Cezaevlerindeki hak ihlalleri koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde arttı. Sosyal aktiviteler askıya alınırken, tutukluların yakınları tarafından gönderilen kitap, mektup ve elbiseler birçok kez verilmiyor. Söz konusu cezaevlerinden birisi de Edirne F Tipi Kapalı Cezaevi. Buradaki tutuklular, geçtiğimiz hafta görüştükleri Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi avukat Vedat Ece'ye yaşadıkları hak ihlallerini anlattı.  

 

İHLALLER 

 

Tutuklularla yaptığı görüşmelere dair ajansımıza konuşan Av. Ece, cezaevinde uzun bir süredir tecrit durumunun yaşandığını belirtti. Spor, resim ve kültürel faaliyetlerin askıya alındığını aktaran Ece, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan tutukluların havalandırma haklarının bazen kısıtlandığını kaydetti. Ece, tutukluların yaşadıkları diğer hak ihlallerine dair, "Mektup ve kargo kimi zaman verilmiyor. Kimi zaman ise geç veriliyor. Bir diğer önemli husus kantin fiyatları. Son 1 yıldır en az 3 kere kantin fiyatlarına zam geldi. Tutuklular zaten sağlıklı beslenemiyor, kantin fiyatları yüksek olunca sağlıklıları tamamen risk altına girdi. Dışarıdan gelen elbise, çorap, bornoz ve iç çamaşırları da verilmiyor. Daha önce bu tür şeyler kabul ediliyordu. Şimdi kabul edilmiyor. Her şeyi kantinden almak zorunda bırakılıyorlar” bilgilerini paylaştı. 

 

TUTUKLULAR ŞİKAYETÇİ  

 

Ece, tutukluların elektrik faturalarından da şikayetçi olduklarını aktardı. Tutuklulara yüksek elektrik faturaları geldiğini ifade eden Ece, "Normal şartlarda tutukluların kullandığı elektriğin bedeli, adliyelerdeki icra dosyalarında tahsil edilen borç işlemi içinde yer alıyor. Yani oradan bir ödenek sağlanıyor. Bu ödenek yüzde 2-3 şeklinde değişiyor. Ancak buna rağmen tutuklulardan elektrik ve su parası alınıyor. Bu durum sosyal devlet anlayışıyla bağdaşmıyor. Ayrıca anayasaya aykırılık oluşturuyor” dedi. 

 

TEK HÜCREYE 185 TL FATURA

 

12 metrekarelik hücrelerde kalan 3 kişiden aylık 185 TL'lik fatura tahsil edildiğini söyleyen Ece, "Tutuklular sadece TV, buzdolabı ve kettle kullanıyor. Bunlara rağmen 185 TL fatura tahsil ediliyor. Bu da, 'Acaba cezaevi idaresi kendi kullandığı elektriği de mi tutuklulara ödettiriyor?' sorusunu akıllara getiriyor. Aynı durumda olan başka cezaevindeki tutuklulara da bu durumu sorduk. Onlar, 3 ayda bir 30 TL civarı fatura ödüyormuş. Tutuklular, cezaevi idaresinin koridor, idare bölümü gibi yerlerde harcanan elektriği de faturalara yansıttığını söyledi. Başka şekilde bu fatura bu kadar kabarık geliyor olamaz” diye konuştu. 

 

Cezaevi yönetmeliğine göre aydınlatma giderlerinin cezaevi idaresi tarafından karşılandığını dile getiren Ece, “Sen geliri olmayan bir tutukludan kar elde edemezsin. Mahpusların bu yönde şikayetleri var. Cezaevi, mahpusların hesaplarına yatırılan 3-5 kuruşu göz koymuş. Ben bile bir ay boyunca buzdolabı, lambalar, internet, televizyon ve elektrik ile karşılanan malzemelere rağmen onlar kadar ödemiyorum. Her ay 100-120 lira arasında elektrik ödüyorum. Mahpuslara nasıl bu kadar fatura geliyor? Bunu sormamız lazım” diye kaydetti.

 

BAKANLIĞA ÇAĞRI

 

Adalet Bakanlığı'nın söz konusu sorun ve ihlalleri ortadan kaldırması gerektiğini vurgulayan Ece, “Bu durumun acilen düzelmesi lazım. Bakanlık cezaevinde devam eden bu uygulamaya son vermesi lazım. Elektrik ve su faturalarının mahpustan alınmasına izin vermemesi gerekiyor. Fahiş kantin fiyatlarının da eski haline getirilmesi gerekiyor” çağrısı yaptı. 

 

CEZAEVİNİN YANITI

 

Telefon üzerinden görüştüğümüz cezaevi idaresi yetkilisi, konuya dair bilgi vermedi. Savcılığa başvuru yapıldığı takdirde konuya dair cevap verebileceklerini söyledi. Kişi, daha sonra iddiaları yalanladı. 

 

MA / Mehmet Aslan