İZMİR - Pandemi kısıtlamaları ve ekonomik krizle boğuşan kadın esnaflar, önlemlerin işletmelerin hesaba katılmadan yapılmasını eleştirerek, "Hiçbir yardım alamıyoruz, dayanma gücümüz kalmadı" dedi.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSKAR) verilerine göre, pandemi süresince her 4 kadında biri çalışırken, geniş tanımlı kadın işsizliği ise yüzde 37,7 oldu. Kovid-19 döneminde kadınların aylık ortalama iş kaybı 1 milyon 484 bin oldu, kadın işgücü son bir yılda yüzde 8,2 azaldı. Pandemi ve ekonomide yaşanan zikzaklar tüm esnafları etkisi altına alırken, bunda en fazla nasibini alan kesimlerin başında kadınlar geldi.
İzmir’in farklı merkezlerinde esnaflık yapan kadınlar, yaşadıkları zorluklar ve ekonomik krizin yansımalarını ajansımıza değerlendirdi.
SAAT UYGULAMASI ANLAMSIZ
Konak ilçesine bağlı Alsancak'ta 12 yıldır esnaflık yapan Tuğba Özçakar, pandeminin getirdiği kapatmalardan dolayı mağdur olan esnaflardan. Mekanlara getirilen akşam saat 19.00’a kadar açık kalması uygulamasının yeterli olmadığını dile getiren Özçakar, "İnsanlar işlerinden çıktığı saatlerde mekanımızı kapatmak zorunda kalıyoruz. Bizim gibi işletmelerin paket servisi de mümkün değil. Saatleri biraz daha uzatabilirler. Ayrıca alışveriş merkezleri, toplu taşımalar her yer açıkken, bizlerin kapalı kalması aklımız almıyor. Kişi kısıtlamalarına zaten biz uyuyoruz. Müşterilerimiz de gereken tedbiri gösteriyor" dedi.
KONGRE SALONLARINA TEPKİ
Kullandıkları malzemelere gelen zammı satış fiyatlarına yansıtamadıklarını kaydeden Özçakar, "Ailece çalışıyoruz. Kızım 9 yaşında. Onu bırakacak kimsem olmadığı için online eğitimini içeride kurduğumuz bir odada alıyor. Mümkün mertebe açılmadan, tasarruf ederek, yaşamımızı idame ettirmeye çalışıyoruz. Haksızlık, hırsızlık yapmıyoruz. Kimseden de bir şey istemiyoruz, bıraksınlar işimizi yapalım" tepkisinde bulundu.
Esnafların kısıtlandığı dönemde AKP'nin kongreler düzenlemesini eleştiren Özçakar, “Biz burada iki insana yemek verdiğimizde ‘salgın bulaşır’ diye yasaklıyorlar, ama onlar o kalabalıkları bir araya getirdiğinde salgın bulaşmıyor” dedi.
ESNAF ÇÖZÜM İSTİYOR
Kemeraltı Çarşı’sında 20 yıldır kahve ve kuruyemiş satarak, geçimini sağlayan Ayşe Çimen, "Esnaflık hayatımda ilk defa böyle bir dönem yaşıyorum. Pandemiden dolayı işlerimiz oldukça kötüleşti. Geçtiğimiz depremde dükkanım yıkıldı, can kaybımız olmadı ama ciddi bir ekonomik sıkıntı yaşattı. Hepimiz için çok zor bir süreç yaşıyoruz" diye belirtti.
Hükümetin pandemiden dolayı esnaf kredileri ve vergilerini öteleyebileceği bir formül sunduğunu ancak bunun rahatlatmadığını, faiziyle beraber ödemek zorunda bırakıldıklarını belirten Çimen, "Bu bir yardım değil, çözüm değil. Pandemi, deprem, sel felaketi esnafı vurdu. Burada pek çok esnaf kepenk kapatmak zorunda kaldı. Çalışanların çoğu işsiz kaldı. Bizlere ve çalışanlarımıza hayatımızı idame ettirebileceğimiz bir formül bulmalılar" ifadelerini kullandı.
SAHİP ÇIKILMADI
Alsancak'ta 25 yıldır kafe işleten Göknur Karadağ, önlemlerin yetersiz olduğunu vurgulayarak, “Bir yıldır hem ekonomik hem de psikolojik olarak çok zarar gördük. Esnafların ekonomik ve tedbir talepleri karşılanmadı" dedi. Esnafların bu dönem örgütlenerek, taleplerinin karşılanması için kimi eylemlere başvurduğunu ancak bunun başarılı olamadığını söyleyen Karadağ, esnaf odalarının da kendilerini yalnız bıraktığını söyledi.
DAYANACAK GÜÇ KALMADI
Pandemiden 2 yıl önce aldığı borçla dükkan açan Neriman Koç da, salgına kadar borçlarını ödeyebildiğini ancak salgınla birlikte ödeyemez duruma geldiğini dile getirdi. Küresel bir salgına karşı önlemlerin, özellikle yoksul kesimi, gündelik geliri olanları ve küçük işletmeleri hesaba katan bir yöntemle yapılması gerektiğini söyleyen Koç, şöyle dedi: "Bir yıl içinde 5 esnaf arkadaşımız dükkanlarını kapattı. Biz daha ne kadar ayakta kalırız bilemiyoruz."
EK İŞ YAPILIYOR
Kredi ile dükkan açan Derya Alıç ise, banka borcunu ödemek için eşinin ek iş yaptığını aktardı. Alıç, hükümetin esnafa kira, çalışan yardımı ve vergi indirimi gibi tedbir yardımlarında bulunmasını istedi.
MA / Sevda Aydın