Hak ve özgürlükler gün geçtikçe keyfi gerekçelerle engellenirken, gözaltı ve tutuklamalarla toplumsal muhalefete yönelik arttırılan baskının son adımları HDP Kocaeli Milletvekilleri Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun vekilliğinin düşürülmesi ve Meclis’in üçüncü büyük partisi olan HDP hakkında kapatma davası açılması oldu. 

 

Kapatma davasının arkasında yer alan AKP iktidarı ise, adalet reformu paketi açıklayıp, yeni anayasa hazırlama gündemi içerisinde. Başta hukukçular olmak üzere toplumun genişçe bir kesimine göre, var olan Anayasaya dahi uyulmayan mevcut tablo içerisinde bir yeni anayasa hazırlamak gerçekçi değil.

 

Mersin Barosu Başkanı Bilgin Yeşilboğaz, iktidarın gündeme getirdiği Anayasa tartışmalarını MA’ya değerlendirdi.

 

TEK TARAFLI OLACAK

 

Nasıl bir Anayasa çalışması yapılacağına ilişkin halen soru işaretlerinin olduğunu dile getiren Yeşilboğaz, siyasi partilerinin eşit temsilde katılmadığı bir Anayasa çalışmasının tek taraflı bir Anayasa olacağını söyledi. Yeni Anayasa’nın toplumun ihtiyaçlarına cevap vermesi gerektiğinin altını çizen Yeşilboğaz, “Yapılacak Anayasa herkesin içine sinebilecek mi? Cumhurbaşkanı Erdoğan ve kamu kurumları uyacak mı? İyi kötü bir Anayasamız var, ama Anayasanın kanunları işlenmiyor” dedi.

 

Yeşilboğaz, yerel mahkemelerin bugün Anayasa Mahkemesi kararlarını dahi tanıdığına dikkat çekerek, “Sivil Anayasa yapılacak deniliyor, ama şimdi 12 Eylül Anayasası’nı bile arıyorsunuz. Askerlerin yapmasına rağmen bu ülkenin en önemli yapılan sivil anayasası belki de 1961 Anayasası’dır. Bugün uygulamalara baktığımızda 82 Anayasası’nın özü ve ruhu kalmadı. Bütün işe yarar tarafları değiştirildi. Askeri Anayasa diye bir şey kalmadı ortada” diye belirtti.

 

NEYİ DEĞİŞTİRECEKSİNİZ?

 

Cumhurbaşkanının şu anki Anayasa’ya uymadığını, ülkenin askeri ve sivil tüm yönetim kademelerine atamalar yaptığını ifade eden Yeşilboğaz, şunları söyledi: “Anayasa değişikliği isteyenler, neyi istiyor? Gerçekten bunu bilmiyoruz. Neleri değiştirmek istediklerini net bir şekilde ifade etseler, biz de o zaman mutlu olacağız. Gerçekten sivil bir anayasa yapmak istiyorsanız, Meclis’teki tüm partilerin ve tabanın görüşlerini alacaksınız. Oturup sivil bir hukuk birimiyle bürokratların da dahil olduğu bir sivil anayasa çalışması yapacaksınız. Bunu yapacaksınız, başka da şansları yok. Herkesin yasalar önünde eşit olması için de ilk önce ‘biz uyacağız’ diyecekler. Yargı, yürütme ve yasama sizsiniz. Niçin Anayasa değişikliği yapıyorsunuz? Zaten tüm yetkiler sizde. Yapılan atamalar yargıya tabi değil. Bakanlar sorumsuz, sorumlu oldukları tek yer var o da Erdoğan’dır. Erdoğan’ın sorumluluğu var mı? Yok. Yargıya tabi değilsiniz. Yapılacak yeni Anayasaya uyacak mısınız? Hayır. Bu nedenle neyi değiştireceksiniz? Eskiden Meclis denetliyordu, ancak şimdi Meclis de devre dışı bırakıldı.”

 

SORUN ZİHNİYETTE

 

Bu nedenlerle iktidarın gündeme getirdiği Anayasa değişikliği tartışmalarının gerçeği yansıtmadığının altını çizen Yeşilboğaz, toplumun ihtiyaçlarına göre bir anayasadan bahsedilmezken, güncel sorunların çözülmek istendiğin kaydetti. Yeşilboğaz, “Bizim sorunlarımız daha derinde ve toplumsaldır. Bunları aşmamız gerekir. Toplumsal barışı ve uzlaşıyı içselleştirip, anayasa metnine en iyi şekilde enjekte etmeniz gerekiyor. Sorun bizde değil, zihniyette. En iyi yasayı çıkarın ama uygulamadıktan sonra neye yarar” ifadelerini kullandı. 

 

YENİ ANAYASA NASIL OLMALI?

 

Eğer yeni anayasa yapılacaksa temeline insan ve hukuk güvenliğinin alınması gerektiğini vurgulayan Yeşilboğaz, yeni anayasanın nasıl olması gerektiği konusunda şunları söyledi: “Anayasanın toplumsalcı olması gerekir. Herkesin kendini eşit sayabileceği bir anayasa olmak zorundadır. İdarenin sıkı bir şekilde denetlenmesi ve hesap verebileceği bir anayasal sistemi getirilmesi gerekiyor. Mesele yazmakta değil, uygulamadadır. Şu anda ülkemizde, uymadığınız zaman ne olacağı belli olmayan bir sistem var. Teoride bir problemimiz yok, bütün sıkıntımız pratiktedir.”

 

'TÜM PARTİLER MASADA OLMALI'

 

Yeşilboğaz, yapılacak Anayasa’da ayrım yapılmaksızın Meclis’teki tüm partilerin yer alması gerektiğini de vurguladı. Yeşilboğaz, “Mecliste, masanın etrafına oturup toplumsal uzlaşıyı sağlayacaklar. Hiçbirinin o masadan kalkma lüksü yok. Gerekirse hepsini çivi ile çakacaksınız. Birbirini ötekileştirmeden, herkes cephesini anlatacak bir uzlaşı bulmak zorundalar” dedi.

 

Yeni anayasa konusunda yine halkın taleplerinin de dinlenmesi gerektiğini belirten Yeşilboğaz, “Tabanın sesi çok önemlidir. Halkın savunmasıyız. Toplum canlı organizmadır. Çıkarılacak anayasa, daha sonra kırk yamalı olmalıdır. Bunun için tabanı da dinlemek gerekir. Barolar da raporlar vermeye hazırdır. Her yerden fikir alınması gerekir” diye belirtti.

 

MA / Mehmet Şah Oruç - Ömer Akın