Irak, merkezi hükümet ve parlamento üyeleri ile cumhurbaşkanı belirlenmesi için yarın sandık başına gidecek. DAİŞ saldırıları nedeniyle kamplara yerleşmek zorunda kalanlarla güvenlik güçlerinin katıldığı “özel oylama” dün yapılırken, kamplarda oylamaya katılanların sayısının beklentilerin çok altında olduğu belirtiliyor. 24 milyona yakın seçmenin sandık başına gideceği seçim, ülkenin askeri, siyasi ve uluslararası güç dengeleri için de “tarihi” olarak değerlendiriliyor. Türkiye’nin 2006’dan bu yana en yoğun şekilde müdahil olduğu tahmin edilen seçimler, Federe Kürdistan Bölgesi’nde Türkiye’nin devam eden operasyonları, Şengal’e yönelik tehditler ile Kürt siyasi partileri arasında süren sert tartışmaların gölgesinde yapılacak.

 

SALDIRILAR ETKİLİ

 

Seçim öncesi Mezopotamya Ajansı’na değerlendirmelerde bulunan gazeteci Aziz Köylüoğlu, bölgede büyük bir rekabet olduğunu, Kürtler arasında Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) ile Goran Hareketi’nin oluşturduğu Kürdistani İttifak ve Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) arasında da ayrıca bir rekabet olduğunu söyledi. Federe Kürdistan Bölgesi için seçimlerin ayrı bir önemi olduğunu hatırlatan Köylüoğlu, seçim öncesinde Türkiye’nin bölgeye saldırılarını artırdığını dile getirdi. Saldırılar nedeniyle birçok köyün boşaltılmak zorunda kaldığını, Şengal’in özerkliğine yönelik saldırılar ile Süleymaniye bölgesindeki saldırılara dikkati çeken Köylüoğlu, saldırıların bölge gündeminde ciddi etkisi olduğunu ifade etti.

 

SADECE IRAK SEÇİMİ DEĞİL

 

Türkiye’nin seçime yönelik müdahalelerine de değinen Köylüoğlu, AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan’ın Iraklı Sünni Liderler ile görüştüğünü, Hewlêr ve Kerkük Konsolosluklarının da KDP ile birlikte Sünni Türkmenler arasında seçim çalışmaları yaptığını kaydetti. KDP’nin Irak parlamentosuna güçlü girmesi durumunu “Türkiye ile birlikte sürdürdüğü politikaların bölge halkı tarafından desteklendiği” şeklinde yorumlayacağını ifade eden Köylüoğlu, bu nedenle KDP’nin Türkiye’nin saldırılarına sessiz kaldığı ve kimi yerlerde dahil olduğunu anımsattı.

 

KDP’nin propagandasını da bu mantık üzerinden götürdüğünü ve Kerkük’te Sünni Türkmenler üzerinde bu yönlü bir kampanya sürdürdüğüne vurgu yapan Köylüoğlu, “Irak seçimleri sadece Irak seçimleri olarak kalmadı, aynı zamanda KDP’nin kendi politikalarına onay referandumuna dönüştürme çabasına dönüştü” dedi.

 

KDP-TÜRKMENLER İLİŞKİSİ

 

Irak’ta bütün hesapların parlamento sonrasına göre hazırlandığını dile getiren Köylüoğlu, “Irak’ta başbakanlığa Şia bir Lider, meclis başkanlığına Sünni Lider ve cumhurbaşkanlığına da Kürt bir Lider oturtuluyor. Böyle bir denklem var. Seçimlere bu nedenle Kürtler arasında cumhurbaşkanlığı seçimi olarak bakılıyor” dedi. KDP’nin bu nedenle Türkmenlerle “gizli bir anlaşma” yaptığı emareleri de olduğunu ifade ederek, Türkmenlerin Anayasa’ya aykırı şekilde silahlanmasına da bu nedenle göz yumulduğunu söyledi.

 

ŞENGAL İÇİN ÖNEMİ

 

Irak merkezi hükümeti, Türkiye ve KDP arasında 9 Ekim 2020'de Şengal’in statüsünün yeniden belirlenmesi ve kurdukları özerkliğin yıkılmasını amaçlayan anlaşmanın Şengal halkının tercihinde belirleyici olacağını ifade eden Köylüoğlu, şöyle devam etti: “Seçimler Şengal’in geleceğini de belli bir düzeyde belirleyecek. Şengal’de yaşayanlar oylarını Özerk Yönetimin belirlediği Şex Semir’den yana kullansalar, bu ‘Şengalliler Özerk yaşamak istiyorlar’ anlamına gelecek. Irak merkezi hükümetine de Kürdistan Bölgesel Yönetimine de ciddi bir mesaj vermiş olacaklar. Şengalliler bir yıldır ‘biz özerk yaşayacağız’ diyorlar. Şengal dışında yaşayıp, oyları Şengal’de sayılacak olanlar da var. Bu oy dengesizliği yaratabilir. Ama yine de Şengal’de yaşayanlar oylarını bir referanduma dönüştürebilirler. Oylarını kimden yana kullanırlarsa kullansınlar, Özerk Yönetimin oylanması anlamına gelebilir.” 

 

KCK’NİN AÇIKLAMASI

 

Seçimlerin bir diğer anlamının KCK Eşbaşkanı Cemil Bayık’ın Kürdistani İttifakı destekledikleri yönündeki açıklaması olduğunu belirten Köylüoğlu, “Bu açıdan düşünüldüğü zaman KCK Irak seçimlerine dahil olmuştur. Seçimlerde Kürdistani İttifakın güçlü çıkması, bölge halkının PKK’ye desteğini de ortaya koyacak” dedi.

 

ÇELİŞKİ DERİNLEŞEBİLİR

 

Köylüoğlu, Irak için “riskli” olarak değerlendirdiği seçim sürecinin ardından oluşacak dengelerin tehlikeli boyutlara ulaşabileceğine vurgu yaparak seçim sonuçlarına dair şu öngörülerde bulundu: “Bu seçimler sonucunda Kürtler arasındaki çelişki ve çatışmalar daha fazla derinleşebilir. Özellikle KDP-YNK bağlamında düşünüldüğü zaman. Kürdistan hükümetinin uzun sürüp, sürmeyeceği de tartışma konusu olacak. Irak bağlamında da düşünüldüğü zaman hem Şiaların kendi içinde hem Sünnilerin kendi içinde hem de Kürtlerin kendi içinde daha fazla ayrıştığı bir seçim sonucu öngörebilirim. Bu da bölgede daha fazla çelişki ve çatışmanın olabileceği sonucu doğuruyor. Irak için çok riskli bir seçim, çelişki ve çatışmaların daha fazla derinleşebileceği, güç dengelerinin sarsılabileceği, güçler arası çatışmaların ortaya çıkabileceği bir seçim süreci öngörüyorum.”

 

MA / Ahmet Kanbal