Cumartesi Anneleri’nin, “Kayıplar Bulunsun failler yargılansın”  sloganıyla başlattığı eylem 800’ncü haftasına hazırlanıyor. 25 yıldır adalet mücadelesi veren birçok anne, çocuklarının kemiklerini dahi bulamadan yaşama veda etti. 

 

Yıllarca çocuklarının yolunu gözleyen ancak kemiklerini dahi bulamadan hayata veda eden annelerin hikayeleri şöyle: 

 

ASİYE DOĞAN: VASİYETİ YERİNE GETİRİLDİ

 

Mardin’in Dargeçit ilçesinde 2-6 Kasım 1995’te 9 kişiyle birlikte gözaltına alındıktan sonra kendisinden bir daha haber alınamayan Seyhan Doğan’ın annesi Asiye Doğan, oğlunun kemiklerine kavuşamadan 2000 yılında yaşamını yitirdi. Anne Doğan, oğlunun yanına defnedilmesi vasiyetinde bulunmuştu. 16 yıl sonra bir toplu mezarda bulunan Seyhan Doğan’ın kemikleri, annenin yanına defnedildi. 

 

ZEYNEP GÜNEY: MEZARINI KALBİME KAZDIM

 

10 Haziran 1981’de idam edilen ve cenazesi ailesine verilmeyen Veysel Güney’in annesi Zeynep Güney, oğlunun kemiklerine kavuşamadan 13 Ekim 2012’de yaşamını yitirdi. Yıllarca Galatasaray Meydanı’nda kayıp yakınlarıyla birlikte haykıran anne Güney, Galatasaray Meydanı’na gönderdiği bir mektupta, “Seni kaybedemezler oğul, çünkü resmini gözüme çizdim. Adını dilime yazdım. Mezarını kalbime kazdım” diye seslenmişti.

 

BERFO KIRBAYIR: OĞLUMU BULMADAN BENİ GÖMMEYİN

 

12 Eylül 980 darbesi sonrası gözaltına alınıp bir daha kendisinden haber alınamayan Cemil Kırbayır’ın annesi ve Cumartesi Anneleri’nin sembol ismi Berfo Kırbayır, 21 Şubat 2013 tarihinde hayata gözlerini yumdu. 33 yıl boyunca oğlunu aramaktan bir gün bile vazgeçmeyen Kırbayır, “Benim evladım gelir diye kapıyı bacayı açık bıraktım. Ay geçti, gün geçti, sene geçti, benim çocuğum gelmedi. Benim çocuğum ölmüşse, cenazesini bana versinler” sözleriyle belleklerde yer edindi. 

 

Berfo Ana, 2011’de oğlunun kemiklerini bulma umuduyla dönemin Başbakanı Tayip Erdoğan’la Dolmabahçe’de görüşmüştü. Bu görüşmede Erdoğan annelere çocuklarının kemiklerini bulacağına dair söz vermişti. Ancak aradan geçen yıllara rağmen Erdoğan’ın annelere verdiği söz yerine getirilmedi. Berfo Kırbayır, “Cemil’imin kemiklerini bulmadan beni gömmeyin” vasiyetini bıraktı.  Berfo Ana’nın mezarının yanına oğlu Cemil için mezar kazıldı ve o mezar açık bir şekilde Cemil’in kemiklerini bekliyor.

 

KİRAZ ŞAHİN: DEVLETİN SORUMLULULUĞUDUR

 

Cumartesi Anneleri’nden Kiraz Şahin, 18 Ocak 1996’da kaybedilen eşi İsmail Şahin’in akıbetini öğrenemeden 27 Şubat 2015’de yaşama veda etti. Eşinin akıbetini sormak için yıllarca mücadele eden Şahin, 2011’de dönemin Başbakanı Recep Tayip Erdoğan ile görüşen anneler arasında yer aldı. Şahin Erdoğan’a, “Eşim sizin işçinizdi, mesai saatleri içinde kayboldu. İsmail Şahin’in akıbetini açıklamak sizin de sorumluluğunuzdadır” demişti. 

 

ÇEVRİYE ALTUNBAŞ: MEZARINA ÇİÇEK BIRAKMAK…

 

Çevriye Altunbaş, 12 Eylül döneminde zorunlu askerlik yaparken gözaltına alınan ve bir daha kendisinden haber alınamayan oğlu Zeki Altunbaş’ın akıbetini öğrenmeden 31 Mart 2015’te yaşamını yitirdi. Altunbaş, “Tek isteğim ölmeden oğlumun mezarına çiçek bırakmak” demişti. 

 

ŞAHSENEM CİHAN: ÖMRÜ ADALETİ GÖRMEYE YETMEDİ

 

29 Temmuz 1981 tarihinde gözaltında kaybedilen ve daha sonra cenazesi kimsesizler mezarlığında çıkan Süleyman Cihan’ın annesi Şahsenem Cihan, oğlunun faillerinin yargılandığını görmeden hayata veda edenlerden. Ömrü adalet ve hakikate ulaşmaya yetmeyen anne Cihan, 29 Mayıs 2015’te yaşamını yitirdi. 

 

MERYEM BULUT: BARIŞTAN VAZGEÇMEDİ

 

Meryem Bulut, 13 Mayıs 1994 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde gözaltına alınan ve bir daha kendisinden haber alınamayan Mustafa Bulut’un annesi de 10 Ekim 2015’te Ankara Gar Katliamı’nda yaşamını yitirdi. Aynı zamanda bir Barış Annesi olan Meryem Bulut, adalet ve barış talebinden hiçbir zaman vazgeçmedi. Oğlunun akıbetini sorduğu bir Cumartesi günü yaşama veda etti.

 

FATİME TAŞKAYA: ÖLMEK İSTEMİYORUM

 

Ömrü oğlu Hüseyin Taşkaya’nın kemiklerini bulmaya yetmeyen bir diğer Cumartesi Annesi Fatime Taşkaya, 17 Ekim 2015’te yaşamı yitirdi. 6 Aralık 1993’te gözaltına alınarak kaybedilen Hüseyin Taşkaya’nın annesi Fatime Taşkaya, “Oğlumun kemiklerini görmeden ölmek istemiyorum” diye haykırmıştı.

 

KESRİYE DEMİR: OĞLUNU ARAMAKTAN VAZGEÇMEDİ

 

Mardin’in Ömerli ilçesinde 17 Ağustos 1995’te askerlerce gözaltına alındıktan sonra haber alınamayan Abdürrahim Demir’in annesi Kesriye Demir, oğlunun kemiklerine kavuşamadan 2016 yılında hayata veda etti. Oğlunun fotoğraflarıyla gittiği karakoldan, “Böyle bir gözaltı olmadı” sözleriyle dönen Kesriye Demir, son nefesine kadar “Oğluma ne oldu?” diye sormaktan vazgeçmedi. 

 

ASİYE KARAKOÇ: DEVLETTEN BİR CAN ALACAĞIM

 

Gözaltına alınarak kaybedildikten sonra cenazesi 3 Haziran 1995’te bulunan Rıdvan Karalkoç’un annesi Asiye Karakoç da oğlunun failleri yargılanmadan 7 Aralık 2016’da yaşamını yitirdi. Karakoç, katıldığı Cumartesi eylemlerinde, “Biz yine şanslıyız, tesadüf ve şansın yardımıyla mezarımızı bulduk. Yıllardır haykırdık ne gören ne anlayan oldu. Bu devletten bir can, bir kardeş, bir yoldaş alacağım var” demişti.

 

FATMA MORSÜMBÜL: KOKUSUNU ÖZLEDİM

 

1980 Kenan Evren darbesi sırasında Bingöl’de gözaltına alındıktan sonra kaybedilen Hüseyin Morsümbül’ün annesi Fatma Morsümbül, 25 Aralık 2016’da yaşama veda etti. Anne Morsümbül, yaşamı yitirmeden önce “Hüseyin’imin kemiklerini bulsam, gömmeyeceğim. Bir torbaya koyup sırtımda gezdireceğim. Kokusunu özledim” sözleriyle hafızalara kazınmıştı. 

 

KOÇERİ KURT: ADALETİ MİRAS BIRAKTI

 

24 Kasım 1993’te Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde gözaltına alınarak kaybedilen Üzeyir Kurt’un annesi Koçeri Kurt da oğlunun kemiklerini bulamadan yaşamını yitiren isimler arasında. 2016 yılında hayaya veda eden Kurt, adalet mücadelesini torunlarına miras bıraktı. 

 

HEDİYE COŞKUN: OĞLUNUN YANINA DEFNEDİLMEDİ

 

Mardin Dargeçit’te 30 Ekim 1995’te gözaltında kaybedilen Abdurrahman Coşkun’un annesi Hediye Coşkun, oğlunun kemiklerini bulduktan 3 yıl sonra 18 Mayıs 2017’de yaşamını yitirdi. Vasiyetine rağmen Coşkun, oğlunun yanına defnedilmedi. Yaklaşık bir kilometre uzaklıkta olan başka bir mezarlığa defnedildi.

 

MAKBULE BABAOĞLU: OĞLUNUN KEMİKLERİNİ İSTEDİ

 

Urfa’nın Siverek ilçesinde 1994 yılında kaçırıldıktan sonra öldürülen Özgür Gündem Gazetesi muhabiri Nazım Babaoğlu’nun annesi Makbule Babaoğlu, 2017’de yaşamını yitirdi. Makbule Babaoğlu, katıldığı Cumartesi Anneleri eyleminde, “Devleti yönetenlere soruyorum. Oğlumun kemiklerini bana vermeden nasıl barış yapacaksınız?” diye sormuştu.

 

ZİYNETİ TÜRKOĞLU: ÖMRÜ YETMEDİ

 

1 Nisan 1996 tarihinde Edirne’den İstanbul’daki evine dönmek üzere yola çıkan ve kendisinden bir daha haber alınamayan Talat Türkoğlu’nun annesi Ziyneti Türkoğlu, oğlunun akıbetini öğrenemeden 16 Şubat 2019 da yaşamı yitirdi. 

 

FİNCAN BİLGİN: OĞLUMA BİRŞEY OLMAMIŞTIR

 

12 Eylül 1994’te gözaltında kaybedilen Kenan Bilgin’in annesi Fincan Bilgin, 16 Şubat 2019’da hayata veda etti. Bilgin, “Kenan’a bir şey olmamıştır, bir gün çıkıp gelir” diye umudunu hiç yitirmedi. Son nefesine kadar oğlunun geleceği umuduyla mücadele etti. 

 

HATİCE ÖZTÜRK: KIZI İŞKENCEYLE KATLEDİLDİ

 

27 Temmuz 1992’de gözaltında kaybedilen ve ölü bedenine işkence edilen Ayten Öztürk’ün annesi Hatice Öztürk, yaşamını yitiren annelerden. Kızı Ayten’in cenazesi 8 Ağustos 1992 tarihinde Elazığ Karşıyaka Kartaltepe mevkiindeki boş arazide bir eli dışarıda kalmış şekilde gömülü olarak bulundu. Anne Öztürk, kızının faillerinin yargılandığını göremeden yaşamını yitirdi.

 

MERYEM BASKIN: HESAP SORDU

 

Ankara’da 1993 yılında gözaltına alındıktan iki gün sonra cansız bedenine ulaşılan Abdülmecit Baskın’ın annesi Meryem Baskın, 16 Şubat 2019’da yaşamını yitirdi. Baskın da yıllarca oğlunu katledenlerden hesap sormak için mücadele etti. 

 

ELMAS EREN: KAÇ SENEDİR ACI ÇEKİYORUM

 

20 Kasım 1980’de gözaltında kaybedilen oğlu Hayrettin Eren’in akıbetini soran Elmas Eren, 19 Ağustos 2019’da yaşamını yitirdi. Anne Eren, Oğlu Hayrettin için, “Keşke kavuşsam. Burnumun direği sızlıyor aklıma gelince. Yerini bilen kişi bana getirsin onu. Yavrum gelsin ve onu görmek istiyorum. Kim biliyorsa yerini söylesin, göndersin bana. Ne yapacağımı şaşırdım kaldım. Kolay mı kaç senedir bu acıyı çekiyorum” demişti. 

 

ANİK CAN: FAİLERİN CEZALANDIRILMASI İÇİN MÜCADELE ETTİ

 

Elazığ’da 21 Şubat 1993 günü kaçırıldıktan sonra cansız bedeni bulunan İnsan Hakları Derneği (İHD) Elazığ Şubesi Başkanı Avukat Metin Can’ın annesi Anik Can da 17 Eylül 2019 da hayatını kaybetti. Anne Can, oğlunun failleri yargılanmadan hayata veda etti. 

 

MA / Semra Turan