ŞIRNAK - Cizre'de 2004 yılında açılıp, binlerce öğrenciye sanat eğitimi verilen Mem û Zîn Kültür Merkezi, sokağa çıkma yasakları sonrasında çalışmalarına devam etmesi engellenince sahibi tarafından yıkıldı. 

 

Şırnak'ın Cizre ilçesinde 2004 yılında klasik Kürt edebiyatının öncülerinden Ehmedê Xanî'nin ölümsüz eseri Mem û Zîn'den esinlenerek açılan Mem û Zîn Kültür ve Sanat Merkezi'nin (MZKSM), 5 yıldır açılmasına izin verilmeyen binası mülk sahibi tarafından yerine apartman dikilmek üzere yıkıldı. Binlerce öğrenciye erbane, bağlama, gitar, halay ve dengbêj eğitimi verildiği, onlarca sanatçı ve sanat topluluğunun yetiştiği kültür merkezinin bünyesinde Koma Meyaser ve Koma Sorxwîn gibi müzik grupları çıktı.

 

Cizre'de 2015 yılında ilan edilen sokağa çıkma yasakları ile birlikte geçici süre kaplı kalan kültür merkezinin o günden sonra açılması fiili olarak engellendi.

 

Faaliyetlere devam edilmek istendiği her seferinde polislerce basılan merkezin çalışanları ve yetiştirdiği çok sayıda sanatçı tutuklandı. Halen çok sayıda öğrencisi ve çalışanı cezaevinde olan merkezde yetişen ve cezaevinde olan isimlerden biri de seslendirdiği ezgilerden dolayı tutuklanan Koma Sorxwin'in üyesi Nudem Durak. 

 

YIKIMIN YARATTIĞI HÜZÜN 

 

Kültür merkezinin yıkılmasını hüzünlü gözlerle izleyen yanı başındaki bir esnaf, duygularını şu sözleriyle dile getiriyor: "İçerisinde bir sürü çiçek vardı. Sahnesi vardı ve burada sürekli tiyatro oyunları oynanırdı. Biz de herkes gibi izliyorduk. Burası açıldığı günden beri komşuyduk. Yıkılmasına çok üzüldüm ama elden ne gelir."

 

Kültür merkezinde uzun süre çalışan Umut Botan ise, “Bellek, bir toplumun zaman içerisinde yaratmış olduğu değerler çizelgesi olarak da okunabilir. Bu açıdan bakıldığında Mem û Zîn gibi bir kurum toplumun kendi kimliğini, kültürünü ve gerçekliği ile yüzleşmesinde çok önemli bir misyon oynamıştır” ifadelerini kullandı. 

 

Merkezin şehre katmış olduğu değerlerin yadsınamayacak kadar çok olduğunu söyleyen Botan, “Botan bölgesinde müzik yapan veya kültür, sanat çalışmaları ile uğraşan insanlar mutlaka ama mutlaka Mem û Zîn Kültür merkezi çatısı altında kendisini geliştirme imkanı bulmuştur. Uzun yıllardan sonra Botan'da insanların kendi öz belleklerine dönüşünü sağlamada çok önemli bir misyon üstlenmiştir” diye belirtti.

 

MEM Û ZîN İLE TANIDI 

 

Botan, Mem û Zîn Kültür Merkezi’nin kendisi için önemini şöyle ifade etti: “Benim de müzikle ve kendi kültürümle buluşmamın başlangıcı bu merkezdir. 2005 yılından itibaren aktif bir şekilde çalışmalarında yer aldım. Bu süre zarfında Kürt kültürünü ve müziğini tanıma fırsatı buldum. Bu dönem içerisinde halktan büyük beğeni toplayan ‘Soryaz’ adlı parçayı seslendirip klipleştirdik. Benzer şekilde kültürel birçok etkinlikte Botan’ın ezgilerini yansıtan çalışmalar yürüttük. Bu süre zarfında halkın kendi kültürü ve kendi kimliği ile tanışmasında Mem û Zîn büyük bir misyon üstlenmiştir.” 

 

TOPLUM BELLEĞİ YOK EDİLDİ

 

Büyük bedenler ve özveriyle geliştirilen, toplumun kılcal damarlarına nüfus eden bir kurumun sahipsizlikten ve baskılardan kaynaklı kendisini sürdürememesinin çok üzücü olduğunu söyleyen Botan, “Son zamanlarda birçok yerde olduğu gibi Cizre'nin gerek kültürel dokusunu taşıyan yapısıyla gerek maneviyatıyla büyük bir misyon taşıyan bu kurum daha gösterişli ve şatafatlı binalar uğuruna kurban edildi. Bu noktada toplamın belleği olan ve herkesin kendisinden bir parça hissettiği bir kurum yıktırıldı. Bu durumu ifade etmek ve yaratmış oldu tahribatı dile getirmek kuşkusuz ki çok zor. Ama bize düşen ne olursa olsun Mem û Zîn Kültür ve Sanat Merkezi’nin yaratmış olduğu maneviyatı ve geleneği en iyi şekilde sürdürmek ve kültürümüzü bu merkezin yarattığı değerlere layık bir şekilde yürütmektir” diye konuştu.

 

MA / Mahmut Ruvanas