Koronavirüs (Kovid-19) salgınından dolayı zor günler geçiren esnaf, alınan tedbir kararları dönemlerinde destek de alamayınca birçoğu iş yerini kapatmak durumunda kaldı. Vaka ve ölümlerin tekrar artması üzerine AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bu akşam 19.00’da başlayacak ve 17 Mayıs saat 05.00’e kadar sürecek “Tam kapanma” açıklamasıyla esnafı daha zor günler bekliyor. Esnafa dair bir destek paketi açıklaması yapmayan Erdoğan’a tepki gösteren Urfa esnafı, alınan kararın esnafı bitireceğini söyledi. 

 

Urfa’nın en yoğun olduğu merkez Haliliye ilçesi Haşimiye Meydanı çevresinden bulunan Aktarcılar, Kazaz ve Tarihi Ayakkabıcılar Çarşılarında yıllardır esnaflık yapanlar, kam kapanma kararı ve yaşadıklarını anlattı. 

 

ESNAF BİTER 

 

Tarihi Ayakkabıcılar Çarşısı'nda ayakkabı satan Mehmet Açmaz (65), çarşıya 10 yaşında çırak olarak girdiğini, çarşıda bulunan esnafların daha önce hiç bu denli olumsuz etkilenmediklerini dile getirdi. Hayatını adadığı mesleğini bırakma noktasına geldiğini sözlerine ekleyen Açmaz, “Salgın bizi kalbimizden vurdu” dedi. Açmaz, “Tam kapanma” sürecinde esnafa destek çıkılmamasına tepki gösterdi. Devletin görevinin küçük esnafa ve yoksul yurttaşlara destek çıkmak olduğunun altını çizen Açmaz, “Destek verilmeden tam kapanma küçük esnafı tam bitirmedir. Diğer ülkelerde de kapanmalar oluyor ama destek veriliyor. Halk perişan, yasak ama emekçiler yine fabrikalarda çalışıyor. Tam kapanma 4-5 maaş alanları etkilemez ama bir esnaf olarak günübirlik kazandığım ücretlerle geçimini sağlayan beni ve ailemi etkileyecek” diye konuştu. 

 

‘ÇOCUKLARIM AÇ KALIRSA…’

 

Kazandığıyla 6 çocuk büyüttüğünü belirten Açmaz, cebinden çıkardığı kağıt paraları gösterip, “Yaşım 65 ama hala çalışıyorum. Bu güne kadar kıyıda köşede yemeden biriktirdiğimizi yiyoruz. Hiçbir yerden maaş almıyoruz. 18 gün sokağa çıkma yasağı var. Evde 6 boğaz, günde 50 TL gitse 900 TL yapar. Ama benim şimdi cebimde 150 TL var, sayısını ezberlemişim. Başka da param yok” şeklinde konuştu. Uzun yıllardır çalıştığı sektörün sadece salgından etkilenmediğine dikkati çeken Açmaz, devamında şunları söyledi: “Eskiden bu çarşı çok güzeldi. İnsanlar ayakkabı almak için buraya gelirlerdi. Ama şimdi markette dahi ayakkabı satılıyor. Salgınımız sadece korona değil, ayakkabı sektörü alınan yanlış kararlarla öldürüldü. Bu gidişle mesleği bırakacağız. Aç kalırsam, çocuklarım aç kalırsa ben şimdi yerimde oturduğum gibi oturmam. Son iki gün kala değil en az bir hafta önce bu denli uzun bir kapanmanın olacağını duyuracaklardı.  Artık yeter zengini destekledikleri biraz fakiri de desteklesinler.”  

 

‘GEÇ ALINMIŞ DESTEKSİZ BİR KARAR’

 

Aktarcılar çarşısında bulunan Mahmut Bozdağ ise, 17 yıldır çarşının esnafı. Alınan “Tam kapanma” kararının geç alındığını vurgulayan Bozdağ, “Son bir yıldan fazladır salgından çok etkilendik. Devletin biran önce esnafa destek paketi açıklaması lazım. Kira kontratlarının haddi hesabı yok. Esnaf olarak mağduruz. Bu çarşıda bulunan dükkanların yıllık ortalama kira ücreti 30 bin TL. Son bir yıldır geçmişte biriktirdiğimiz paralarla kiramızı ödeyebiliyoruz. Zor bir süreç, birlikte atlatmamız lazım bunun içinde doğru kararların alınması gerek” ifadelerini kullandı. 

 

‘ÇARŞIDA HERKESİN BORCU VAR’

 

Tarihi Ayakkabıcılar Çarşısı’nda 23 yıldır esnaf olan Reşit Kalınağaç ise, salgında en fazla etkilenen kesimlerin başında küçük esnafın geldiğini belirtti. Destek olmadan “Tam kapanma”nın küçük esnafı bitireceğini dile getiren Kalınağaç, “Karar alındıktan sonra da ne söylesek boş. Çarşıda nerdeyse bütün esnafın borcu var. Kapalı kalınca borcunu ödeyemeyecek. Bu çarşıda bir esnafın işini yapamaması bütün esnafı etkiler. Kapanma olacak ama destek verselerdi daha iyi olurdu. Küçük esnaf desteklenmeli” diye konuştu. Ramazan Bayramı nedeniyle kazançlarını arttırma telaşında oldukları bir dönemde kapanma kararının alındığını vurgulayan Kalınağaç, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kiramı ödeyemiyorum, bayramda belki biraz çalışırım diye düşünüyordum o da yasaklandı. Şimdi kara kara düşünüyoruz. Tamam kapanma olsun ama bu şekilde olmaz insanlar evlerine ekmek götüremiyor. Son bir yıldır iş yapamıyoruz, eski yıllarda en iyi iş yaptığımız dönemde şuan sinek avlıyoruz. Sadece yasaklar da değil artık milletin alım gücü de kalmadı. Bir ayakkabı dahi alırken en az 10 yere soruyorlar. En az fiyatı kim verirse 1 TL dahi fark için saatlerce geziyorlar.” 

 

‘GÜNÜ BİRLİK KAZANÇ’

 

Çarşıda marangoz olan Hakkı Gülecik de destek bekledikleri bir dönemde yasak kararının alındığını ifade etti. Gülecik, “Zor durumdaydık şimdi perişan olacağız. Evinin, dükkanın kirası var, çoluk çocuk ne yiyecek?  Küçük esnafız, 18 gün kapalı kalmamız bitmemiz anlamına geliyor. Günübirlik kazandığımız paralar ile doyuyoruz, bir gün çalışmasak cebimizde para olmaz. Hiçbir birikim yapmadık, yapamadık. Her şey çok pahalı, 8 bin TL kira veriyorum ve nasıl ödeyeceğimi düşünüyorum. Hiçbir destek yok ve kapanın demelerine anlam veremiyoruz” şeklinde konuştu. 

 

‘BİR GÜN KAPANSA ACINDAN ÖLECEKSİN’

 

Çarşıda karara tepki gösteren esnafların yanı sıra kararı doğru bulan esnaflar da var. Bir kaç ay önce çarşıda ciğer salonu işleten, ancak şimdi elbise satmak zorunda kalan Halil Bininci, “Tam kapanma”nın bir ay sürmesi talebinde bulundu. Bininci, “Salgın bitse de işimize baksak. Alınan kararı destekliyorum, biraz zorlanacağız ama olması gereken de bu” dediği esnada komşusu olan başka bir esnaf “Bir gün kapansa acından öleceksin, ciğer dükkanında elbise satıyorsun” dedi. Destek paketinin açıklanmadığını sorduğumuz Bininci, “Destek paketine gerek yok, zaten daha önce destek paketleri açıklandı. Herkesin birikimi var. Kapatan esnaf var ama onlarda keyfi kapatıyor” diye cevapladı. 

 

MA / Emrullah Acar