Karadeniz'deki kirlilik ve aşırı avlanma balık sayısının her geçen gün daha da azalmasına neden oluyor. Özellikle küçük balıkların yetiştiricilikte yem olarak kullanılması ve evsel atıkların denize boşaltılması son yıllarda balık oranını iyice düşürdü. Söz konusu durum Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2020 yılı verilerine de yansıdı. Verilere göre, 2000 yılında avcılıktan 503 bin 345 ton balık elde edilirken, bu rakam 2019 yılında 463 bin 168 tona kadar düştü. 

 

Ülkenin balık ihtiyacının önemli oranda karşılandığı Karadeniz’deki bu durumdan kaynaklı kimi zaman tezgahlar boş kalıyor. Özellikle hamsi ve çaça gibi balık türlerinin fiyatları da bazı dönemlerde fahiş oranda artıyor. Yine, bölgedeki tekneciler de olumsuz etkileniyor. Balığa çıkan tekneciler birçoğu birçok kez eli boş dönüyor. 

 

Giresunlu balıkçılar, balık sayısının azalması ve buna karşı alınması gereken tedbirleri anlattı.

 

 

'BALIK KALMAZ' UYARISI

 

Balıkçılardan Ahmet Kıpık, Karadeniz’deki aşırı avlanmanın önüne geçilmemesi halinde yakın gelecekte hiç balık olmayacağı uyarısında bulundu. Yaşanan durumdan en çok kendilerinin etkilendiğini kaydeden Kıpık, bazı günler boş döndüklerini aktardı. Kıpık, “Bu aylarda balıkta bir standart bulunmaz. Tekneler genellikle 5-10 kilo balıkla dönülüyor. Bazen 30 kiloya kadar çıkıyor ama bu çok nadir oluyor. Zaten hava şartları ve akıntı da ağları yırtıyor. Karadenizli balıkçılar perişan halde” diye dert yandı. “Rusya kıyılar koruma altında olmasa tamamen biteriz” diyen Kıpık, “Bizim büyük tekneleri bir salsalar bu balıkçılık sistemi ile iki seneye Rusya ve Gürcistan sahillerinde de balık bırakmayız. En azından balık oralarda üreme şansı buluyor. Onlar besliyor biz yakalıyoruz” diye kaydetti. 

 

GEÇİM DERDİ 

 

Ek geliri olmayan balıkçıların geçinmekte ciddi sıkıntılar yaşadığını belirten Kıpık, birçok kişinin borç batağında olduğunu söyledi. Kıpık, şunları söyledi: "Utancımızdan dilencilik yapmıyoruz. Eskiden balık çoktu, para etmiyordu. Ama yine insanlar geçimini sağlayabiliyordu. Şimdi balığı pahalı satsak vatandaş almıyor. Bunun için bir ölçüde satmak zorundayız. Bu durumda da biz geçinemiyoruz. Bankalardan alınan kredileri de gelir olmadığı için ödeyemiyorlar. Bankalar krediyi vermeden yaptığı kesintiler ile insanların zaten canını çıkarıyor. Senede bir kere ödeme koşuluyla çektiğimiz kredilerin faizini bile ödeyemiyoruz” şeklinde konuştu. 

 

AV YASAĞI VE DÜZENLEME

 

Çözümün kendilerine destek verilmesinden geçtiğine dikkati çeken Kıpık, devletin bu durumu göz ardı edemeyeceğine vurgu yaptı. Kendilerine “Sigortalı bir işte çalışmamışsın. Seninle işim olmaz” denilmemesi gerektiğini ifade eden Kıpık, “Devlet geliri azalan vatandaşına yardımda bulunacak. Karadeniz’i ben bitirmedim. Devlet önlem almayarak bitirdi. Bunu biz değil devleti yöneteler yapacak. Yasaları onlar çıkarıyor. Av yasakları getirecek, kayık boylarına bir düzenleme yapacak” diye kaydetti. 

 

AŞIRI AVLANMA TEHLİKESİ

 

"Gırgır" olarak adlandırılan büyük teknelerle aşırı avlanma yapıldığını ve bunun balık sayısını düşürdüğünü aktaran Hüseyin Elevli, balıkların üremesine izin verilmediğini kaydetti. Denetimsizliğin de bu durumu büyüttüğünü dile getiren Elevli,  “Eskiden sahillerden bile sepetlerce iri istavrit yakalardık. O dönem Karadeniz’de yüz çeşit balık varsa şimdi 10 çeşit balık kalmadı. Ağ gözlerinin küçük oluşu da bir etkendir. Bu konuda caydırıcı bir yaptırım yok. Bu durum doğadaki dengeyi alt üst etti” dedi. Av yasaklarının denetlenmesini isteyen Elevli, balıkların büyümesine izin verilmesi gerektiğinin altını çizdi. 

 

Elevli, ayrıca denize dökülen zehirli atık ve ilaçların da balıklara zarar verdiğini ve bu duruma karşı da önlem alınması çağrısı yaptı. 

 

AĞ GÖZLERİ 13 MİLİME DÜŞÜRÜLDÜ

 

Küçük balıkların yakalanarak yem fabrikalarına gönderilmesinin büyük bir tehlike oluşturduğuna işaret eden balıkçılardan Emin Uğur, "Yine ağ gözleri çok küçük. 16 milimden aşağıda olmaması gereken ağ gözleri küçük balıkların yok olmasına sebep oluyor. Balıkların büyüyebilmesi için bu ağ gözlerinin büyütülmesi gerekiyor" dedi. 

 

Günlük ortalama 10 kilo balık yakalayabildiğini belirten Özcan Elevli ise, ağ gözlerinin küçültülmesiyle yakalanan küçük balık sayısının arttığına işaret etti. Elevli, "gırgır" ve "trol" teknelerinin ağ gözlerini 13 milime kadar düşürdüğünü aktararak, bunun sonucunda denizde balık kalmadığını vurguladı. Elevli, avlanma yasaklarına uyulmasını istedi. 

 

MA / Tolga Güney