Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) öncülüğünde başlatılan Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik “işgal” planları, aynı aktörlerin yer aldığı Ortadoğu gündemini de belirliyor. Ukrayna’da savaş çanları çalarken, bölgenin statükocu devletleri taraf belirlemeye çalışıyor. Bölgede yoğun diplomasi trafiği yaşanırken, Türkiye de olası sonuçlardan nasibini almak için bu harekete geçti. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın son dönemde Katar, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri, Irak ve Federe Kürdistan Bölge yetkilileriyle görüşmesi, bunun yanı sıra MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın Suriye rejimi istihbaratıyla yaptığı görüşme de bu çerçevede ele alınıyor. 

 

KANDİL’E SALDIRI HAZIRLIĞI MI? 

 

Savunma Bakanı Hulusi Akar, 23 Nisan 2021’de Metîna, Avaşîn ve Zap bölgelerine yönelik saldırılarda verilen kayıplar nedeniyle Şırnak’ta operasyonda yer alan komutanlarla yaptığı “moral ve motivasyon" toplantısının hemen ardından Duhok kentinde Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Politbüro üyeleri, Pêşmerge Bakanlığı ve Duhok Valisi ile görüştü. Akar’ın ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile KDP yönetimi, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan da Federe Kürdistan Bölge Başkanı Nêçîrvan Barzani ile Ankara’da görüştü. Tüm bu görüşmelerde, Metîna, Avaşîn ve Zap bölgelerinde yaşanan askeri krizin aşılması için daha büyük bir operasyonun başlatılması ve Kandil’e yönelik kapsamlı bir saldırı hazırlığı yapıldığının konuşulduğu ifade ediliyor. Bu görüşmelerin, Federe Kürdistan Bölge hükümetinin hazırlığı yapılan kapsamlı operasyona dahil edilmesi arayışı olduğu belirtildi.

 

TÜRKİYE’NİN UKRAYNA PLANLARI 

 

Söz konusu planında düğmeye basmak için ABD öncülüğündeki batı bloğunun iznini almaya çalışan Türkiye, bunun için Ukrayna’nın Donbass bölgesine güç göndermeye hazırlanıyor. Edinilen bilgilere göre; son iki hafta içinde Efrîn’deki El-Nusra ve Suriye Milli Ordusu (SMO) gruplarından oluşan bin 500 kişilik bir paramiliter grubun Rusya’ya karşı savaşmak için Ukrayna’nın Donbass bölgesine gönderilmesi için hazırlıklara başladı. Hatta Türkiye’nin talebi üzerine daha önce Libya, Afganistan, Azerbaycan ve Federe Kürdistan Bölgesi'nde olduğu gibi paramiliter grupları gönderme organizasyonunu yapan Cephet El Nusra liderlerinden Ebu Beşir Errawi'nin, daha önce Kilis’te bekletilen ve hazırlığı tamamlanan 150 kişilik SMO grubunu Ukrayna’ya gönderdiği ifade ediliyor. 

 

RUSYA VE İRAN’IN MAHKEME HAMLESİ

 

Türkiye’nin kendisine karşı Ukrayna’ya grup gönderme bilgisini alan Rusya, Suriye’de müttefiki olan ve Irak merkezi yönetim üzerinde etkili olan İran’dan Türkiye’ye satışı yapılan petrol ve gaz dosyalarını raflardan indirmesini talep etti. Irak Federal Mahkemesi’nin Federe Kürdistan Bölgesi’nin petrol ve gazının bağımsız satışının yasadışı olduğu yönündeki kararı, Türkiye’nin tüm bu görüşmelerde Kandil’e yönelik kapsamlı saldırı planı uygulamasını erteleyebilir veya tümden ortadan kaldırabilir. Ancak Türkiye, mahkemenin vereceği tüm ceza yaptırımlarına rağmen bu saldırı planını başarılı bir şekilde gerçekleştirdikten sonra petrol ve gaz krizini bölgedeki rafineleri üzerinden aşmaya çalışacağı değerlendirmeleri de yapılıyor. 

 

TÜRKİYE’Yİ BÜYÜK KRİZ BEKLİYOR

 

Zira Türkiye'nin, Rusya, İran ve Azerbaycan ile yaptığı doğal gaz anlaşmaları, 2021 yılının sonunda sona erdi. Sadece Azerbaycan ile yapılan anlaşma yenilendi. Uzmanlara göre; Türkiye’nin yenilenecek anlaşmalarla birlikte yüzde 30 ile 35 arasında doğal gaz harcamasını artırabileceği, anlaşmaların yenilenmemesi ve yeni alternatifler bulunmaması halinde, Türkiye’yi büyük bir krizin beliyor. Türkiye için alternatif gaz almasının en uygununun Federe Kürdistan Bölgesi’nde doğal gaz olduğu belirtiliyor. Bu gerçekleşirse, İran’ın doğal gazına oranla Türkiye yüzde 23 daha düşük fiyata gaz alacak. 

 

BARZANİ AİLESİNİN ROLÜ

 

Kürtlere yönelik imha konsepti kapsamında sürekli bölgeye yönelik saldırılarını sürdüren ve "PKK’nin bölgeden temizlemesi"ni amaçlayan AKP-MHP iktidarı, bu planında KDP ve iktidarda olan Barzani ailesinin de desteğin alıyor. Bu desteğin KDP Genel Başkanı Mesut Barzani, Federe Kürdistan Bölgesel Başkanı Nêçîrvan Barzani ve Federe Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani üçlüsünün Irak Cumhurbaşkanlığı seçimleri için olduğu değerlendiriliyor. 

 

DOĞAL GAZ KUYULARIN YNK BÖLGESİNDE

 

Yapılan bu planlamalar çerçevesinde, söz konusu Federe Kürdistan Bölgesi’ndeki doğal gaz kuyu ve rafinelerin yüzde 60’ı Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) hakimiyeti altında bulunan "Yeşil" alanda, yüzde 40’ı ise KDP’nin hakimiyetindeki "Sarı" alanda bulunuyor. “Yeşil” alanda bulunan Kormor, Çemçemal, Miran, Pelkane gaz rafinelerinden yılda 17 trilyon 246 milyar fit küp çıkarılırken, “Sarı” alanda bulunan Binêbawê, Xormalê, Şêxan ve Pîrmam rafinerlerinde ise 11 trilyon 160 milyar fit küp gaz çıkarılıyor.  

 

MA / Erdoğan Altan