DAİŞ'in 3 Ağustos 2014'te Şengal'de Êzîdilere dönük gerçekleştirdiği 73'üncü fermanda (soykırım) binlerce kişi katledilirken, bir o kadar kadın ve çocuk da esir alındı. Esir alınanların birçoğu katledildi. Bir kısmı ise QSD tarafından DAİŞ'ten kurtarıldı. Halen esir alınan binlerce Êzîdi kadının akıbeti bilinmezken, kurtarılanların birçoğu, hem bulundukları yerler de hem de uluslararası alanda DAİŞ'lilerin ve bu fermana ortak olan güçlerin işlediği suçlardan yargılanması için çalışmalar yürütüyor. 

 

KOÇO...

 

Kurdo Heci Hesen (30) bu kadınlardan sadece biri. Hesen’in yaşadıkları fermanın başka bir boyutunu gözler önüne seriyor. Şengal'in güneyinde bulunan Koço Köyü, Arap ve Êzîdi topraklarının sınır köyü olarak bilinirken, 73'üncü fermanı en ağır yaşayan köylerden biri olarak kayda geçti. Yaklaşık bin 700 kişinin yaşadığı köyde bin 300 kişi katledildi. Bu köyden çok az sayıda kadın DAİŞ'in elinden kurtarıldı. Geri kalanlardan hiçbirinin akıbeti bilinmiyor. 

 

HESEN'İN HİKAYESİ

 

Tüm ailesi ile birlikte DAİŞ'in eline düşen Hesen'in 4 erkek kardeşi DAİŞ tarafından katledilmiş. Hesen ile birlikte annesi ve ailesinden bazı kadınlar katliamdan kurtulmuş, ancak esir olmaktan kurtulamamış. 

 

Hesen'i esir alan kişi ise, Musul'un Baac kentine bağlı Til Erec Köyü'nden Mihemed Mitgal Cidêh. 40'lı yaşlarda olan Cidêh'in köyü ile Êzîdi Koço Köyü ise bölgede birbirlerine kirve olarak biliniyor. Fermandan sonra Êzîdilerin "Kirvelerimiz bize ihanet etti" söylemi ise buradan geliyor. 

 

Koço ile Til Erec arasında yaklaşık 8 kilometre mesafe bulunurken, DAİŞ'in bölgeye gelmesiyle birlikte DAİŞ'e katılan Cidêh ve beraberindeki DAİŞ'liler Hesen ve beraberindeki Êzîdi kadınları kendilerine savaş ganimeti olarak esir almış. 

 

TUTUKLANMIYOR 

 

Hesen, esir düştükten sonra Cidêh tarafından 1 yıl boyunca Baac'ta alıkonuluyor. Ardından Cidêh tarafından başka bir DAİŞ'liye satılan Hesen, Irak'ta bulunan birçok kentte sırasıyla götürülüyor. 2017'nin ortalarında DAİŞ'in elinden kurtulan Hesen, ardından Şengal'e geri dönüyor.

 

Şengal'e döndükten sonra Koço'ya yakın bir köy olan Til Kesab'ta Cidêh ile karşılaşan Hesen, Cidêh'i Musul Mahkemesi'ne şikayet ediyor. Açılan davanın duruşmaları kimi zaman Musul kimi zaman da Til Afer'de görülüyor. Hesen, Cidêh'i tanımasına, yaşadıklarının anlatmasına rağmen Cidêh, Musul Mahkemesi tarafından tutuklanmıyor.

 

TEHDİT EDİLİYOR

 

Defalarca tek başına mahkemeye gidip gelen Hesen, Cidêh tarafından tehdit ediliyor. Hesen'i arayıp tehdit eden Cidêh, davadan vazgeçmesi için "Topraklarınız bize yakın, eğer vazgeçmezsen 7'den 70'e hepinizi tekrar öldürürüz" diyerek sürekli baskı yapıyor. Mahkeme hakiminin Cidêh'in yakını olduğu ve Hesen'in tuttuğu avukatın da bu şekilde Hesen'i yalnız bıraktığı belirtiliyor. Yalnız bırakılan ve tehdit edilen Hesen, mahkemeye devam edemiyor. Davanın akıbeti ise bilinmiyor.

 

ÊZIDÎ GENÇLERE İDAM

 

Öte taraftan aynı Musul Mahkemesi 4 Êzidî gencin idam edilmesi için elinden geleni yapıyor. Şengal'in Medîban ve Sîkeniyê köylerinin kesiştiği yolda 26 Eylül 2020'de kimliği belirsiz kişilerce 2 kişinin öldürülmesi iddiası ile tutuklanan gençlere 21 Nisan'da görülen davanın ilk duruşmasında idam cezası verilmişti. Günlerdir Şengal'de bu kararın iptal edilmesi için protesto yürüyüşleri gerçekleştirilirken, bu olay ile Şengal yeniden karıştırılmak isteniyor. Êzidîler ise mahkemenin Êzidî gençleri cezalandıracağına DAİŞ'lileri yargılamasını talep ediyor. 

 

MA / Nazım Daştan