Kayyım yönetimindeki Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi (DBB), kent iklimine uyum sağlamayan ağaçlar için yaptığı harcama ve bu harcamalardan sorumlu Park ve Bahçeler Dair Başkanlığı'na ayrılan bütçeyle gündemde. Kayyım döneminde Park ve Bahçeler Daire Başkanlığı'nın sadece ağaç dikimi için 150 milyon TL harcadığı, 2022 yılı için ayrılan 500 milyon TL'yi de 3 aylık bir sürede tükettiği iddia ediliyor. Kent iklimiyle uyum sağlamayan ağaç türlerinin dikilmesi ve sonrasında kurumaya yüz tutan bu ağaçların yerlerine farklı türlerin dikilmesinin, söz konusu harcamaların temel nedeni olduğu belirtiliyor.  

 

SÖK, DİK, SÖK, DİK... 

 

Diyarbakır Ziraat Mühendisleri Odası’nın (ZMO) verilerine göre; Yenişehir ilçesinin Ofis semtindeki İstasyon caddesinde, yaşlarına göre fiyatları 800-2 bin 500 TL arasında değişen 10 yıllık oya ağaçları söküldü ve yerlerine yenileri dikildi. Merkez Sur ilçesi Melik Ahmet Caddesi’nde kaldırımda sağlı sollu dikilen ve bugün her bir fidesi yaklaşık 850 TL civarında olan 10 yıllık ıhlamur ağaçları söküldü. Bunların yerlerine, tanesi 800-850 TL olan batı çınarı dikildi. Ancak çınarlar yeşermeyince onlar da sökülerek, fiyatları aynı olan normal çınar ağaçları dikildi. 

 

Sur'daki İnönü Caddesi’nde 10 yaşındaki 88 mavi selvi sökülerek, yerlerine aynı miktarda tanesi 350 TL olan erguvanlar dikildi. Onlar da sökülüp, yerlerine tanesi 350 TL olan mavi selviler dikildi. Sur’daki Millet Bahçesi’nde ise sık sık ağaç sökümü yapılarak, yerlerine yenileri dikiliyor.  

 

Merkez Bağlar ilçesi Bağcılar Mahallesi'nde bulunan Mehmet Uzun Caddesi’ndeki 5 bin tane dev çalısı sökülerek, yerlerine aynı miktarda çınar, dişbudak ve teşbih ağacı dikildi. Yineköy Mahallesi’ndeki Havaalanı Yolu üzerinde bulunan dut ağaçları yerlerinden söküldü ve yerlerine yenilerinin dikilmesi bekleniyor. 

 

PALMİYELER KURUDU

 

Merkez Kayapınar ilçesi Diclekent Mahallesi’nde bulunan Mahabad Bulvarı’ndaki bağlantı yollarında dikili olan 8 bini oya ağacı toplam 15 bin ağaç söküldü. Yerlerine limoni ve spiral selviler dikildi. Yine çoğunluğu Kayapınar olmak üzere çok sayıda ilçede maliyeti 11 milyon TL’ye mal olan palmiye ağaçları dikildi. Dikilen palmiyelerin yüzde 70’i kurudu. 

 

2016'da kayyım ataması öncesi belediyenin Park ve Bahçeler Daire Başkanı olan Diyarbakır ZMO Başkanı Samet Ucaman, belediyeden sadece ağaçların dikimi ve sökümüne ayrılan harcalamaları değerlendirdi. 

 

SÖKÜLEN AĞAÇLAR NEREDE? 

 

Ucaman, kent merkezlerinin ağaçlandırılmasının bir ihtiyaç olduğunu ancak kayyım döneminde yeşil alanlara sürekli müdahale edildiğini söyledi. Belediyenin bu müdahalelerde şeffaf davranmadığını ve herhangi bir bilgi paylaşımında bulunmadığını ifade eden Ucaman, son 4 yılda sökülen ağaçların akıbetinin bilinmediğini söyledi. İzlenen yöntemin ciddi bir kamu zararına neden olduğunu aktaran Ucaman, "3 yılda 3 sefer ağaçlar değiştiriliyor. Melik Ahmet Caddesi’nde 3 defa ağaçların yerleri değiştirildi. İstasyon Caddesi, Havaalanı Caddesi yine öyle. Mahabad Caddesi’nde orta refüj kaldırımlar ve lateral yollarda bulunan ağaçların tümü 2'şer sefer değiştirildi. Yeniköy’de ağaçlar söküldü. Onların akıbeti belli değil. Dolayısıyla bir taraftan ağaç alımı var, bir taraftan söküm var. Sökülen ağaçlar da ortada yok" diye konuştu.

 

‘KURUSUN YENİSİNİ ALIRIZ' AMACI

 

Sürekli bir ağaç sirkülasyonu olduğunu ve bunu anlamlandıramadıklarını kaydeden Ucaman, "Anıt, Newroz, Sümer, Koşuyolu Parkı’ndaki ağaçlar neden kurumuyor? Neden sürekli yeni yapılan yerlerdeki ağaçlar kuruyor? Bu, alt yapıyı oluşturamamadır. Buradaki ikim koşullarını göz ardı etmemektir" dedi. Ucaman, "Kurusun biz yerine yenilerini alırız. Nasıl olsa kimseye herhangi bir hesap vermiyoruz" anlayışının hakim olduğunu dile getirdi.  

 

İHALEYE FESAT KARIŞTIRMA 

 

Ucaman, söz konusu ağaç alım ihalelerinin İhale Kanunu'nun 3-A maddesi kapsamında yapıldığını ve bu maddenin kar amaçlı kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerini kapsadığına dikkati çekti. Ucaman, ağaç dikmenin gelir getirici bir durum olmadığını ve bu durumda yapılan ihalelerin hukuksuz olduğunu vurguladı. Ucaman, “Ankara’dan gelen müfettişler de 3-A ile ihale yapılmayacağını değerlendirdi. Buna rağmen belediye bununla ilgili ısrarla 3-A'yla devam etti. Bu, bir taraftan ihaleye fesat karıştırmadır, bir taraftan kamu kaynaklarını tüketmedir. Diğer yandan bölgedeki esnaf da buradan yararlanamıyor. Çünkü yeşil bitkilerin alındığı kurumların tümünün Diyarbakır dışı, batı menşeli firmalar olduğunu biliyoruz. Hatta havuzların bakım onarımını bile Kocaeli’deki bir firmaya verdikleri biliniyor. Burada kamu kaynağının ciddi bir şekilde berhava ediliyor. Usulsüzce bir kullanım şekli var. Kamu denetiminden, şeffaflıktan uzak bir durum söz konusu” şeklinde konuştu.

 

PİYASANIN ÜSTÜNDE FİYAT 

 

Alınan ağaçlarının piyasa alım fiyatlarının çok üstünde alındığının altını çizen Ucaman,“Özellikle alınan mavi selviler, spiral selviler, egzotik bitkiler vs. bize gelen miktar ile piyasada bizim alacağımız miktarın 3’te 2’sinden fazla para ödedikleri durumu söz konusu. Burada çok daha ucuza, çok daha makul alınabilecek fiyatlar söz konusu iken, çok daha yüksek meblağda bitkiye fiyat biçilerek alım yapıldığını görebiliyoruz” diye kaydetti.

 

'150 MİLYON TL BERHAVA EDİLDİ’

 

Ağaç söküm ve dikimlerinin son 3 yıldaki maliyetine değinen Ucaman, şunları söyledi: "Son 3 yılda yaklaşık 150 milyona yakın bir bütçenin böyle berhava görüyoruz. Diğerlerini saymıyoruz. Mevcut ihaleleri biz şaibeli olarak görüyoruz. 3-A bir şaibedir. Gelir getirici bir yani yok. Böyle bir şeye girişilmesi bile bir şaibedir.”

 

2 AYDA BÜTÇEYİ TÜKETTİ 

 

Büyükşehir Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü'nün 2022 bütçesini şimdiden tükettiğini aktaran Ucaman,“Gelen duyumlar Park ve Bahçeler Daire Başkanlığı’nın 2022 yılı bütçesinin 500 milyona yakın olduğu ve tümünün de şuan da tüketildiğidir" dedi.