ANKARA - İHD verilerine göre bu yıl 20 hasta tutuklu yaşamını yitirdi. İnsan hakları aktivistleri “yetkililer duvarlar kadar sağır” eleştirisinde bulunurken, tutuklu yakınları “insanlıktan uzak tavrınıza son verin” çağrısı yaptı. 

 

Cezaevlerindeki hasta tutukluların sağlık durumu gün geçtikçe kötüye gidiyor. Koronavirüs (Kovid-19) salgını süreciyle birlikte yaşamları daha da risk altına giren hasta tutukluların birçoğu Adli Tıp Kurumu’nun (ATK) “cezaevinde kalamaz” raporuna rağmen tahliye edilmiyor. Söz konusu duruma da “toplum güvenliği için tehlike oluşturma” gerekçesi gösteriliyor.  

 

BU YIL YAŞANAN ÖLÜMLER

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) verilerine göre cezaevlerinde 604’ü ağır olmak üzere toplam bin 605 hasta tutuklu bulunuyor. Verilere göre geçtiğimiz yıl toplam 50 hasta tutuklu yaşamını yitirdi. Bu yılın ilk 9 ayında da 20’si hasta tutuklu olmak üzere toplam 38 tutuklu yaşamını yitirdi. Bu ölümlerden 4’ü, ağır hak ihlalleriyle gündemden düşmeyen Patnos L Tipi Kapalı Cezaevi’nde yaşandı. Son bir hafta içerisinde söz konusu cezaevinde 75 yaşındaki emekli öğretmen Takiyettin Özkahraman ve Kürtçe mevlit okuduğu için tutuklanan 76 yaşındaki Ali Boçnak yaşamını yitirdi. 2 tutukluyla aynı kaderi paylaşmamaları için Diyarbakır D Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuklu bulunan 82 yaşındaki Mehmet Emin Özkan ve diğer hasta tutuklular için yapılan tahliye çağrıları ise sürüyor. 

 

İHD: GERİ DÖNÜLMEZ SONUÇLAR

 

Cezaevinde yaşı ilerleyen çok sayıda hasta tutuklunun olduğuna dikkati çeken İHD Merzek Yürütme Kurulu (MYK) üyesi Nuray Çevirmen, koronavirüs salgınından kaynaklı tutukluların sağlıklarının daha da tehlikede olduğunu söyledi. Çevirmen, hasta tutukluların cezaevine gidiş gelişlerde çok büyük sıkıntılar yaşadığını, 14 günlük karantina sürecinin zorluğu nedeniyle hastaların hastaneye gitmek istemediğine değindi. Hasta tutukluların tedavi süreçlerinin aksamasıyla geri dönülemez sonuçlara gidildiğini dile getiren Çevirmen, özellikle salgın sürecinde kendilerine yapılan başvuruların arttığını aktardı. Çevirmen, Sincan T Tipi Kapalı Cezaevi’nde virüsün çok yoğun olduğu bilgisinin taraflarına ulaştığını kaydetti. 

 

Türkiye’nin tüm çağrılara rağmen hasta tutuklulara ilişkin bir adım atmadığını belirten Çevirmen, Çevirmen, salgın sürecinde çıkarılan infaz yasasıyla eşitlik ilkesinin çiğnendiğini, hasta tutuklular arasında ayrım gözetildiğini ve politik tutukluların ölüme terk edildiğini söyledi. Çevirmen, tüm girişimlerine rağmen hasta tutukluların cezaevlerinde ölüme terk edildiğini vurguladı.

 

'DUVAR KADAR SAĞIRLAR'

 

Tüm hasta tutukluların “amasız ve fakatsız” serbest bırakılması gerektiğini vurgulayan Çevirmen, “Cezaevlerinin durumu içler acısı. Yetkililer duvarlar kadar sağır olan bir durumda tutuyorlar kendilerini. Söylediğimiz her şey duvara çarpıp tekrar bize dönüyor. Kamuoyunun güçlü bir ses çıkarması gerekir. Hasta tutukluların sorunu hepimizin sorunu. Hasta tutukluların sesine ses verilsin" diye seslendi.  

 

TTB: YAŞAM HAKKI ÖNCELİKLİ

 

Yaşam hakkının öncelikli olduğunu belirten TTB MYK üyesi Selma Güngör ise, özellikle kronik hastalığı olan ve yaşı ilerlemiş olan tutukluların infazının ertelenmesi gerektiği üzerinde durdu. Güngör, bir hasta tutuklunun hastaneye gitmesinin çok risk taşıdığını ve cezaevleri şartlarının da bu sürecin uzamasına neden olduğunu kaydetti. Cezaevindeki hasta tutuklular için izolasyon koşullarının zor olduğunu ve daha özenli önlemlerin alınmasının önemine değinen Güngör, tutuklular için havalandırmanın, daha iyi beslenmelerinin, hijyenik malzemelerin sağlanmasının, sıcak ve yeterli suyun sağlanmasının hayati önem taşıdığını sözlerine ekledi.

 

'ATK KRİTİK ÖNEM TAŞIYOR'

 

Güngör, hastanelerdeki heyet raporlarının ATK tarafından onaylanmasının hastaların sağlığına kavuşması açısından kritik derecede önemli olduğunu vurguladı. Güngör, aynı raporların tekrardan farklı heyetler tarafından gözden geçirilmesinin de süreci uzattığını ve hastaları riske attığını söyledi. Bu riski bertaraf edecek yolların geliştirilmesi çağrısında bulunan Güngör, hasta tutukluların biran önce tahliye edilmelerini ve evde tedavi edilmesi çağrısı yaptı. 

 

'ÖLDÜRÜP VERİYORLAR'

 

Kırıkkale F Tipi Kapalı Cezaevi’ndeki Cihat Özdemir ve Bolu F Tipi Cezaevinde Erol Zavar adlı hasta tutukluların yakını Elif Özdemir ise, pandemi öncesi tedavilerin aksatıldığını ve salgın testlerinin zamanında yapılmadığını dile getirdi. Özdemir, kendine bakamaz halde olan yakınlarının, hastaneye gidip geldikten sonra da tek başlarına tecride alınmalarına tepki gösterdi.

 

Yakınlarının yaşamlarına dair olumsuz haberler alma tedirginliğiyle yaşadığını ifade eden Özdemir, “Devletin insanların hayatlarını gözden çıkarmak gibi bir özelliği var ve bunu da uyguluyor. Ölüm politikasından geri adım atmıyor. Vicdanlı olsunlar, bu ölen insanların da çocukları, anneleri, babaları var. Beden bütünlüğünü koruyacağım diye tutukluyu teslim alıyorsun ama onu öldürüp, veriyorsun" diye konuştu.

 

'ENDİŞEYLE YAŞIYORUZ'

 

"Artık kör, sağır ve dilsizi oynamasınlar, insanlar acı çekiyor” diyen Özdemir, “İçerdekiler bedenleri ile acı çekerken dışarıdakiler de yürekleriyle acı çekiyor. Sen onların sosyal hayatlarını kısıtlamakla yükümlüsün, canlarını almakla değil. Acaba kötü bir haber gelecek mi, kötü bir şey duyacak mıyız endişesiyle yaşıyoruz. Hasta tutuklular yakınlarına kavuşsun. Bu faşizan, insanlıktan uzak tavra son verilsin” diye seslendi.

 

MA / Eylem Akdağ