Koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle 24 Mart 2020’de araç ve yaya trafiğine kapatılan Kapıköy Sınır Kapısı, 14 ay boyunca kapalı kalmasının ardından geçtiğimiz 17 Mayıs’ta giriş çıkışlara açıldı. Pandemi nedeniyle özellikle en çok etkilenen sektörlerin başından turizm geliyor. Van’ın en önemli geçim kaynağı olan turizm, İranlı turistlerin 14 aydır kentte giriş yapmamasından dolayı bitme noktasına geldi. Bu sürede İranlı turistlerin başka kentlere gitmesi, kentte ekonomik krizi derinleştirdi. Bu durumdan olumsuz etkilenen seyahat acenteleri de tek tek kapılarına kilit vurdu. 

 

Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Bölge Yönetim Kurulu Başkanı Cevdet Özgökçe, sınır kapısının kapatılmasının etkilerini değerlendirdi. 

 

NORMALE DÖNMELİ 

 

Kapıköy Sınır Kapısı’nın 17 Mayıs’ta tekrar açıldığını ancak turist gelişlerinin sorunlu olduğunu belirten Özgökçe, “İran Devleti, Bilim Kurulları ile bir toplantı düzenleyecek. Onun neticesinde bir karar verecekler. İran’ın da biran önce sınır kapısını açmasını umuyoruz. Bu coğrafyanın olmazsa olmazı, İran ve komşu ülkelerle olan turizm ticaretimiz. 1 Haziran’la birlikte hayatın normale dönmesi lazım” dedi. 

 

YOKSULLUK VE SEFALET 

 

Sınır kapısının kapatılmasıyla kentteki yoksulluk ve sefaletin derinleştiğini belirterek, bunun esnafa etkilerin değindi. Özgökçe, “En çok etkilenen sektör de turizm sektörü oldu. Neredeyse bir buçuk yıldır kasalarımıza para girmiyor. Hep zarar ediyoruz. Birçok esnaf iş yerini kapattı. İnsanlar kiralarını ödeyemedi. Yanımızda çalışan personelin maaşını ve SSK’sını ödeyemedi. Bundan dolayı çoğu kişi iş yerini kapattı. Van’da 60’ın üzerinde seyahat acentesi bulunuyor. 20-22 tane acentemiz aktif olarak çalışıyor. Geri kalan 40 küsur acentemiz kapalı. Acenteler ise kapanmış durumda. Hayat normale dönerse, belki açacaklar” diye konuştu. 

 

TURİSTLER BATIYA TAŞINIYOR 

 

Özgökçe, sınır kapısının kapalı olduğu 14 ayda İran pazarının kapanma aşamasına geldiğini belirterek, şunları söyledi: “Niye kaybettik? Ülkemizde şu anda İran’a günde 15-20 uçak gidiyor. Turistler diğer batı illerine taşınıyor. Gümrük kapımız 14 aydır kapalı. ‘Neden kapalı’ diye sorduğumuzda, ‘Talep yok, İran’da pandemi var’ şeklinde gerekçeler sunuyorlardı. Pandemi bütün dünyada var. Şu anda bu sektörü kaybetme aşamasına geldik. Bu durumu fırsata çeviren komşu illerimiz oldu. Trabzon ve Erzurum kentlerine uçak seferleri var. İran’dan gelen turistler gümrük kapısından buraya gelemiyor ve bundan dolayı diğer pazarları tercih ediyor. Bu da bizim elimizi kolumuzu bağlıyor ve pazar payımızı daraltıyor.” 

 

‘SAHİPSİZ BIRAKILDIK’

 

Kentte yüzde 65-70 civarında seyahat acentesinin kapalı olduğunu aktaran Özgökçe, Kültür Turizm Bakanlığı ve TÜRSAB’a bağlı olmalarına rağmen pandemi süreci boyunca destek almadıklarını söyledi. Özgökçe, “Bu süreçte sahipsiz bırakıldık. Turizm seyahat acenteleri 1 TL destek ya da bir hibe görmedi. Birçok sektör kredi ya da destek aldı. Devletten ya da devlete bağlı kamu devlet bankalarından, kalkınma ajanslarından da hiçbir destek görmedik” dedi. 

 

BAKAN KENDİNİ DÜŞÜNDÜ 

 

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un turizme sektöründen geldiğini belirten Özgökçe, “Bu duruma sevindik, bizleri sahipleneceğini düşündük. Ancak sadece kendi firmalarını düşündü. Bu ana kadar bizler için bir şey yapmadı. Aksine bu sektörü bitirmek için bir çaba sarf ediyor” şeklinde konuştu. Bakan Ersoy’un sadece ETS ve Maxx Royal’ler ile turizm yapamayacağını söyleyen Özgökçe, “Sadece kendi firmaları ve kendi şirketleri için bunu yapmaya başladı. Diğer sektörlerin resmen üstünü çizdi. Sadece Mehmet Ersoy’un firmalarıyla bu ülke iş yapamaz ve gücü de yetmez. Şu anda sadece bu bölgemiz için değil, bütün bölgeler için de konuşabiliriz. Sektörümüzde bize kayıtlı olan üyelerimizin 3’te 2’si kapalı. Türkiye’de 12 binin üzerinde üyemiz ve seyahat acentemiz var. Ancak şu anda 8 bini kapalı durumda. Bu süreç böyle giderse daha da azalacağız. Böyle giderse Eylül ve Ekim aylarında sadece 1 üyemiz görevini yapmaktan öteye gidemeyecektir. Biran önce devletin biz bir el atması lazım” diye seslendi.

 

MA / Özlem Yayan