Yıkılan yapıların tetkikleri yapılmamış 2023-02-13 10:15:57 RIHA - İMO Riha Temsilcisi Berat Mahsun Kaya, Türkiye’de müteahhitliğin rant üzerine kurulu olduğunu belirterek, yıkılan yapıların geçmişte tetkiklerinin yapılmadığını söyledi.    Mereş Bazarcix (Pazarcık) merkezli 6 Şubat’ta saat 04.20’de meydana gelen 7,7 şiddetindeki deprem, birçok kentte büyük yıkıma neden oldu. Tahribatın yaşandığı kentlerden biri olan Riha’da, 304 kişi yaşamını yitirdi, 3 bin 423 kişi yaralandı, 253 bina kullanılamaz hale geldi.    İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Riha İl Temsilcisi Berat Mahsun Kaya, depremle birlikte gündeme gelen binaların denetimindeki eksiklikler ve ihmalleri değerlendirdi.    SİSTEMATİK ANALİZ YAPILMADI   Hasar tespit çalışmalarında ağır hasarlı yapıların tespit edildiğini belirten Kaya, bu yapıların ise yoğunlukta eski yerleşim yerlerinde olduğuna dikkat çekti. Her yapının belirli bir ömrü olduğunu, bu nedenle belirli aralıklarla deprem performansının yapılması gerektiğinin altını çizen Kaya, “Bahçelievler bölgesindeki yapılar 50 yaşını tamamlamış. Bu nedenle bu yapıların depreme karşı performansının normal bir dönemde analiz edilmesi gerekiyor. Bahçelievler’deki yapılar için mühendislik desteğiyle gerekli tetkiklerin yapılması gerekiyor. Olası bir depreme karşı tahribat, ondan sonra gözlemlenebilir” diye belirtti.    Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın mülk sahiplerinin talebi doğrultusunda binaların analizini yaptığını söyleyen Kaya, “Analizler resmi bir kurum tarafından sistematik bir şekilde yapılmadığı için şuanda bu durumdayız. Yapıların yapısal ömrünün ne kadar olduğunun tespit edilmesi, bu durumun önüne geçebilecek en önemli önlemlerden biridir. Fakat şuanda maalesef böyle bir durum söz konusu değil. Eğer yıkılan yapıların geçmişte tetkikleri yapılmış olsaydı, çok öncesinde dönüşüme başlanmıştı. Fakat bunlar sistematik bir şekilde yapılmadığı için tamamen mülk sahiplerinin inisiyatifine bırakıldığı için, herhangi bir dönüşüm söz konusu olmuyor. Çünkü kentsel dönüşüm olaylarında da müteahhitler ve mülk sahiplerinin uzlaşısında ciddi sıkıntılar yaşanıyor” dedi.    MÜTAHİTLİK RANT ÜZERİNE KURULU   Benzer bir durumla karşılanmaması için teknik personele kulak verilmesi gerektiğinin altını çizen Kaya, müteahhitlik konusunda da bir düzenlemenin getirilmesi gerektiğini söyledi. Türkiye’de müteahhitliğin maddi ve rant üzerine kurulu olduğunu kaydeden Kaya, şöyle dedi: “Teknik personel, mimar, inşaat mühendisleri ve beraberindeki meslek paydaşlarıyla birlikte yürütülmesi gereken bir konu. Bunun sadece taşıyıcı sistem olarak düşünülmemesi gerekiyor. Yapıda, bir arada çalışılmadığı için daha sonra yapılan mekanik tesisatta taşıyıcı sistemlerde tahribatlar meydana geliyor. Bu da uygun çözümleme yapılmadığı için bu sonuca ulaşılıyor. Tabi mülk sahiplerinin yapmış olduğu tahribatlarda söz konusu. Birçok rapor ve önerilerimiz söz konusu, bunlara kulak verilip, daha çok sonuca odaklı çalışılması gerekiyor.”    MA / Mahmut Altıntaş