Resmi Gazete'de 29 Aralık’ta yayımlanan "Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik" yürürlüğe girdiği 1 Ocak’tan bu yana cezaevlerinde hukuk kalmadı. Cezaevlerinde infazı biten çok sayıda tutuklu, yönetmelik gerekçe gösterilerek keyfi uygulamalarla tahliye edilmiyor. Yönetmeliğe ilişkin değerlendirmelerde bulunan İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi Cezaevi Komisyonu üyesi avukat Yusuf Erdoğan, yönetmelik ile hukuk güvenirliğinden bahsedilemeyeceğini belirterek, "Bu yönetmenlik, ceza hukukunun temel ilkelerini ihlal eden bir uygulamadır" dedi. 

 

KEYFİ TUTUM

 

Yönetmeliğin içeriğine değinen Erdoğan, tutukluların "iyi halli" olup olmama konusunun daha önce yürürlükte olan 5275 sayılı Kanunun içerisinde olduğunu belirterek, ancak yeni yönetmeliğe eklenen kriterlerle kişilerin ileride bir suç işleyip işlemeyeceği konusunda değerlendirmeye tabi tutulduğunu kaydetti. Kurul'un kendini yargılama merci yerine koyarak karar verdiğinin altını çizen Erdoğan, "Kişi kendisine isnat edilen suçun cezasını infaz etmek için cezaevindedir. Kişi, cezasının belirlenen kısmını çektikten sonra koşullu salıverilmesi kanunlarla belirlenmiş. Ama getirilen yönetmelikle birlikte kişinin ileriye dönük suç işleyip işlemeyeceği konusunda kanaat belirtiliyor. Bu da keyfi bir tutumdur. Kurul'a taktir yetkisi çok geniş verildiği bir yönetmelik ile karşı karşıyayız" diye konuştu. 

 

TAKTİR YETKİSİ İDAREDE

 

Kişinin disiplin cezası alıp almadığı bazı kararlarda önem arz etmeyeceğini aktaran Erdoğan, "Taktir yetkisi idareye verilmiş. Örneğin, çıplak aramaya maruz kalan bir kişi, sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunabilir. Bu durumu da mektup ya da bazı kanallar ile başvuruda bulunabilir. Ancak, bu şikayet başvurusu cezaevi idaresi tarafından farklı yorumlanıp, kişiye disiplin cezası verebilir. Kurul'da ileriki süreçlerde bu durumu gerekçe gösterip kişiyi tahliye etmeyebilir. Bunun gibi birçok örnek verilebilir" diye belirtti. 

 

İPTAL BAŞVURULARI 

 

İnfazlarını bitirmelerine rağmen tahliye edilmeyen birçok tutuklunun İHD'ye başvurduğunu hatırlatan Erdoğan, yönetmeliğin iptal edilmesi için davalar açıldığını ve konuya dair Anayasa Mahkemesi'nin karar vermesi gerektiğini söyledi. 

 

TEMEL İLKELERİN İHLALİ 

 

Yönetmelikten kaynaklı kişinin aldığı cezanın tamamını infaz edilinceye kadar cezaevinde bırakılacağını hatırlatan Erdoğan, bu uygulama ile kişinin masumiyet karinesinden kaynaklı haklarını da ihlal ettiğini dile getirdi. Sivil toplum kuruluşları olarak bu yönetmeliği kabul etmediklerini sözlerine ekleyen Erdoğan, şunları söyledi: "Bu yönetmelik, ceza hukukunun temel ilkelerini ihlal eden bir uygulamadır. Bu uygulama ile kişilerin özgürlük ve güvenlik hakkı da tehlikedir." 

 

MA / Mehmet Şah Oruç