HABER MERKEZİ - Halepçe Katliamı, 33'üncü yıldönümünde birçok merkezde yapılan açıklamalarla kınandı. Batman'daki anmada konuşan HDP'li Rüştü Tiryaki "Halepçe, Kürtler için birlik olmanın gerekçesidir" dedi.
Sekiz yıl süren Irak-İran arasında Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe’ye yönelik 16 Mart 1988 tarihinde gerçekleştirilen kimyasal gaz saldırısında 6 bin 357 kişi hayatını kaybetti, 14 bin 765 kişi de ağır derecede yaralandı. Birçok ülkenin "soykırım" olarak kabul ettiği bu katliamın yıldönümünde birçok merkezde açıklamalar yapıldı.
DİYARBAKIR
Diyarbakır’da HDP ve DBP il örgütleri katliamının yıldönümünde Yenişehir ilçesindeki Xezal Park’ta açıklama yaptı. "Halepçe'yi unutmadık, unutturmayacağız" yazılı pankartın taşındığı açıklamada HDP İl Eşbaşkan Vekili İrfan Söner konuştu.
‘SONU SADDAM GİBİ OLACAK'
Söner, 1986 yılında Enfal'de başlayan 1988 yılına Halepçe'de devam eden katliamlarda uluslararası güçlerin rolüne dikkat çekti. Kürt halkı üzerinden katliam yapanların sonlarının Saddam gibi olacağını söyleyen Söner, "Saddam hak ettiği yeri buldu. Tekrardan katliam planları yapanlara sesleniyoruz, Kürtler üzerinde uyguladığınız katliamlara son verin. Barış, demokrasi ve hukuk yoluyla çözüm için bir araya gelin. Bir kez daha bu katliamı lanetliyoruz" dedi.
'KÜRTLERİ YOK EDEMEZSİNİZ'
HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel ise, yaptığı konuşmada "33 yıl önce binlerce insanımız elma kokusuyla katledildi. Bu katliam Kürtler için yeni değil. Rojava’da, Şengal’de, Güney’de her yıl benzer katliamlar Kürtler üzerinde uygulanıyor. Şunu da iyi biliyoruz; bu katliamları yapan işgalcilerin sonu halkın elinden olmuştur. Bugün tekrardan katliamlarla Kürtleri ve kimliklerini yok etmeye çalışıyorlar. Buradan bir kez daha sesleniyoruz; Kürtler vardır, var olacaklar. Kürtlerin kimliklerini yok edemezsiniz. Katliamda yaşamlarını yitirenleri anıyoruz, onları unutturmayacağız" ifadelerini kullandı.
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Diyarbakır 2 No'lu Şube de Halepçe Katliamı’nda yaşamını yitirenleri anmak için anma programı gerçekleştirdi. Anmaya Diyarbakır Tabip Odası ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) yönetici ve üyleri katıldı. Saygı duruşu ile başlayan anmada, katliamı konu alan şarkı ve türküler söylendi.
Anma programında konuşan Diyarbakır Tabip Odası Başkanı Elif Turan insanlık tarihinin katliamla dolu olduğunu, Halepçe katliamının da onlardan biri olduğunu dile getirdi. Eğitim Sen 2 No'lu Eşbaşkanı Zuhal Sezer ise, katliamın emrini veren Saddam Hüseyin'in idam edildiğini hatırlatarak, katliamın üzerinden uzun yılar geçmesine rağmen soykırım olarak kabul edilmemesine tepki gösterdi.
BATMAN
Katliamdan yaşamını yitirenlerin için Batman’da da anma düzenlendi. HDP tarafından Merkez İlçe Örgütü’nde gerçekleştirilen anmaya partinin Batman Milletvekilli Mehmet Rüştü Tiryaki, yerine kayyum atanan Batman Belediyesi Eşbaşkanı Songül Korkmaz, Barış Anneleri Meclisi, TJA, HDP Gençlik Meclisi üyeleri katıldı.
Saygı duruşunda bulunulmasıyla başlayan anmada katliamı konu alan sinevizyon gösterimi yapıldı.
Anmada konuşan Milletvekili Rüştü Tiryaki, üzerinden bin yıl geçse Kürtlerin Halepçe’de yapılan katliamı unutmayacağını söyledi. Tiryaki, "Kürtler biliyor ki bu katliamı unutulursa başka katliamlar gelir. Kürtler sürekli bir katliam ile karşı karşıya. Halepçe Kürtler için birlik olmanın gerekçesidir. Bu katliamlara vereceğimiz cevap direniş. Süreklileşen bir direniş olmalı" diye konuştu.
ANKARA
İnsan Hakları Derneği (İHD) ise, Enfal Operasyonu kapsamında başta Halepçe olmak üzere Kürt şehirlerinde gerçekleştirilen soykırıma dair yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada, “Enfal Operasyonu, 29 Mart 1987 tarihinde başlatılmış ve 23 Nisan 1989’a kadar sürdürüldü. Bu operasyon kapsamında Saddam Hüseyin'in yeğeni olan Kimyasal Ali lakaplı Ali Hassan Majit Irak Devrim Komite Konseyi tarafından yetkilendirilerek, Irak'ın Kürtlerden arındırılması hedeflendi. Esasında Saddam rejiminin 1983’ten 1991’e kadar geçen sürede Kürtlere karşı sürdürdüğü arındırma politikası sonucunda yüz binlerce Kürt katledildi. Sadece Enfal Operasyonu’nda öldürülen Kürt sayısının 180 bin ile 210 bin arasında olduğu tahmin edilmektedir” ifadeleri kullanıldı.
‘TEHDİT DEVAM ETMEKTEDİR’
Halepçe ve civarının 16 Mart 1988 günü başlatılan ve 3 gün süren hava saldırılarında kimyasal silahlarla bombalandığının kaydedildiği açıklamada, saldırılarda 12 bin kişinin yaşamını yitirdiği belirtildi. Açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi: “Halepçe’nin acısı dinmeden IŞİD-DAİŞ isimli çete yapılanması tarafından Ağustos 2014’te Irak’ın Şengal’de bulunan Ezidi Kürtlere yönelik soykırım saldırısı yapıldı. Binlerce Kürt kadını kaçırılıp katledilmiş ve köle olarak satıldı. IŞİD-DAİŞ bununla da yetinmedi, Irak’ta bulunan başta Kürtler olmak üzere kendi mezhebinden olmayan herkese saldırdı. 2015 yılında IŞİD-DAİŞ saldırısı, önce Suriye'nin Rojava’da Kobanê direnişi ile püskürtüldü, Kobanê kurtarıldı; ardından Şengal özgürleştirilerek önemli ve tarihsel direnişler sergilendi. Kürt halkı kendi savunmasını geliştirerek kendisine yönelik soykırım tehditlerini bertaraf etti. Ancak Kürtlere yönelik tehditler devam etmektedir.”
Açıklamada, İHD’nin Türkiye’nin Kürt Soykırımı’nı tanıması için mücadelesini sürdüreceği de vurgulandı.
ADANA
HDP Adana İl Örgütün de, Halepçe Katliamı'na dair parti binalarında anma düzenledi. Programa çok sayıda partilinin yanı sıra DAD, ESP, Anadolu Hakları Derneği yöneticileri katıldı. HDP İl Örgütü Yöneticisi Taylan Çelik, yaptığı konuşmada katliama ilişkin "Kürt halkının hak eşitliği ve özgürlük taleplerini defalarca silahla bastırmayı deneyen Saddam rejimi, bu saldırısıyla insanlık tarihine katliamcı olarak geçerken, Kürt halkı ise mücadelesini kesintisiz olarak sürdürdü" ifadelerini kullandı.
Partinin Ceyhan İlçe Örgütü tarafından yapılan açıklamada da, halklara bu zulmü reve gören anlayışlar lanetlendi.
HATAY
Halepçe katliamına dair Hatay’da da HDP’liler anmalar organize edildi. İskenderun İlçe Örgütü binasında gerçekleştirilen anmaya HDP il ve ilçe eşbaşkanlarının yanı sıra PM üyeleri Seher Kadıroğlu, Bestami Çorapcı ve Mahmut Aydıncı katılırken, salonda katliama dair fotoğraflar sergilendi. Sinevizyon gösterimi sonrası yapılan konuşmalarda, Halepçe ile birlikte Mart ayı boyunca yaşanan tüm katliamlar kınanıp, yaşamını yitirenler anıldı.
HDP Dörtyol İlçe Örgütü de düzenlediği etkinlikle Halepçe Katliamı'nda yaşamını yitirenleri andı.
ANTALYA
HDP Antalya İl Örgütü, Halepçe Katliamı'nda yaşamını yitirenleri Attalos Heykeli önünde yaptıkları basın açıklamasıyla andı. Anmada, yere siyah bir örtü serilerek, üzerine karanfiller konuldu. Katliamda yaşamını yitirenleri anan HDP Antalya İl Eşbaşkanı Muhsin Taşar, katliamı unutmayıp, unutturmayacaklarını kaydetti.
MERSİN
Halepçe katliamının kınandığı bir diğer merkez Mersin oldu. HDP İl Örgütü tarafından parti binasında yapılan açıklamada katliamda yaşamını yitirenler için saygı duruşundan bulunuldu.
Anmada konuşan HDP İl Eşbaşkanı Gülbahar Şöfer, “Qamişlo (Kamışlı) ve Halepçe katliamları parçalanmış Kürdistan’ın özgürlüğü hayaline karşı yakın tarihte gerçekleşen en vahşi iki katliamdır” diyerek, adaletsizlik ve eşitsizlikler üzerine kurulu devletlerin kanlı tarihinin sürdüğünü söyledi. Türkiye’de, Suriye’de, Irak’ta, İran’da ve dünyanın başka ülkelerinde egemenlerin, eşitlik, adalet, barış ve özgürlük isteyen her mücadeleyi baskı, şiddet ve katliamla durdurup, bastırmaya çalıştığını kaydeden Şöfer, “Bugün üzerinde yükseldiğimiz toprağın halklarımızın binlerce evladının canıyla yoğrulduğunu unutmayacağız. Bütün bu acılarla dolu tarihinin sonunu getirmek için her yerde demokrasiyi, özgürlüğü, eşitliği, barışı kurma mücadelesini yükselteceğiz” diye konuştu.
ŞIRNAK
Halepçe Katliamında yaşamını yitirenler için Şırnak’ın Cizre ilçesinde anma düzenlendi. Programa HDP’li Milletvekili Nuran İmir’in de aralarında bulunduğu olduğu çok sayıda kişi katıldı. Yaptığı konuşmada katliamda yaşamını yitirenleri anan Nuran İmir, Roboski, Şengal ve Zilan'da yapılan katliamların 33 yıl önce yaşanan Halepçe'nin devamı olduğunu ifade etti. İmir, “Kürdistan'ın dört bir yanından Kürtlerin kimlik, irade ve varlıklarına yönelik saldırılar sürüyor. Bizler Halepçe katliamını unutmadık ve unutmayacağız. Halepçe Katliamı'nın yaraları hala açık. Adalet arayışımız devam edecek" diye konuştu.
VAN
HDP Van İl Örgütü, üzerinden 33 yıl geçen Halepçe Katliamı'nda yaşamını yitirenleri andı. HDP Van Milletvekili Sezai Temelli, DBP ve TJA üyeleri ile çok sayıda partilinin katıldığı anma etkinliği, saygı duruşuyla başladı. Parti binasının duvarlarına katliamda yaşamını yitirenlerin fotoğrafları asıldı.
HDP Van İl Eşbaşkanı Handan Karakoyun, o dönem yaşananlara anlatarak, devletlerin katliamdaki rolüne dikkati çekti. Halepçe'nin Kürtlerin gönlündeki "derin yara" olduğunu vurgulayan Karakoyun, "Katliam insanlığın kaderinde kınanacak talihsiz bir lekeydi. Kürtler olarak birleşeceğiz ve başka bir Halepçe'nin yaşanmasına izin vermeyeceğiz" diye konuştu.
TJA üyesi Aynur Sarıca ise, katliama dair yazılan şiiri okudu.
TEMELLİ: BİRLİK OLUNMALI
HDP'li Sezai Temelli ise o dönem yaşanan katliamların benzerinin bugün halen Kürt coğrafyasında yaşandığına dikkati çekti. Temelli, "Yüzlerce yıldır süre gelen bu katliamcı yaklaşım bugün hala Başûr ve Rojava’da kendini göstermekte. Emperyalist güçler, iktidarlar veya DAİŞ gibi çetelerin eliyle katliamlar sürmekte. Çünkü iktidarlarla o halkların kimyası uyuşmamaktadır. 'Kürt sorunu yoktur' diyen bir iktidarla yaşıyoruz. Bu 'Kürtler yok' demektir. Bugün Suriye’yi işgal etme anlayışıyla hareket edenler aslında bu bölgede Kürtlerin yok olmasını istiyorlar" diye konuştu. Halkların biraraya gelmesini isteyen Temelli, “Ancak önce Kürtler bir araya gelmeli. Eğer bu coğrafyada tarihi değiştirecek bir halk varsa o da Kürtlerdir. Bu nedenle bir araya gelmek ve birlik olmak bu değişim-dönüşüm ve acılara son vermek için çok önemlidir” dedi.
Etkinlik, katliama dair hazırlanan sinevizyon gösterimiyle son buldu.
KESK'TEN AÇIKLAMA
Kamu Emekçileri Sendikası Konfederasyonu (KESK) Van Şubeler Platformu ise Halepçe ve Beyazıt Katliamlarına ilişkin sendika binasında program düzenledi. Programa KESK üyeleri, Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) üyeleri ve Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ile birlikte çok sayıda kişi katıldı.
Katledilenler için bir dakikalık saygı duruşu ile başlayan programın ardında açıklamayla devam etti. Açıklamada konuşan KESK Van Şubeler Platformu Dönem sözcüsü Yunus haylaz, Halepçe’de kadın ve çocuk demeden katliam yapanlara karşı gerekli tepkiyi vermeyenlerin Roboski katliamına imza atmaktan ve İŞİD çeteleri tarafından gerçekleştirilen katliamlara zemin hazırlamaktan da geri durmadığını söyledi.
KATLİAM DOLU MART AYI
Baharın ve yeniden doğuşların müjdecisi olan Mart ayının, yaşandığı coğrafyada daha çok katliamları ve acıları hatırlatan bir ay olma özelliğiyle öne çıktığını vurgulayan Haylaz, “Üzerlerinden on yıllar geçmiş olsa bile Beyazıt, Halepçe, Gazi katliamları hâlâ yüreklerimizdeki acısını, hafızalarımızdaki tazeliğini korurken acılarımıza yenileri eklenmeye devam ediyor. Gençlerimiz, çocuklarımız başta olmak üzere toplumsal muhalefeti hedef alan katliamlara devam edenler “iç Güvenlik” adı altında faşizmi körükleyen düzenlemelerle üzerinden 47 yıl geçen 12 Mart muhtıra dönemini hortlatmak istiyor. 43 yıl önce 16 Mart 1978'de İstanbul Üniversitesi öğrencisi yedi genci güvenlik güçlerinin gözleri önünde katledenlerle aynı zihniyeti paylaşanlar bugün ülke sınırları dışında savaş çığırtkanlığı yaparak selefi çetelerle işbirliği halinde dehşet saçmaya devam ediyor. Bugün ise, 18 yıldır ülkeye ‘ileri demokrasi vaat edenler emek ve halk düşman politikalarını eleştiren, karşı çıkan herkesi vur emri' verilmesini yasallaştıracak kadar gözlerini karartmıştır” dedi.
‘EZİLENLER GÜN GELECEK HESAP SORACAK’
Haylaz, Halepçe’de kadın ve çocuk demeden katliam yapanlara karşı gerekli tepkiyi vermeyenlerin Roboski katliamına imza atmaktan ve İŞİD çeteleri tarafından gerçekleştirilen katliamlara zemin hazırlamaktan da geri durmadığını söyledi. Haylaz, “Ne Beyazıt, ne Gazi, ne de Halepçe katliamının gerçek failleri ve arkasındaki güçler aradan geçen bunca zamana rağmen aydınlatılmamış, hak ettikleri cezalar verilmemiştir. Ancak bilinmelidir ki, ezilenler ve emekçiler sadece acıları anmaz, gün gelir hesabını da sorar. Tüm insanlığın barış içerisinde yaşayacağı bir dünya mücadelesi veren halkların ve emekçilerin örgütlü gücü yeni katliamlar yaşanmasını engelleyebilecek tek güçtür. Yeni katliamlara meydan vermemek için, barış, eşitlik, özgürlük, adaletin hâkim olduğu bir dünya yaratma mücadelemizi kararlılıkla sürdürmeye devam edecek, Beyazıt, Gazi, Halepçe katliamlarını unutmayacak, unutturmayacağız” şeklinde konuştu.
Açıklamanın ardından Katılımcılara, katliamların tarihini ele alan sinevizyon gösterisi izletildi.
İSTANBUL
Demokratik Kurumlar Platformu, Saddam Hüseyin tarafından 16 Mart 1988 yılında gerçekleştirilen Halepçe katliamında yaşamını yitirenleri düzenlediği etkinlik ile andı. HDP Bağcılar İlçe Örgütü’nde gerçekleştirilen anmaya çok sayıda kurum ve örgüt temsilci katıldı. Etkinliğin gerçekleştirildiği salona üzerinde katliamda yaşamını yitirenlerin resimlerinin bulunduğu “33’üncü yılında Halepçe katliamını unutmayacağız” pankartı asıldı.
ULUSLARARASI GÜÇLERİN SESSİZLİĞİ!
Saygı duruşu ile başlayan anmada açılış konuşmasını yapan HDP Gençlik Meclisi Üyesi Muhammet Ünal, katliamı kınadı. Kürt halkı üzerinde gerçekleştirilen katliamların uluslararası toplum tarafından görmezden gelindiğine dikkati çeken Ünal, yasak olmasına rağmen Halepçe’de kimyasal silah kullanılmasına rağmen uluslararası toplumun tepkisizliğine dikkat çekti. Dersim katliamında da kimyasal silahların kullanıldığını ve bu katliama da uluslararası güçlerin sessiz kaldığını dile getiren Ünal, Kürt halkının tüm katliam, asimilasyon ve inkar siyasetlerine karşı direnişi hiçbir zaman bırakmadığını söyledi.
Konuşmasının ardından sinevizyon gösterimi gerçekleştirildi.
ZAFERE KADAR DİRENİŞ
HDP PM Üyesi Nesimi Aday, Koçgiri katliamında bu güne Türkiye ve diğer devletlerin Kürt halkına karşı gerçekleştirdiği katliamlara değinerek, Kürt halkının her daim direnişini sürdürmeye devam ettiğini söyledi. Mart ayının katliamlarla özdeşleşen bir ay olduğunu belirten Aday, Gazi, Beyazıt, Kızıldere, Halepçe gibi pek çok katliama dikkati çekti. Aday, katliamların yansı sıra Mart ayının direnişin sembolü olan Newroz ile de özdeşleştiğini belirtti.
Halepçe katliamının Enfal adı altında gerçekleştirilen soykırım operasyonun bir parçası olduğunu dile getiren Aday, Halepçe katliamında 6 bin civarında Kürdün kimyasal silahla katledildiğini ancak 8 aşamalı Enfal operasyonunda 185 bin civarında Kürdün katledildiğini dile getirdi. Aday, uluslararası güçlerin kimyasal silahların da kullanıldığı katliamlara sessizliğini ise, “Sessizler çünkü onlar da suçlu. Bu silahları satanlar katliamlara sessiz kalan devletlerdir” diye açıkladı.
Kürt halkının katliam ve baskılara karşı hiçbir zaman direnişten vazgeçmediğinin altını çizen Aday, direnişin halkların ortak mücadelesi ile zafere kadar süreceğini söyledi.
Aday’ın konuşmasının ardından Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) sanatçısı Dengbêj Halide Demirkapı, katliamda yaşamını yitirenler anısına stranlar okudu.
Stranların ardından etkinlik son buldu.
