Adıyaman merkezde sulamada kullanılan Çamgazi Baraj Göleti’nin suyu yaklaşık 500 metre çekilmesiyle, kuruyan zeminde geniş yarıklar meydana geldi. Geçtiğimiz yılın (2020) yaz aylarında yüzde 30 olan göletteki su seviyesinin, “ölü hacim” denilen yüzde 7 civarına düştüğü belirtildi. 1990 yılında yapılan barajın altında kalan eski Adıyaman Gölbaşı Karayolu da suların çekilmesiyle yeniden ortaya çıktı.

 

Çamgazi Baraj Göleti, 6 bin 536 hektar alanın sulamasında kullanılıyor. Tarım ve Orman Müdürlüğü Koordinasyon ile Tarımsal Veriler Şube Müdürlüğü’nün verilerine göre, kuraklık nedeniyle kuru tarım yapılan alanlarda verim yüzde 30 ile 60 arasında düştü. Adıyaman’daki kuraklık içme suyunda da ciddi sıkıntılara neden oldu. Kaynak sularındaki azalma nedeniyle kent merkezine içme suları dönüşümlü olarak verilmeye başlandı. Merkez Atatürk Bulvarı'nın güneyine 14.00 ile 24.00 saatleri arasında, kuzeyine ise 02.00 ile 12.00 arasında su veriliyor.

 

Baraja 500 metre uzaklıkta bulunan Çakal (Yarmakaya) köyünde çiftçilik yapan Kamil Bozkurt (44), ilk defa baraj suyunun bu denli çekildiğini belirterek, binlerce yurttaşın tek geçim kaynağı olan tarımın olumsuz etkilendiğini söyledi.

 

SULAMA POLİTİKASI YOK

 

Son dönemlerde artan kuraklığa dikkati çeken Bozkurt, “Küresel ısınmaya bağlı olarak yağışların olmamasından kaynaklı sular kurudu ancak gölettin kurumasının tek nedeni bu değil. Sulama politikaları doğru değil. Bir sulama politikası yok. Çiftçi bilinçlendirilmiyor, nasıl sulama yapacağını çiftçi bilmiyor. Suyu bilinçsiz kullanmamızın sonucunda su kalmadı, göledi el birliğiyle kuruttuk” dedi.  

 

BÜTÜN KÖY MAĞDUR

 

Tütün üreticisi olan Bozkurt, “Ben göletten su çekmedim ancak Çakal Deresi’nden su çektim. Çakal Deresi yüz yıllardır kurumayan bir dere, baraj ile birlikte suyumuz baraja döküldü ve bundan kaynaklı susuz kaldık. Şuan 3-4 günde sulamamız gereken ürünü 7-8 günde ancak sulayabiliyoruz. Köyde yaşayan herkes tarım yapıyor ve suyun olmamasından kaynaklı mağdur. Derenin yukarı tarafında sulama yapıldığı zaman aşağıda kalan tarlalara su yetişmiyor” diye belirtti. 

 

VERİM DÜŞTÜ MASRAF ARTTI 

 

Yaklaşık 3 ay önce ekilen ürünlerin yeterli sulanmamasından kaynaklı tarlada çürüdüğünü söyleyen Bozkurt, “Gölette güvenip çiftçilik yapanlar, suların çekilmesiyle büyük bir zarara uğradı. Eskiden birkaç metre boru döşeyerek tarlasına su veren çiftçi, şuan 400-500 metre boru döşemek zorunda. Suyu aktarabilmesi içinde su makinesine ihtiyacı var. Uzak olmasından kaynaklı kimi çiftçiler bir makineyle aktaramıyor. İki makine kullanıyor. Bu su makineleri mazotla çalışıyor. Eskiden 5-10 boru ile suyu aktarırken, şimdi yüzlerce boru alması gerekecek. Bunlar hep çiftçi için ekstra masraf. Eskiden masraflar bir iken şimdi 3 katına çıktı. Bu kazanca yansıyacak. Bütün bunlara rağmen yine ürün istediği gibi olmayacak çünkü yine yeterli sulayamayacak. Bölgede ekilen ürünlerde verimin yüzde 30 ile 60 arasında düştüğü belirtiliyor” ifadelerini kullandı. 

 

ACİL ÇÖZÜM ÜRETİLMELİ 

 

Adıyaman'ın büyük bir su havzasına sahip olduğunun altını çizen Bozkurt, devamında şunları söyledi: “Adıyaman’da içme suyunun hiç bitmesi gerek. Merkez gibi kimi köylerde de içme suyunun dönüşümlü verildiği belirtiliyor. Bir kuraklık var evet ama bilinçsiz sulama ve alt yapıdaki yetersizlik bunun asıl nedeni. Bunun için biran önce yapılacak seminerlerle herkes bilinçlendirilmeli. Altyapılar biran önce yapılmalı. Hala 1990’lı yıllardan kalma altyapı ile su veriliyor. Yetkililerin biran önce hasar tespitinde bulunması gerekir. Bu soruna kalıcı bir çözüm bulunması gerekir. Bu sorun böyle devam ederse insanlar artık tarım yapamayacak. Çağ teknoloji çağı, alternatif enerji kaynakları yaygınlaştırılmalı.”

 

30-40 KÖYDE SU TEHDİDİ 

 

Gölettin güneyinde yer alan Çamgazi köyündeki çiftçilerin ürünleri, artık kanallara su verilmemesinden dolayı kuruma noktasına geldi. Gölette kalan birikintiyi kendi imkanlarıyla kanallara aktaran çiftçiler, ürünlerini kurtarma arayışında. Diğer çiftçilerle gölettin dibinde kalan suyu kanallara tahliye eden çiftçi Mehmet Tuzcu, “Su olmasa ekilen biber, nar, tütün kuruyup gidecek. Su kanallara aktarılacak seviyenin altına düştü. Bizde ilkel yöntemlerle kalan suyu kanallara aktarıyoruz ama ne kadar başarılı olacağız bilmiyoruz. Bu suyun kurumasından 30-40 köy etkilenir” dedi.

 

ADIYAMAN’IN SUYU ANTEP’E VERİLİYOR

 

Çamgazi Barajı’na 1,5 kilometre uzaklıktaki Göksu Çayı’nın kanallarla Antep’e taşındığını belirten Tuzcu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Buraya 1,5 kilometre mesafede yer alan Göksu Deresi kanallarla baraja yönlendirilebilinirdi. Ancak bu su, buraya aktarılmadı 150 kilometre ötede bulunan Antep'e götürüldü. Göksu Çayı’nda bu bölgeye yetecek kadar su var ama kanallarla büyük bir masrafla Antep’e götürülüyor. Suyun dibinde biz susuz kalıyoruz. Ürünleri sulayamadığımız için bir sezonluk emeğimiz boşuna gidiyor, zararımız çok büyük. Adıyaman'ın suyu Antep'e veriliyor. Adıyaman’da da içme suyu dönüşümlü veriliyor.” 

 

Bölgede tarımın bitirilmesi ile binlerce kişinin göçle karşı karşıya kalacağına dikkati çeken Tuzcu, bunun yaşanmaması için Göksu Çayı’nın bir kısmının Çamgazi Barajı’na akıtılması gerektiğini söyledi. 

 

MA / Emrullah Acar