‘AYM 8 AYDIR GÜNDEMİNE ALMADI’

 

HDP’liler de park içinde açıklama yapmaya karar verdi. HDP Hukuk ve İnsan Haklarından Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Ümit Dede, İnfaz yasasında yapılan düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle 8 ay önce AYM’ye taşındığını hatırlattı. AYM’nin 8 aydır bu başvuruyu gündeme almadığına dikkati çeken Dede, “Bu hukuka aykırı düzenlemeyi iptal etmedi. Türkiye cezaevleri tarih boyunca sürekli hak ihlallerinin sürekli yaşandığı merkezler oldu. Uygulamalara biz avukatlar ne yazık ki tanıklık etmekteyiz, genel olarak yaşanan hak ihlallerine ek olarak pandemi sebebiyle getirilen kısıtlamalar ve pandemi döneminde sözüm ona mahpusların yaşam koşullarını düzenlemek adına bir düzenleme yaptığını söyleyen AKP MHP iktidarı bu düzenleme ile ne yazık ki cezaevindeki mahpusların yaşamlarını çekilmez hale getirdi. O günlerde de biz bu infaz yasasının hukuka aykırı olduğunu dile getirdik” dedi.

 

AİLE GÖRÜŞLERİ KALDIRILDI

 

Avukatlar, STK’lar, aydın ve yazarlar olarak infaz yasasının tutukluları ölüme terk etme olduğunu söylediklerini kaydeden Dede, şöyle devam etti: “Ancak AKP- MHP oyları ile önce komisyonda sonra Meclis’te bu düzenleme kabul edildi. Adli mahpuslarla politik mahpuslar arasında bir ayrımcılık yapıldı. Risk grubunda yer alan 65 yaş üstü mahpuslar tahliye edilmediler. Ancak cezaevinde olan çete mensubu liderler serbest bırakıldı. Fakat bunun yanı sıra cezaevindeki mahpusların koşullarına ilişkin ağır düzenlemeler getirildi. Hem infaz yasasında yapılan değişiklikler hem de çıkarılan yönetmeliklerle gazete, dergi üzerindeki sansür artırıldı. Mahpusların mektup, faks iletişimleri ağırlaştırıldı. Aile görüşleri tamamen ortadan kaldırıldı.

 

ÇIPLAK ARAMA MEVZUATA GİRDİ

 

Uygulanan çıplak arama ne yazık ki büyük bir utanç duyarak, bunu ifade ediyorum; çıplak arama mevzuata girdi. Bu yasa ve devamında çıkarılan yönetmelikler oldu bu. Özellikle politik mahpuslar açısından en can alıcı nokta 36 ve 89. madde yapılan değişiklik ile getirildi. İdare gözlem heyetleri adı verilen yürütmeye bağlı, iktidara bağlı memurlardan oluşan gözlem heyetleri muhalif oldukları için iktidarı eleştirdikleri için politikaları kabul etmedikleri için cezaevlerinde olan mahpusların iyi halli olup olmadıklarını denetlemekle görevlendirildi. Yetkileri hiçbir şekilde sınırlandırılmadı.

 

AÇLIK GREVİ

 

Şu anda cezaevindeki politik mahpuslar bu yürütmenin güdümündeki irade ve gözlem heyetlerinin kararlarıyla iyi halli olmadıkları değerlendiriliyor. Şart salı verilme ve denetimli serbestlik imkanlarından mahkum bırakmıyorlar. Şöyle düşünün 20 yıl cezaevinde olan bir mahpus şartlı tahliye koşulları sağlanmışken idare gözlem heyetinin bir kararı ile 6 yıl fazladan cezaevinde tutuluyor. Yine denetim serbestlik faydalanma koşullarını taşıyorken, idare ve gözlem heyetinin kararıyla yararlanmalarının önü kapatılıyor. Bu yasa ve buna bağlı çıkarılan yönetmeliklerle yaşanmaz hale getirilen cezaevlerinde açlık grevleri başladı. Yaşanan hak ihlalleri sonucu olarak başlayan açlık grevinin bir müsebbibi de AYM’dir. Bu düzenlemeyi gündemine alıp iptal etmediği için şu an cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerinden ve pandemi koşullarında açlık grevleri yapmak zorunda olan mahpusların yaşamlarından AYM sorumludur.

 

HALA KARAR YOK

 

Yine biliyorsunuz açlık grevlerinin bir diğer gerekçesi de İmralı’da bulunan Sayın Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin ağırlaştırılmasıdır. 2020 yılında Sayın Öcalan’ın avukatları AYM’ye 19 başvuru yaptılar. İmralı adasında CPT raporlarıyla tespit edilen işkence sistemini, hukuka aykırı infaz sisteminin yarattığı uygulamaların iptal edilmesi için avukatların yaptığı 19 başvuru AYM önünde ve bunlar karara bağlanmıyor. Sadece 2019 ve 2020 yıllarında yapılan başvuru değil, toplamda 39 başvuru var ve bunlarla ilgili AYM’nin verdiği tek bir iptal kararı yok. İmralı’da yaratılan bu hukuk dışı rejimin hem orada hem de giderek diğer cezaevlerinde yaygınlaşmasının bir sorumlusu da yine AYM’dir. Biz avukatlar olarak bugün burada AYM’ye sunacağımız dilekçelerle ayrımcı ve eşitlikçi olmayan infaz yasasının bir an önce gündeme alınıp bu hukuksuzluğa dur denilmesini isteyeceğiz. Devam eden açlık grevleriyle duyduğumuz toplumsal sorumluluk gereği Sayın Öcalan hakkında yapılan başvuruların da bir an önce karara bağlanması ve bu hukuk dışı uygulamaların sona ermesi, pandemi koşullarında açlık grevi gerçekleştiren mahpusların taleplerinin kabul edilmesini de AYM’den talep edeceğiz.”

 

‘AYM ÜZERİNDE AMELİYAT DEVAM EDİYOR’

 

Ardından söz alan HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, “Herkes İçin Adalet” kampanyasının ilk eyleminin ilk etkinliğini AYM önünden başlattıklarını kaydetti. Beştaş, “ 8 Şubat'ta “Herkes İçin Adalet” kampanyamızın startını Ankara’da verdik. 4 ay boyunca Türkiye’nin her yerinde adalet çığlığını halkımızla beraber kadınlarla, gençlerle, adalet arayanlarla beraber yükselteceğiz. Bugün adalet ekmek kadar, su kadar acil bir ihtiyaç olarak önümüzde duruyor. Bu adalet talebinin karşılanmaması ve adalet talebinin görülmemesinde yargının içinde bulunduğu konumu hiç kimse inkar edemez. AYM, Anayasa’ya uygunluk denetimi yapan bireysel başvurularla hak ihlalleri konusunda kararlar veren yasama organının Anayasa’ya uygun çalışıp çalışmadığını denetleyen ve tabi ki iktidarın eylemlerini etkinliklerini ve kanunlarını denetleyen en üst organdır. Hak ve özgürlüklerin Anayasaya uygun bir yasama ve yürütme faaliyetinin, hak ve özgürlüklerinin garantörü olmak zorundadır. Ama bugün AYM üzerinde ameliyat işlemleri devam ediyor” diye konuştu.

 

‘AYM KARARLARIYLA KONUŞMAYI BIRAKTI’

 

İktidarın AYM’nin 40 yılda arada bir verdiği ihlal kararlarına karşı sert tepkiler verdiğini anımsatan Beştaş, “İhlal kararlarını önlemek içinde her türlü yöntemi denemekten vaz geçmiyor. Bu ülkenin İçişleri Bakanı Türkiye’nin gözü önünde AYM başkanını ve üyelerini tehdit edebiliyor. ‘Onların bisikletle yüreğiniz varsa gezin’ derken ‘can güvenliğinizi yok sayıyoruz’ diyerek tehdit ediyor. AYM kararları ile konuşmayı bıraktı. Evet, mahkemeler kararlarıyla konuşur. Yapılan başvurularda oradaki taleplere karşı AYM’yi ve Türkiye’nin taraf olduğu sözleşmeleri esas alır. Bugünkü AYM, KHK ile ilgili iktidarın istediği kararı veriyor. Figen Yüksekdağ, Selahattin Demirtaş ve belediyelerimize atanan kayyımlarla ilgili İçişlere Bakanı ve AKP’nin istedikleri doğrultuda kararlar veriyor bu ülkede işçilerin kıdem tazminatı ve diğer konularda işverenleri koruyor, kadın cinayetlerinin, cinayetlerinde kadınların yanında değil, kadınlara kırım uygulayan iradenin ve erkekliğin yanında duruyor, cezaevinde yaşanan işkence büyük baskı karşısında idarenin yanında duruyor. Oradaki tutuklu ve hükümlülerin mahpusların yanında durmuyor” ifadelerinde bulundu.

 

İŞKENCECİLERİ SAVUNUYOR

 

Beştaş, İmralı’da uygulanan tecride de dikkat çekti. Beştaş, şöyle devam etti: “Tecrit konusunda herhalde en uzun süreli en hukuka aykırı en büyük işkencesi olarak tanımlayabileceğimiz İmralı’daki tecride, işkenceye karşı işkencecileri savunuyor. İşte AYM bu nedenle adalet talebimizin merkezlerinden biridir. Onların bağlı olduğu tek bir belge var, Anayasa. Onların varlık sebebi, kuruluş sebebi hukuk devletini, demokrasiyi ve hak ve özgürlükleri anayasal çerçevede Türkiye’nin taraf olduğu insan hakları sözleşmesi bağlamında korumaktır. Buna uygun karar vermektir. Ama bugün AYM hak ihlallerini, işkenceyi, tecridi, kayyım uygulamalarını kendi kararlarıyla destekliyor. İşte bu nedenle herkes için adalet derken yargının rolünü asla atlamamalıyız.

 

HEP BİRLİKTE ADALET DİYELİM

 

Elimizde AİHM'in bir Demirtaş kararı var. Yine Sayın Öcalan ile ilgili AHİM’ kararı ve CPT önerileri var. AYM bunlara uymak yerine iktidarın önünde düğme iliklemeyi tercih ediyor. Bu tehdit hepimize. Bu tehdit bütün Türkiye toplumuna, 84 milyon yurttaş bugün AYM’nin ve adaletsizliğinin mağduru konumundadır. Hepimiz birden mağduru konumundayız. Bizim çağrımız bütün yargı erkinedir. Bugün hukuk devletinin sadece anayasadaki bir ilke olarak kaldığını biliyoruz. AİHM Türkiye’de hukuk devletinin artık bittiğini bütün dünyaya ilan etti daha önce birçok kararla da bunu ilan etmişti biz HDP olarak hukuk devleti ve adalet talebimizden asla vazgeçmedik. Bugün de vazgeçmiyoruz yarın da vazgeçmiyoruz. Herkesle beraber, kadına şiddet karşısında adalet talebimizi, işçilerin sömürülmesine karşı cezaevlerindeki işkence ve sistematik ihlallerine karşı adalet talebimizi herkesle birlikte yükselteceğiz ve bütün Türkiye toplumunu hep birlikte adalet demeye davet ediyoruz.”

 

‘ADALET NÖBETİNDEYİZ’

 

Beştaş, son olarak Merkezi Hukuk Komisyonu avukat arkadaşlarının infaz yasası sonu oluşan hak ihlallerine dair dilekçeleri AYM’ye sunacağını aktardı. Beştaş, “Düşünün şu gerekçelerle şartlı salıverilme iptal ediliyor. Diyorlar ki, ‘aramaya yardım etmedin biz aramaya gelince gönüllü değildin, sen bizim işimizi kolaylaştırmadın’ Sadece iki örnek vereyim bu kadar keyfi hukuksuz gerekçelerle insanlar aylarca yıllarca tekrar içeride tutuluyor. Dışarıda tutuklamalar yetmiyor, içeridekileri de dışarı bırakmamak için verilmiş bir siyasi karardır. AYM bu konuda cevabını kararıyla verecektir. Bu kararın adaletten hukuktan yana vermelidir. Arkadaşlarımız içeri gidecekler biz onları bekliyor olacağız. Biz burada sembolik de olsa avukat arkadaşlarımız dönene kadar bir Adalet nöbetindeyiz. Şunu dün çok konuştuk AYM’nin verdiği çok çok vahim bir kararı atladım. Leyla Güven ve Musa Farisoğulları AYM’nin çifte standardının ömür boyu duvara asılacak resimlerinden bir tanesidir. Enis Berberoğlu ile karar verdi dün vekilliği iade edildi ama Leyla Güven ve Musa Farisoğlları’nın davasını reddeden bir AYM’nin önündeyiz. İşte ayrımcılık bu kadar nettir.”

 

NÖBET BAŞLADI

 

HDP Hukuk Komisyonu üyesi avukatlar başvuru dilekçelerini sunmak için AYM’ye giderken, HDP’li vekiller ise “Herkes İçin Adalet” önlükleriyle birlikte temsili “adalet” nöbeti için oturma eylemi yaptı. HDP’li vekiller Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ve Mithat Sancar’ın gelmesi ardından nöbetlerini sonlandıracak.