Şengal 3 yıldır 9 Ekim Anlaşması'na karşı direniyor

2023-10-06 09:07:18


	 

	HABER MERKEZİ - Êzidîlerin statüsünün hedef alındığı 9 Ekim Anlaşması'na karşı 3 yıldır direndiklerini belirten Şengal Demokratik Özerk Meclisi'nden Xwedêda Eliyas, "Kendisini koruyamayan bizi koruyamaz. Herkes bu iradeye saygı göstermeli" dedi. 

	 

	DAİŞ, tarih yaprakları 3 Ağustos 2014'ü gösterdiğinde Êzidîlerin yurdu olan Şengal'e saldırdı ve büyük bir katliam yaptı. Kimi kaynaklara göre saldırılarda 5 bin Êzidî katledildi, çoğu çocuk ve kadın en az 6 bin kişi kaçırıldı ve 400 bini aşkın kişi de göç yollarına düştü. Êzidîlerin "74’üncü Ferman" olarak nitelendirdiği katliamın boyutunun bu denli büyük olmasında saldırılar sırasında KDP’ye bağlı pêşmergeler ile Irak hükümetinin askeri güçlerinin kaçması etkili oldu. 

	 

	DAİŞ saldırıları sırasında göç yollarına düşen Êzidîlerin imdadına ise bir grup HPG'li yetişti. HPG'lilerin açtığı koridor sayesinde hayatta kalmayı başaran onbinlerce Êzidî, YPG/YPJ güçlerinin yardımıyla Kuzey ve Doğu Suriye'ye ve Şengal Dağı'na geçebildi. DAİŞ saldırıları sürerken katliamdan sağ kurtulanlar, benzer katliamları yaşamamak için Şengal Direniş Birlikleri'ni (YBŞ) kurdu. Daha sonra Şengal Kadın Birlikleri (YJŞ) ve Êzîdxan Asayişi’nin kuruluşu ilan etti. 

	 

	DAİŞ'e karşı savaşan güçler gün geçtikçe büyürken, Êzidîler 14 Ocak 2015’te Şengal Demokratik Özerk Meclisi’ni (MXDŞ) tüm dünyaya ilan etti. 14 Kasım 2015’te ise Şengal toprakları DAİŞ’ten tamamen temizlendi. Êzidîler yeniden inşa sürecine başlarken, MXDŞ Ağustos 2017’de Şengal’de özerklik ilan etti. HPG, buradaki güçlerini 1 Nisan 2018 tarihinde çekti. 

	 

	ŞENGAL ANLAŞMASI

	 

	Şengal'e dönük saldırılar DAİŞ sonrası da devam etti. Türkiye bu süreçte sık sık hava saldırılarıyla DAİŞ'e karşı mücadelede en ön saflarda yer alan komutanları hedef aldı. En son KDP ve Bağdat hükümeti, 9 Ekim 2020'de "Şengal Anlaşması" imzaladı. Türkiye ve ABD de anlaşmaya desteğini açıkladı. Anlaşmada, Şengal'e bir kaymakam atanacağı ve güvenliğin ise katliam döneminde kenti terk eden güçler tarafından sağlanacağı maddeleri yer aldı. 

	 

	Êzidîler, kendi iradeleri dışında imzalanan anlaşmaya karşı çıktı. Aradan geçen süreçte özellikle KDP, anlaşmanın hayata geçirilmesi için yoğun çaba ve baskı gösterdi. Ancak saldırılar ve baskılar Êzidîlerin direnişine çarptı. Êzidîlerin direnişi sonucu anlaşma rafa kaldırıldı. 

	 

	3 YILLIK DİRENİŞ

	 

	Şengal Demokratik Özerk Meclisi Yönetim Kurulu Eşbaşkanı Xwedêda Eliyas, Êzidîlerin statüsünü hedefleyen 9 Ekim Anlaşması'na karşı verilen mücadeleyi anlattı. 

	 

	Êzidî toplumunun 9 Ekim Anlaşması'na karşı 3 yıldır mücadele verdiğini belirten Eliyas, anlaşma imzalanırken kendi iradelerinin tanınmadığını belirtti. Eliyas, Bağdat ile bu anlaşmayı imzalayanlar, bu toplumu koruyamadılar. DAİŞ'e karşı direnemediler. Bu antlaşmayla kirli bir politika yürütmek istediler. Ama bizler artık o aşamayı geçtik. Êzidî toplumu artık bir iradedir. 2014 yılından bugüne 550 Êzidî evladı bu toprakları korumak adına şehit düştü. Bizler bir daha düşmanın topraklarımıza girmesine izin vermeyeceğiz" dedi. 

	 

	'İRADEMİZE SAYGI GÖSTERİLMELİ'

	 

	Eliyas, anlaşmayla kurulan ittifaklara işaret ederek, "Êzidî toplumuyla masaya oturup görüşleri alınsaydı o zaman samimiyetlerine inanırdık. Şengal'in inşasına karşı değiliz. Êzidîlerin Şengal'e dönüşüne de karşı değiliz. Toplumumuzu yok sayan siyasi hesaplara karşıyız. Kirli politikalara karşıyız. Bir irade oluştuktan sonra devlet o iradeye saygı göstermek zorundadır. Bir devlet vatandaşını koruyamıyorsa ve düşmanla böyle bir anlaşma imzalıyorsa buna karşı da bir irade ve direniş gelişir. 2014'te DAİŞ ile ittifak yaptılar. 2017'den bugüne hainlerin işbirliğiyle Şengal'e dönük saldırılar devam ediyor. 2017 yılından bugüne öncülerimiz, kurumlarımız ve meclislerimiz hedef alınıyor" diye konuştu. 

	 

	'KENDİSİNİ KORUYAMAYAN BİZİ KORUYAMAZ'

	 

	KDP yönetimindeki Barzani ailesinin söz konusu antlaşmayla Şengal'i boşaltmak istediğini söyleyen Eliyas, "Sadece içinde özgür yaşayabileceğimiz özerk bir Şengal talep ettik. Şengal'in Barzani ailesine bağlı olmasını istemiyoruz. Kendisini koruyamayan Barzani ailesi bizleri nasıl koruyacak? Kurdistan'ın hepsini Türklere sattı. Musul, Şengal, Kerkük, Xaneqîn, Cerewa... Türk devletinin askeri üsleri var. Şimdi de Şengal'de 9 Ekim Anlaşmasını uygulamak için her yola başvuruyorlar. Şengal bir ihaneti daha kabul etmez, ihanete izin vermez. Irak hükümeti de Şengal'i koruyamadı. Türk devletinin saldırılarına karşı bir tavır göstermedi. 2014'te Barzani ailesi ve Irak hükümeti bizi IŞİD'e, 2020 yılında ise Türk devletine teslim etti. Êzidî katliamını soykırım olarak tanıyan devletlerin bu duruma karşı seslerini yükseltmeleri gerekiyor” ifadelerini kullandı. 

	 

	GÖÇ EDEN ÊZIDÎLERE ÇAĞRI

	 

	Eliyas, DAİŞ saldırıları sırasında göç etmek zorunda kalan Êzidîlere de çağrı yaptı. Eliyas,"Şengal'e dönün, Başûr (Federe Kurdistan Bölgesi) sizlere göre bir yer değil. Bizler bugün hukuk devletiyiz diyen uluslararası güçlerin silahlarıyla öldürülüyoruz. Bugün Türk devletinin bize karşı kullandığı silahların hepsi NATO silahıdır. Ama Şengal’in iradesi düşmanın tanklarından, toplarından daha güçlüdür. Burada 550 şehit verdik. Onları bırakıp bu topraklardan nasıl çıkacağız?" diye kaydetti. 

	 

	MA / Zeynep Durgut