Koronavirüsün (Kovid-19) son bir yılda yana yarattığı krizden en çok etkilenen sektörlerden biri de turizm oldu. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre; 2020 yılı Eylül ayında turizm sektöründe çalışanların sayısı pandemi sonrası yüzde 11,7 azalarak, bir önceki yıla göre 1 milyon 110 bine geriledi. 

 

2020 İŞSİZ GEÇTİ 

 

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Devrimci Turizm İşçileri Sendikası (Dev Turizm İş) Genel Başkanı Mustafa Yahyaoğlu, pandeminin turizm ve turizm işçileri üzerindeki etkilerini değerlendirdi. Turizm sektörünün son 5 yılının 3’ünü kriz içerisinde geçirdiğini belirten Yahyaoğlu, dış ülkelerle yaşanan gerilimler ve pandeminin turizm sektörünü vurduğunu söyledi. Turizmde yaşanan krizin faturasının işçiye çıkarıldığını dile getiren Yahyaoğlu, turizm işçilerinin 2020 yılını tamamen işsiz geçirdiğine dikkat çekti. Yahyaoğlu, “Otellerin küçük bir kısmı Haziran ayında açtı. 2019 yılının Eylül ve Ekim ayında sezon bittiği için iş akdi askıya alınan veya sezonluk sözleşmesi bulunduğu için işten çıkarılmış işçiler, 2020’yi de önemli ölçüde işbaşı yapamadan geçirdi” dedi.

 

KAYITDIŞI ÇALIŞMA

 

Ülke genelinde ise 3 buçuk milyon kişinin turizm sektöründe çalıştığını belirten Yahyaoğlu, bunun 1 milyon 11 bin kişinin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda kayıtlı olduğunu söyledi. Turizm sektöründe yaklaşık 2 buçuk milyon işçinin kayıt dışı çalıştırıldığını paylaşan Yahyaoğlu, küçük kafe, restoran, otel ve pansiyonlarda çalışan işçilerin de sigortasız olduğunu aktardı. Konuyla ilgili bakanlığa bildirimde bulunmalarına rağmen herhangi bir adımın atılmadığını dile getiren Yahyaoğlu, “Devlet sanki bu küçük işletmelere işçi hakları üzerinden süspansiyon yapıyor. Biz buna sosyal damping diyoruz. Devlet, işverene ucuza işçi çalıştırmanın ve işçi maliyetlerini azaltmanın bir yolunu veriyor” diye konuştu.  

 

İŞÇİ ÖDENEK DIŞINDA BIRAKILDI

 

Pandemiyle birlikte kayıtlı olan 1,11 milyon işçinin kısa çalışma ödeneğinden faydalanması beklentisi içerisinde olduklarını ancak bunlardan 400 bin işçinin sezon sonu itibariyle iş akdinin askıya alındığına değinen Yahyaoğlu, “Kısa çalışma ödeneği veya işsizlik ödeneği çıkarıldığı zaman, son 3 ay çalışma ve son 3 yıl içinde en az 400 gün çalışmış olması gerekiyordu. Turizm sektöründe sezonluk iş girişleri olduğu için pandeminin başladığı süreçte zaten daha kimsenin sigorta girişi yapılmamıştı. Bununla birlikte turizmde çalışan insanlar sezonluk olduğu için, 3 yıl içinde 400 günü tamamlamaları imkânsız. Getirdikleri bu şartlarla turizm çalışanları bu haktan mahrum bırakıldı. Açılmayan otellerin işçileri işsiz bir şekilde beklemek zorunda kaldı. Turizm işçilerinin önemli bir kısmı 18 aydır işsiz” diye belirtti. 

 

NEDEN PRİM ÖDÜYOR?

 

Yahyaoğlu, işsizlik sigortasında biriken 138 milyar TL’nin işçilere verilmediğini belirterek, “Şeffaflık ilkesi ortadan kaldırmıştır. Bu para işverenlere destek olarak verildi. Çalışır durumda olan işyerlerinde işverenin vermesi gereken ödemeleri, işsizlik sigortası kısa çalışma ödeneği adı altında işverenin yerine işçilerin maaşını ödedi. Böylesi bir küresel krizde bile eğer işsizlik sigortasından destek alamayacaksak biz yıllarca neden prim ödüyoruz?” diye sordu. 

 

MA / Ömer Akın