ANKARA – HDP, asgari ücretlilerden gelir ve damga vergisinin kaldırılmasına dair getirilen kanun teklifinde yer alan Savunma Sanayii’nde satışların vergiden muaf tutulmasına şerh düştü.

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen “2/4031 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ne Halkların Demokratik Partisi (HDP) şerh düştü.

Şerhte yeni normal haline gelen torba yasa usulü eleştirildi. Bir arada aynı kanun metninde birbiri ile ilgisi olmayan yasaların tek bir metinde toplanmasının bir gelenek haline geldiği vurgulanarak, anayasaya aykırılık iddialarına rağmen ısrarla devam edildiği vurgulandı. Komisyonda görüşülen bu kanun teklifinin de farklı alanlardaki bazı düzenlemeleri içerdiği kaydedildi. Yasalar, yasama kalitesi ve yasama etiği açısından kendi ihtisas alanlarının kapsamına giren komisyonlarda görüşülmesi gerektiği belirtildi.

Şerhte, getirilen 13 maddelik kanun teklifinde “ücretlilerin vergi oran artışlarından daha az etkilenmesi”, “medeni duruma göre asgari geçim indirimi müessesinin getirilmesi” ve “vergi adaleti ilkesinden hareketle çalışanların ekonomik durumlarına katkı sağlamak” amacıyla hazırlandığı söylense de asıl amacının, ağır ekonomik kriz koşulları altında ezilen yoksul kitlelerin muhtemel tepkisini baskılamak, iktidara yönelik itirazların kısmen de olsa sesini azaltmak olduğu belirtildi.

PALYATİF ÇÖZÜMLER

Getirilen kanun teklifinin de palyatif çözümler içerdiği vurgulanan şerhte, “Ülke ekonomisinde ve vergi sisteminde acil çözüm bekleyen yapısal sorunları çözmek, ‘Gelir Vergisi Reformu’ ve ‘Kurumlar Vergisi Reformu’ başta olmak üzere TBMM’nin bir an önce gerçekçi düzenlemeleri hayata geçirmek yerine ‘günü kurtarmaya yönelik düzenlemeler’ ile iktidar ömrünü uzatmaya çalışmaktadır” denildi. Şerhte, AKP’nin yanlış ekonomi politikaları eleştirilerek, “Ekonomiyi içinden çıkılmaz bir noktaya taşımış ve bu sıkışmışlığı ‘yeni’ modeller sunarak, milyonlarca yoksulu kobay olarak kullanarak kapatmaya çalışmaktadır” diye belirtildi.

Yeni açıklanan “Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat" modeli, TL’nin değerini koruyamayacağı gibi yoksulların ve emekçilerin enflasyon karşısında ezilmesinin önüne geçilemeyeceği kaydedilen şerhte, “HDP olarak hem asgari ücretin yükseltilmesi hem vergi istisnası hem de vergi istisnasının sadece asgari ücretlilerin elde ettiği gelirden başka diğer tüm ücretlilerin asgari ücret kadar olan gelirlerine uygulanması için gerek komisyon çalışmalarında, gerek TBMM’de gerek yaptığımız kampanyalarda mücadele verdik. Bugün komisyonun söz konusu düzenlemeleri hayata geçirmesi aynı zamanda muhalefetin başarı hanesine yazılmalıdır” ifadelerine yer verildi.

SAVUNMA SANAYİİ VERGİDEN MUAF TUTULUYOR

Kanun teklifinde yer alan maddelere dair HDP tarafından düşülen şerhte şunlara dikkat çekildi:

“*Savunma Sanayii Başkanlığınca yürütülen savunma sanayisi projelerine ilişkin yapılan teslim ve hizmetlerin, katma değer vergisi istisnası kapsamına alınması hedeflenmektedir.

Türkiye’de gıda ve yakıt başta olmak üzere temel ihtiyaçlardan KDV alınırken AKP/MHP iktidarı savunma sanayideki satışları vergiden muaf tutmaktadır. Yoksuldan, geçinemeyen yurttaştan, emekçiden, çiftçiden, öğrenciden alınan KDV savaş ekipmanlarından kaldırılmaktadır. Üstelik bu düzenleme ile devletin ne kadar KDV’den vazgeçtiği dahi belli değildir. Savunma Sanayi Başkanlığı’ndan hizmet alan bütün kurumlar bu vergiden muaf tutulacaktır. Savunma Sanayii Başkanlığının kaç kurumdan hizmet aldığı ve totalde ne kadar vergiden vazgeçildiği de belirsizdir. İktidar şimdi de yoksulun cebinden, lokmasından kuruş kuruş aldığı vergiyi savaş/savunma sanayisine doğrudan aktaracaktır.

BOTAŞ’IN BORCU HAZİNEYE YÜKLENİYOR

*6’ncı madde ile BOTAŞ’ın ödenmemiş her türlü vergi, fon ve paylar ile idari para cezaları, bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizlerinden oluşan kamuya ait tüm borçları silinmektedir.

83 milyar TL sermaye ile Türkiye Varlık Fonu A.Ş.’nin bünyesinde bulunan BOTAŞ, Hazine ve Maliye Bakanlığından 7 milyar TL’den fazla borç alarak en çok borçlanan kurum olmuştur. İlaveten, Sayıştay Kamu İşletmeleri Raporu’na göre BOTAŞ; 5,6 milyar TL’lik zararla, 23 kamu işletmesi arasından en çok zarar eden kurum olmuştur. Kurumun, ‘özelleştirilmeye hazır hale getirilmesi’ olarak da yorumlanmaktadır. En çok borç alan ve Sayıştay bulgularında da görüldüğü üzere en çok zarar eden kurum olan BOTAŞ’ın kamuya ait tüm borçları silinmektedir. İktidarın, bir kalemde ‘siliyorum’ dediği borç, kamunun alacağıdır. Hazineden karşılanacak meblağ, halkın bütçe kaynaklarıyla oluşmaktadır.

ANAYASAYA AYKIRI

BOTAŞ’ı, adeta borçtan ‘kurtarma’ anlamına gelen böylesi bir affın, iktidarın BOTAŞ’ı özelleştirme planları uğruna yapılıyor olabilmesidir. Toplam borcu 53 milyar dolayında olan BOTAŞ’ın, maliyet ve satış fiyatı arasında oluşan farktan kaynaklanan zararı, yani 32,3 milyar vergi borcu görevlendirme gideri olarak kabul edilmekte ve Hazine Maliye Bakanlığı tarafından karşılanması öngörülmektedir. Mevcut siyasal iktidarın yaptığı, ucuza veriyoruz diye övündüğü doğalgazın bedelini fazlasıyla halka fatura etmektir.

Anayasa’ya aykırılık teşkil etmektedir. BOTAŞ’a aktarım öngören bu yasa teklifi için bir ek bütçenin sunulması gerekmektedir. BOTAŞ’ın borcunu karşılayacak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, bir ek bütçesi varsa, bunu ortaya koyup, bu ek bütçeden BOTAŞ’a harcayabileceği meblağı belirtmesi gerekmektedir. Aksi durumda bu madde ve buna dayanarak yapılacak olan Anayasa’ya aykırıdır.

CUMHURBAŞKANLIĞI YETKİSİ ARTTIRILIYOR

* Teklifte yer alan 7’nci madde ile, halihazırda harcama üstü yetkisini kullanan, istediği kalemler arasında istediği miktarda aktarım yapabilen Cumhurbaşkanı’nın yetkisi genişletilmektedir. Madde ile, 296 Milyar TL’lik bir ilave gelir artışını istediği gibi harcama yetkisi Cumhurbaşkanına verilmektedir. Torba yasadaki tek bir madde ile böyle bir yetkilendirme yapılması, parlamentonun bütçe hakkının bir kez daha yok sayılmasıdır.

* Madde 9 ile Büyükşehir belediyesinden izin veya ruhsat alan ya da hat kiralayan gerçek veya tüzel kişiler için de kapsam genişletilerek gelir desteği alınması düzenlenmektedir.

HDP olarak şehir içi toplu taşımanın kamusal bir hizmet olarak ücretsiz karşılanması gerektiğini savunuyoruz. Bu sosyal politika hem toplu taşımanın teşvik edilmesi açısından ekolojik hem de yoksullar, emekçiler açısından da ekonomik bir tedbir olacaktır.

BİLİM YERİNE MALİYE MANTIĞI

* Madde 11 ile Kamu üniversite hastanelerine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan ödenek aktarılmasına ilişkin düzenlemedir.

Üniversite hastaneleri, verdikleri sağlık hizmet bedelini Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) tarifesine göre almaktadır. 2016 yılında güncellenen tarifeyle, ilaç tedariği dahil pek çok soruna yol açarak kamu üniversite hastanelerini finansal bakımdan zora sokan başlıca sebeplerdendir. Görünürde bu mağduriyeti gidermek adına, Sağlık Bakanlığı Sosyal Güvenlik Kurumu ile protokoller yapmakta, sözleşmeler ile kesilen faturalar arasındaki miktar terkin edilmektedir. Ancak, yaşadıkları finansal zorluklar neticesinde bilim ve eğitim kurumları olmaktan çok birer işletme mantalitesiyle yönetilmeye zorlanan kamu üniversite hastanelerinin problemlerinin kalıcı ve sürdürülebilir şekilde çözülebilmesi için yapısal reformlar gerekmektedir. Kanun teklifiyle köklü değişimlerden çok hastanelerin yalnızca SGK ile ilgili sorunlarını çözmeye yöneliktir. Dolayısıyla hastaneler bir kez daha bilim ve eğitime odaklanmak yerine muhasebe ve maliye mantığı içinde düşünmeye zorlanmıştır."