Dünyanın üzerine kara bir bulut gibi çöken DAİŞ'e karşı elde edilen zafer, mücadele tarihinde Kobanê direnişiyle yeni bir sayfa açtı. Ayları bulan mücadelede tüm dünyanın gözünün kulağının üstünde olduğu kentteki direniş, “Kobanê” ismiyle beyaz perdeye taşındı. Rojava Film Komünü'nün yapımcılığını üstlendiği filmin yönetmenliğini Özlem Yaşar yaptı. Gazeteci ve yazar Medya Doz ve Özlem Yaşar'ın birlikte senaryosunu hazırladığı film, DAİŞ'in 2014'te Kobanê'ye saldırısı ve sonrasında yaşanan savaşı konu ediniyor. Kobanê, Tabqa ve Fırat alanının birçok yerinde yapılan çekimlerde, Rojava Film Komünü, enternasyonalist sinemacılar ve birçok Kürt sinemacı yer aldı.

 

1 Kasım Dünya Kobanê Günü dolayısıyla bugün filmin duyurusunun yapılması bekleniyor. "Kobanê" filmin yönetmeni Özlem Yaşar,  Mezopotamya Ajansı'na (MA) konuştu. 

 

Türkiye'nin yer yer saldırılarının devam ettiği bir ortamda filmi çektiklerini dile getiren Yaşar,  yakın tarihte yaşanan bu savaşı beyaz perdeye yansıtmak istediklerini söyledi. 

 

Kuzey ve Doğu Suriye'de 7 yıl önce halkların bir araya gelerek özerk yönetim ilan ettiklerini dile getiren Yaşar, buradaki tüm halkların ve inançların "bir çatı altında eşit ve özgür yaşamın koşullarını nasıl oluşturabiliriz" diyerek bir araya geldiğini kaydetti. Yaşar, halkların kurmaya çalıştığı bu sistemin de dünyaya model olabilecek örnek olduğunu söyledi. 2014'te Musul ve Şengal'de yaşanan katliam ve soykırımlardan sonra DAİŞ'in yönünü Kobanê'ye çevirdiğini hatırlatan Yaşar, DAİŞ'in halkların birlikte kurduğu sisteme saldırdığını söyledi. 

 

DİRENME GÜCÜNÜ GÖSTERDİ

 

Dayatılan statükoyu reddeden ve burada "başka bir yaşam mümkün" diye bir ruh ortaya çıktığını söyleyen Yaşar, "Kürtlere reva görülen katliam, yok etme ve baskılara karşı 'burada biz varız, yıllardır bu toprakların yaşayanlarıyız, medeniyetlere öncülük edenleriz' diyen bir gücün başkaldırısıydı. Bütün bu duyguların toplanıp sahiplenen insanların neredeyse kalbinin attığı, direnişinde kendisini görebildiği bir ruh haline geldi Kobanê. Devletli güçlerin baş edemediği ve bütün dünyanın başına bela olan DAİŞ'e karşı çok az sayıda ve donanımsız insan ev ev, sokak sokak ve mahalle mahalle çatışarak direnme gücünü herkes için gösterdi. Bu yüzden herkes için bir umut, bir heyecan oldu" dedi.

 

Filmin bütün sahnelerinin Rojava'da çekildiğini belirten Yaşar, özellikle Kobanê'yi mekan olarak kullandıklarını dile getirdi. 

 

SAVAŞÇILAR FİLMDE OYNADI

 

Filmin doğal olarak Kobanê'de geliştiğini ifade eden Yaşar, kendisi ile birlikte çalışanların neredeyse hepsinin o savaşın içinden geldiklerini belirterek, "Halktan bir çok kişi aslında kendilerini oynadılar. O sürecin savaş atmosferi, aileleri ile göç, tekrar geri dönüş, tekrar savaşa gidiş bu anlamda yardımcı oyuncu olarak bolca yer aldılar. O dönem YPG ve YPJ içinde savaşan bir çok kişi yine filmde yer aldı. Yine sağlık çalışanlarının rolü, cephe gerilerinde savaşçılara yemek yapan anneler, yaşamını yitiren savaşçıları defneden insanlar, bunların hepsi kendilerini oynadılar. Ana oyuncalarından da Gelhat rolünü canlandıran Awar Ali, o sürecin içerisinde yer alan arkadaşlarımızdan biri. Şemsi Şimal grubundan da yer alanlar oldu" diye konuştu.

 

SAVAŞIN İZLERİNİN CANLI OLDUĞU YER

 

"Bir filme ruhunu veren, onu en fazla hissedebileceğimiz temel bağlardan biri de mekandır" diyen Yaşar, şöyle devam etti: "Bu yüzden Kobanê'nin kendisinde bu filmi çektik. Halen savaşın izleri çok canlı. Neredeyse bulunduğumuz, çekim yaptığımız her yerde o savaşın izlerine rastlıyoruz. Orada vurulanlar, yaşamını yitirenlerin hikayelerine tanık oluyoruz. Savaşın yaşandığı mekanda kendi savaş filmimizi çekmeye çalıştık. Bunun bizler açısından da getirdiği duygusal bir yükümlülük vardı. Bunu en iyi, en doğru biçimde özdeşleştirmeye çalıştık. Mekan da bir yerde bunu temsil edebilmeli. Sinema bir yerde aslında mekanı yorumlama biçimi olarak duruyor. Geçmiş zamanda oluşmuş deneyimleri yaşatabileceğimiz yerlerden biri. Biz de bunu değerlendirmeye çalıştık."

 

'TÜRKİYE'NİN SALDIRILARI ALTINDA ÇEKTİK'

 

Rojava gibi mevcut statüsü her gün tehdit altında olan bir yerde film çekmenin kendi başına büyük zorlukların yaşanmasına neden olduğunu belirten Yaşar, kendileri açısından da büyük zorluğun saldırı tehditleri olduğunu dile getirdi. Bu filmi bir önceki yıl Serêkaniyê ve Girê Spî saldırıları sırasında gündeme aldıklarını ancak saldırılardan dolayı çekimleri ertelemek zorunda kaldıkları bilgisini paylaşan Yaşar, şunları aktardı: "Filmimiz Kobanê şehir savaşını konu alıyor. Daha çok filmin zamanı kış süreci diyebileceğimiz bir süreç. Filmin çekim anlarında da biz bu tür tehditler ve güvenlik sorunları ile sıkça karşılaştık. Bulunduğumuz kimi yerlere havan atışları, Türkiye'ye ait keşif uçakları, çekim mekanlarımızın Türkiye ile neredeyse sıfır olan yerlerinde bu tehdidi yoğunca gördük. Hatta yer yer sınırın diğer tarafından bulunduğumuz yerlere ateş açıldı. Tüm bu baskı ve tehditler altında filmimizi çektik. Yine pandemiden kaynaklı da aksama ve sorunlar yaşandı." 

 

1 KASIM'DA DUYURU

 

Bir çok çevrenin Kobanê direnişini Kürtlerin insanlık için verdiği mücadele olarak nitelendirdiğini vurgulayan Yaşar, bunun kendileri için de doğru bir tanım olduğunu ifade ederek, insanlığın bütün imkansızlıklara rağmen umut edip irade gösterirse kazanamayacağı hiç bir şeyin olmadığını gösterdiğinin altını çizdi. Bu değerin de 1 Kasım Dünya Kobanê Günü olarak kabul edildiğini hatırlatan Yaşar, şöyle konuştu: "Biz bu tarihi direnişin filmini yapmaya çalıştık. Bu film ilklerden biri olacak. Kuşkusuz son olmayacak. Çünkü burada bedel ödeyen, şehit düşenlerin, yaralananların bir şekilde buraya emek veren herkesin hikayesi ayrıca bir film olmayı hak ediyor. Devam edecek, Kobanê direnişi filmlere, şarkılara konu olacak. Sanatın birçok alanında işlenecek. 1 Kasım Dünya Kobanê Günü'nde Kobanê filmimizin duyurusunu halkımız ile paylaşmak bizim için ayrıca bir anlam taşıyor."

 

'KOBANÊ'NİN PARÇASIYIZ'

 

Kobanê'de yaşanan savaşın ve direnişin bir parçası olduğunu belirten Yaşar, son olarak şunları kaydetti: "Hiçbir Kürdün bu sürece ilgisiz kaldığını düşünmüyorum. Öyle ya da böyle yürekleri, düşünceleri, kulakları buradaydı. Çocukluk arkadaşım dahil birçok arkadaşımı kaybettim. Yönetmen olarak beni etkileyen durumların başında bu geliyor. Kobanê gerçekti, bu savaşı zafere götüren ruh gerçekti. Bizim yapabileceğimiz en büyük şey sanatımız ile saygımızı göstermemiz olur. Bu projeye dahil olan bütün ekip arkadaşlarımın çok büyük emeği, fedakarlığı ve özverisi var. Herkes için Kobanê'nin anlamı farklı, bunu görmek mümkündür. Bu çaba bu emeklerin sonucu ortaya çıktı."

 

Filmi merak edenler, “instagram.com/kobanefilm, twitter.com/kobanefilm, facebook.com/kobanefilm” isimli sanal medya hesaplarından takip edebilir. 

 

MA / Nazım Daştan