BATMAN - İdare Mahkemesi, Zorê Vadisi’ne yapılması planlanan HES projesine ilişkin verilen “ÇED olumlu” raporu, hukuka ve mevzuata uyarlılık bulunmadığı gerekçesiyle iptal etti.
Batman'ın Sason ilçesine bağlı Herîvê köyü ile Diyarbakır'ın Kulp ilçesine bağlı Xweşika Mahallesi arasında bulunan Zorê Çayı üzerinde yapılmak istenen Hidroelektrik Santrali (HES) projesi, 2014’te Batman İl Genel Meclisi tarafından reddedildi. Ancak dönemin valisi Hulusi Şahin tarafından karar kabul edilmedi ve proje25 Aralık 2020 tarihinde tekrar meclise sunuldu. Proje, AKP’li İl Genel Meclis başkanının iki oy kullanma hakkı nedeniyle 11 ret oyuna karşı 12 oyla kabul edildi. Maya Enerji Üretim Şirketi tarafından yapılacak olan proje, 452 parsel, 67 bin 450 metrekare alanı kapsıyor. 49 yıllığına bu şirkete kiralanan projenin ömrü ise 50 yıl. Proje alanı içerisinde yer alan 95 parsel için kamulaştırma kararı alınırken, kamulaştırılacak şahsi parseller Kulp ilçesine bağlı 140 haneli Şêxhemza Mahallesi ve ona bağlı 10 mezrayı kapsıyor. Projenin faaliyete geçmesi ile birlikte mahalleye bağlı 4 mezra sular altında kalacak. Bu yerleşim yerleri arasında 90’lı yıllarda boşaltılan köyler de var.
MAHKEME İPTAL KARARI VERDİ
Herîvê köyü sakinlerinden Murat Çiçek, Ercan Çiçek, Rıdvan Çiçek, Mehdin Çiçek ile Medeni Çiçek’in Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirme Denetim Genel Müdürlüğü’nce 13 Şubat 2014 tarihinde verilen “ÇED olumlu” raporuna karşı, 9 Mart 2021 tarihinde Diyarbakır 3’üncü İdare Mahkemesi’ne avukat Serhat Eren aracılığıyla dava açtı. Davayı karara bağlayan mahkeme, “ÇED olumlu” raporunu, hukuka ve mevzuata uyarlılık bulunmadığı gerekçesiyle iptal edilmesi kararı verdi.
Yedi yıldan fazla bir süreden bu yana köylülerle birlikte HES yapımına karşı mücadele eden ekoloji aktivisti Hüseyin Akıl, verilen kararın doğa ve köy halkı için olumlu olduğunu söyledi.
‘KÖYLÜLER GERİ ADIM ATMADI’
HES’in yapılacağı alanın yüzde 70’nin Diyarbakır sınırları içerisinde bulunduğunu kaydeden Akıl, köylülerin avukatları aracılığı Diyarbakır İdare Mahkemesine geçen sene başvuruda bulunduğunu belirterek, “Sadece Kulp ilçesine bağlı 140 haneli Şêxhemza) Mahallesi ve ona bağlı 10 mezra proje kapsamına giriyor. Yetki kararının Diyarbakır’da olmasına rağmen Batman Valisi Hulusi Şahin karar verdi. Ancak köylüler geri adım atmadı. Projenin iptali için binin üzerinde imza toplayarak itirazda bulundular” dedi.
SASON’DA 4 HES VAR
Sason’da 4 tane HES projesinin varlığından bahseden Akıl, “Bir tane daha yapılmak isteniyor. Üç mezramız tamamen sular altında kalacak. Bölgede verimli tarım arazilerinin olduğu yerler burası. Buranın geçim kaynağı hayvancılıktır. Tek bir mezrada bile beş tane çiftlik var. Köylülerin geçim kaynağı olan tarım ve hayvancılık alanları sular altında kalıyor. HES’in devreye girmesiyle birlikte Muş-Diyarbakır yolu da sular altında kalacak. Yurttaşların toprağı da ikiye ayrılıyor. Köylüler kendi toprağına gitmek için kilometrelerce yol gitmek zorunda kalacak” diye konuştu.
‘MÜCADELEMİZ SÜRECEK’
Mahkemenin verdiği karara değinen Akıl, şöyle konuştu: “Zorê’nin gerçek sahipleri olan, vadideki canlılar, köylüler ve doğa kazandı. Köylülerin doğanın tahribatına karşı verdikleri muazzam mücadele ortada. Köylüler ile birlikte mücadelemiz devam edecek. Bizim olan doğanın sermayeye kurban edilmesine izin vermeyeceğiz. Mezopotamya’da yıkılmadık, kesilmedik orman, betonlara hapsedilmedik akarsu, yıkılmadık, delik deşik edilmedik dağ bırakmayan, bu talancı zihniyete karşı mücadelemiz devam edecek.”
MA / Fethi Balaman