AİHM kararının uygulanmayan yerel mahkemeye bir uyarı da AYM’den 2021-06-10 16:12:54   İZMİR – AYM, yerel mahkemenin AİHM tarafından verilen yeniden yargılama kararını uygulamamasını hak ihlali saydı.    Anayasa Mahkemesi (AYM), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından yerel mahkemenin kararı uygulamamasını hak ihlali saydı. AYM, AİHM kararı doğrultusunda yargılamanın yeniden yapılması gerektiğine hükmetti.    AYM tarafından 24 Şubat’ta verilen kararın gerekçesi, resmi internet sitesinden yayınlandı. Başvurucular Cahit Temur, Eyyup Yaşar ve Hüseyin Duman’a verilen “Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak amacıyla silahlı eylemde bulunma suçu”ndan dönemin özel yetkili Diyarbakır 6’ncı Ağır Ceza Mahkemesi tarafından müebbet hapis cezası verildi. Kararın kesinleşmesi üzerine Temur, Yaşar ve Duman Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu. AİHM, 2017 tarihli kararında sanıkların emniyetteki ifadelerinde avukat hakkından yararlandırılmadıkları ve yargılamanın makul sürede gerçekleşmemesi gerekçesiyle Türkiye’yi tazminata mahkûm etti, yargılamanın da yeniden yapılmasını istedi.   AİHM kararı üzerine Temur, Yaşar ve Duman’ın Diyarbakır 6’ncı Ağır Ceza Mahkemesi’ne başvurusu, AİHM kararının hükme esas alınan delilleri etkilemediği, bu nedenle yeniden yargılamayı gerektirmediği savunularak, reddedildi. Diyarbakır 7’nci Ağır Ceza Mahkemesi’ne yapılan itirazın da reddedilmesi ardından Duman, Yaşar ve Temur AYM’ye başvuruda bulunmuştu.    ‘YENİDEN YARGILAMA İHLALİ GİDERİR’   Bireysel başvuruyu görüşen AYM, yayınladığı gerekçeli kararında “AİHM tarafından benzer kararlara da atıf yapılarak başvurucuların gözaltında tutulduğu sırada yürürlükte olan mevzuat uyarınca devlet güvenlik mahkemelerinin yargılama alanına giren suçlar yönünden avukata erişimin sistematik olarak reddedilmesinin tek başına Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6’ncı maddesinde öngörülen şartların yerine getirilmediği sonucuna ulaşmak için yeterli görüldüğü ifade edilmiştir. Talep edilmesi hâlinde de yeniden yargılama yapılmasının ihlalin giderimi için uygun bir yol olacağı belirtilmiştir” denildi.    ‘AİHM KARARI YERİNE GETİRİLMEDİ’   Kararın devamında, somut olayda başvurucuların diğer deliller yanında müdafi olmaksızın alınan ve daha sonra mahkemede doğrulanmayan ifadeleri doğrultusunda isnat edilen suçtan mahkûmiyetlerine karar verildiği belirtilerek, “Gözaltında iken alınan bu ifadeler mahkûmiyet için belirleyici biçimde kanıt olarak kullanıldığı anlaşılıyor. İhlalin giderimi için bu ifadelerin mahkûmiyete esas alınmaması gerekir. Sonuç olarak AİHM tarafından verilen ihlal kararının gereklerinin yerine getirilmediği, müdafi yardımından yararlanma hakkına yönelik ihlalin giderilmediği anlaşılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle müdafi yardımından yararlanma hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir” ifadelerine yer verildi.    Verilen karar ardından başvuruculara yönelik hak ihlalinin giderilmesi için kararın bir örneğini de Diyarbakır 6’ncı Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi.