile karşı karşıya kaldıklarını ifade eden Şanlı Görme Engelliler Spor Kulübü Derneği Başkanı Osman Keskin ise, “Kaldırımda araçlar duruyor, tezgahlar konuyor, klavuz çizgileri yok. Onların bir an önce yapılması bizlere büyük bir kolaylık sağlayacaktır” dedi. Engelli olmayan bir bireye göre gitmek istedikleri bir yere 2 katı fazla zaman harcayarak gittiklerini söyleyen Keskin, “Belediyelere bildirimlerde bulunuyoruz. Onlar da yapacaklarını söylüyorlar ama yaptıkları olmadı. 3 yıldan beridir sıkıntılarımızı dile getiriyoruz, sonuç yok” diye konuştu.
MA / Ceylan Şahinli