Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Urfa Şubesi Hapishane Komisyonu, Şanlıurfa 1 ve 2 Nolu Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumları ile Siverek T Tipi Kapalı cezaevlerine ilişkin hazırladıkları hak ihlalleri raporunu açıkladı. Görüşe giden tutuklu vekilleri ve ailelerinin derneklerine yaptığı başvurular ve devam eden salgın süreci ile artan hak ihlallerini yerinde görmek amacıyla cezaevlerinde tutukluların ziyaret edilmesiyle hazırlanan raporda, yaşanan hak ihlaller sıralandı. 

 

SORUNLAR DEVAM EDİYOR

 

Raporda, Şanlıurfa 1 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi'nde 4, Şanlıurfa 2 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi'nde 7 ve Siverek T Tipi Kapalı Cezaevi'nde ise 2 tutuklu olmak üzere toplam 13 tutuklu ile görüşüldüğü bilgisi yer aldı. Yapılan görüşmeler ile derneklerinin 2021 yılında yayımladığı rapordaki hak ihlallerinin devam ettiği vurgulanırken, tutukluların salgın gerekçesiyle yaşadıkları tecridin ise hala devam ettiği belirtildi. Tutukluların salgın sürecinde iletişim olanaklarının kısıtlandığı, mektup, dergi, kitap ve gazetelerin geç ulaştığı ya da ulaşamadıkları kaydedilen raporda, tutukluların cezaevi idaresine yaşanan hak ihlallerine dair gönderdikleri dilekçelere ise herhangi bir cevap alamadıkları aktarıldı. 

 

İLETİŞİM ENGELLENİYOR

 

Her 3 cezaevinde de devam eden hak ihlalleri raporda şöyle sıralandı: 

 

“* Hapishanelerde son yapılan düzenleme ile telefon görüş haklarının görüntülü olarak kullanılmaya başlandığını, ancak siyasi koğuşta bulunan mahpuslar olarak idare tarafından bu hakkın kullanılmasının engellendiğini, telefon görüş hakkının kullanılmasında görüşme süresinin adli mahpuslara göre dakikasının daha az olduğunu bu şekliyle idarenin ayrımcı davrandığını belirtmişlerdir.

 

* Yine bulundukları koğuşlarda yaşlı ve ağır hastalığı olan mahpusların olduğunu, onlara yönelik sağlık haklarının ihlal edildiğini, gerekli tedavi ve sevklerin olmadığını, cezaevinde kendi yaşamlarını idame ettiremeyecek durumda olduklarını aktarmışlardır.

 

* Cezaevinden hastaneye gidişlerinde kötü koşullarda hastaneye götürüldüklerini, gidiş dönüşlerin işkenceye dönüştüğünü ve karantina koğuşlarında makul süreden fazla tutulduklarını aktarmışlarıdır.”

 

HASTA TUTUKLULAR VE ATK RAPORLARI

 

Şanlıurfa 2 Nolu T Tipi Cezaevi’nde görüşülen B.Y., A.E., Z.T. isimli 3 tutuklunun ciddi sağlık sorunları olduğu kaydedilen raporda, şunlar belirtildi: “B.Y.’nin ileri derecede KOAH hastası olduğu, gözlemlerimizde de nefes almakta ve konuşmakta ciddi zorlandığı görülmüştür. Buna dair ATK’nin hukuk ve tıp etiğine aykırı bir şekilde cezaevinde kalabilir raporu düzenlediği belirtilmiştir. B.Y.’in sağlık imkânlarından daha fazla gecikmeden yararlandırılması gerekmektedir. Aksi durum insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele yasağı ihlalidir. Ayrıca görüşülen B.Y., ağır KOAH hastası olduğunu, tedavilerinin sağlıklı koşullarda yapılmadığını veya hastanede gördükleri tedaviye ilişkin sonuçların kendilerine aktarılmadığını, cezaevinde yaşamını idame ettiremediğini, ancak ATK’nin hukuka aykırı bir şekilde cezaevinde kalabilir raporu düzenlediğini, onun gibi birçok ağır hasta olduğunu aktarmıştır.” 

 

YABANCI TUTUKLULAR 

 

Yine aynı cezaevinde görüşülen Suriye vatandaşı A.B.’nin yaşadıklarına yer verilen raporda, “Suriyeli vatandaşlar olarak Türkiye’de hukuka aykırı delil ve değerlendirmeler ile cezalandırıldıklarını, kendilerini sağlıklı ifade edemediklerini ve bunun koşullarının sağlanmadığını aktarmışlardır. Yine Suriye vatandaşı olan mahpusların genel sorunlar dışında Türkiye’nin dil ve hukukunu bilmemekten kaynaklı daha fazla hak ihlaline maruz kaldığı gözlemlenmiş olup özgün sorunlarının olduğu aktarılmıştır” diye kaydedildi. 

 

KADIN TUTUKLULAR

 

Görüşülen kadın tutukluların da özgün sorunlar yaşadığının vurgusu yapılan raporda, “Genel olarak kadınların sık yaşadığı sorun, kişisel eşyalara ulaşma noktasında özel günlerinde kullanmak için ped, şampuan vs. ile ilgili sıklıkla sorun yaşadıklarını, cezaevi idaresince ihtiyaçlarının karşılanmadığını, kantinde satılan her şeyin çok pahalı olduğu cezaevinde genel olarak ekonomik koşuları açısından zorlandıklarını aktarmışlarıdır” denildi.

 

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde (AİHS) yer alan Ayrımcılık Yasağı ve Eşitlik İlkesine Aykırılık maddelerine dikkat çekilen raporda, “Söz konusu kapalı ceza infaz kurumlarında yaşanan hak ihlallerine karşı Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesini (CPT), Adalet Bakanlığını ve TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonunu göreve davet ediyoruz” çağrısı yapıldı.