Avrupa Birliği (AB) ve Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko arasındaki anlaşmazlık, Belarus-Polonya arasında yaklaşık iki haftadır süren ve mültecileri ölümle karşı karşıya bırakan bir süreci de beraberinde getirdi. Polonya ve Belarus sınırında yaşanan mülteci krizinin, AB’nin yaptırımlarına karşı Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko’nun misillemesi olarak değerlendiriliyor. Çok sayıda mültecinin yaşamını yitirdiği ve sınırda sıkışan binlerce mültecinin de yaşam mücadelesi vermesine neden olan krize karşı ise hala çözüm üretilemedi. Olağanüstü Hal ilan edilen bölgeye gazetecilerin, yardım örgütlerinin girişlerinin engellendiği belirtiliyor. 

 

Belarus sınırına mültecilerin taşınmasında AKP-KDP ortaklığının olduğu iddiaları kamuoyuna yansırken, mültecilerin Türk Hava Yolları’na (THY) ait uçaklar ile taşındıkları kaydedildi. Belarus havayolu şirketi Belavia’nın, THY ile işbirliği içinde 4 ila 7 uçuş düzenleyerek her uçuşta 180 göçmeni İstanbul’dan Minsk’e taşıdığı iddiaları, THY ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tarafından reddedildi. Federe Kürdistan Bölgesi’nden de mültecilerin olduğu bölgeye, 12 Kasım’da Kürdistan Ulusal Kongresi (KNK) bir heyet gönderdi. KNK tarafından yapılan açıklamada, soğuk ve açlıktan en az 10 kişinin yaşamını yitirdiği belirtildi. 

 

Belarus-Polonya sınırındaki mülteci krizini Halkların Demokratik Partisi (HDP) Dış İlişkiler Eş Sözcüsü Hişyar Özsoy ile konuştuk.

 

LUKAŞENKO’NUN TAVRI 

 

Belarus-Polonya sınırında yaz aylarından itibaren tansiyonun yüksek olduğunu dile getiren Özsoy, bu durumun Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko tarafından mültecileri sınıra yığma politikasıyla gündeme geldiğini dile getirdi. Lukaşenko’nun kendine yönelik yaptırımlara karşı Ortadoğu ülkelerinden mültecileri Polonya sınırına yığdığını ifade eden Özsoy, “Irak’tan, Suriye’den getirilen insanlar önce Minsk’e sonrasında da sınıra gönderiliyorlar. Avrupa’ya geçmeye çalışıyorlar. Bu mültecilerin tehdit olarak kullanılmasını daha önce Türkiye’de de gördük. Lukaşenko, Avrupa yaptırımlarına bir şekilde cevap vermek için içler acısı bir durumu ortaya çıkarmış durumda” dedi.

 

İNSANLIK DRAMI 

 

Federe Kürdistan Bölgesi’nden gelen 41 kişilik bir mülteci grubuna ilişkin iki ay önce de Polonya sınırında kriz yaşandığını belirten Özsoy, “O dönemde girişimler yaparak, AK’nin ilgili birimlerini harekete geçirmeye çalışmıştık ve bir şekilde çözüldü. Ancak şu andaki mesele çok daha büyük ve sayı çok fazla. Çözülmesi de o kadar kolay değil. Lukaşenko AK ile çalışmıyor. Sınırda koca bir insanlık dramı yaşanıyor. Orada şimdiye kadar soğuktan birçok insanın öldüğü bilgileri geliyor. Sorun çözülmezse tam bir facia yaşanır” diye belirtti.

 

SINIRLARIN MİLİTARİZE EDİLMESİ 

 

Polonya-Belarus sınırında bulunan birçok mültecinin ailesinin sorunun çözümü için kendilerine de başvurduğunu aktaran Özsoy, sınırdaki krizden herkesin haberinin olduğunu ancak çözüm noktasında bir girişim olmadığını belirtti. Özsoy, “AK Parlamentosu’nun toplantılarında bu meseleyi ‘acil gündem’ olarak ele aldık. O dönem bu kadar kötü değildi. Devletlerarası ilişkiler ne olursa olsun, bu insanlara yaklaşımın insani olması gerektiği vurgulandı. Herkes Lukaşenko’yu eleştiriyor. Mültecileri dünyanın her yerinden toplayıp, Avrupa sınırına yığmasını eleştiriyor ama artık mesele basitçe eleştirme değil. Avrupa Birliği üyesi Polonya, 15 bin askeri daha sınıra yığdı. Sınırları militarize ederek, askerleştirerek çözmeye çalışıyorlar. Bu da insani değil” ifadelerini kullandı.

 

KOMİTE SINIRA GİTMEYE HAZIRLANIYOR

 

AB’nin mülteci krizinin muhatabı olduğunu dile getiren Özsoy, sorunun çözümü için AK Parlamenterler Meclisi’nde Sol grup üzerinden girişimlerde bulunduklarını söyledi. Bunun yanı sıra AK Parlamenterler Meclisi Göç Komitesi’ni Polonya sınırına gitmesi için girişimleri olduğu bilgisini veren Özsoy, şöyle devam etti: “Daha önce Yunanistan krizinde gidilmişti. Acilen Polonya sınırına gidip, oradan yetkilileri göreve davet etmesi için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. AK Parlamenterler Meclisi Daimi Komitesi’ne acil bir gündem olarak bunu sunduk. Süreçleri hızlandırmaya ve hassasiyet oluşturmaya çalışıyoruz. Kurumları harekete geçirmek için uluslararası alandaki dostlarımızı mobilize etmeye çalışıyoruz.”

 

İNSANİ ÇÖZÜM

 

Polonya-Belarus sınır coğrafyasının sert bir iklime sahip olduğunu ve kış mevsiminin gelmesiyle birlikte sınırda yaşam koşullarının daha da zorlaştığını sözlerine ekleyen Özsoy, “Zamana karşı yarışıyoruz. Biran önce bu meselenin artık siyasi koz olmaktan çıkıp, insani bir çerçeve oturtulması lazım. Bir tarafta Lukaşenko var bir tarafta da Avrupa’daki siyasilerin mülteci karşıtlığı. Dolayısıyla Avrupa Birliği yetkililerinin bir şekilde konuya müdahil olması dışında çok fazla bir şey görünmüyor. Orada binlerce kişi sıkışmış durumda. İki ülkenin askerleri tarafından ablukaya alınmış durumda buna insani bir çözümün biran öncesi bulunması gerekir” diye konuştu.

 

THY VE İNSAN KAÇAKÇILIĞI

 

THY’nın mültecileri Belarus’a taşıdığı iddialarının çok güçlü olduğunu belirten Özsoy, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun açıklamalarıyla bunu inkar etmesine karşın Avrupa ve Almanya’da bu duruma dair istihbarat raporlarının bulunduğuna dair haberlerin basına sızdığına dikkat çekti. Türkiye’den Antalya, İstanbul ve Minsk’e çok sayıda seferler yapıldığı iddialarının olduğunu da ifade eden Özsoy, “İddialar o kadar güçlü ki THY’nin Avrupa Birliği’ne uçuşlarının da engelleneceğine dair bilgiler söz konusu. Bu iddialar doğruysa THY insan kaçakçılığı yoluna da girmiş oluyor. Rusya ve Türkiye’nin mültecileri sınıra götürdüğüne dair iddialar var” dedi.

 

MA / Berivan Altan