Yıl karanlık, direniş büyük oldu  

2020-12-24 09:00:58


	ANKARA - Başvurulan politikalar, kullanılan söylemler, çıkarılan yasalar ve uygulanan yasaklarla 2020, Türkiye’de otoriter yönetim anlayışımın faşizme yol almasıyla koşut biçimde umudun, direnişin ve değişim isteğinin büyüdüğü bir yıl oldu.

	Küresel felaket haline dönüşen koronavirüs salgını, varlıklarını sürdüren otoriter rejimler, yaşanan savaş ve çatışmalar, artan açlık ve yoksullukla geride bırakılmasına sayılı günler kala 2020 yılı, dünya halkları tarafından “hatırlanmak istenmeyen yıllar” listesine eklendi. İnsanlığın 2021 yılına dair umut ve beklentileri ise büyük ve bu beklentilerin hiç değilse bir kısmının gerçekleşebileceğine ilişkin önemli işaretler mevcut. 

	 

	2020 yılı, Türkiye hakları açısından da savaş ve yoksullukla birlikte topluma karşı saldırıların azgınlaştığı, toplumsal, siyasal ve ekonomik krizin derinleştiği bir yıl oldu. Bu sonuçları doğuran politikalar ile toplumsal desteğini günden güne kaybeden iktidardaki AKP-MHP koalisyonu, yani “Cumhur İttifakı”; çıkarılan yasalar, kayyım atamaları ve daha bin bir türlü baskı ve yönelimlerle muhalefeti pasifize etme çabasına girdi.

	 

	KAYYIM ATAMALARI, GÖZALTILAR, TUTUKLAMALAR

	 

	31 Mart 2019’da yapılan yerel seçimlerin ardından HDP’li belediyelere yönelik girişilen kayyım atamaları 2020 yılında devam etti. Belediye eş başkanları, siyasetçiler, gazeteciler, yazarlar, aktivistler hatta seçmenler bile gözaltına alındı, tutuklandı. Milletvekillerin vekillikleri düşürüldü, çoğunluğu HDP’li olmak üzere muhalefet partilerine mensup yüzlerce vekil hakkında hazırlanan fezlekeler Meclise sunuldu.

	 

	İşkence, keyfi uygulamalar had safhaya ulaştı. Meclis’te çıkarılan yasalarla muhalefetin etkinliği azaltılmaya, barolar ve meslek örgütleri “parçala-yönet” taktiği ile zayıflatılmaya çalışıldı. Bekçilik Yasası ve sosyal medyaya sansür getiren yasalar Meclis’ten geçirildi.

	 

	DİRENİŞ VE MÜCADELE DEVAM ETTİ

	 

	Yine pandemi öne sürülerek her türlü demokratik eylem engellendi, adeta sokak muhalefete yasaklandı ve muhalefetin toplumla bağı kesilmeye çalışıldı. Bu yasaklara takılmayan ise, iktidar oldu. 31 Ağustos’ta AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Giresun’da sosyal mesafeye uyulmadan düzenlediği miting, “pandemi yasaklarının kime karşı ve nereye kadar uygulandığının” somut göstergesi haline geldi. Engellemelere ve saldırılara rağmen HDP’nin Haziran ayında startını verdiği “Darbeye Karşı Demokrasi Yürüyüşü” ve Barolar Yasası’na karşı avukatların “Savunma Yürüyüşü”, emekçilerin hak arayışları 2020 yılına damga vuran direniş ve mücadele pratikleri oldu.

	 

	İKTİDARIN SİYASETİ DİZAYN ARAYIŞI

	 

	2020 yılında yapılan bütün anketler, AKP ve MHP’nin gittikçe güç kaybettiğini ortaya koydu. İktidar aksini iddia etse de ekonomik verilerin tümü işsizlik, yoksulluk, enflasyon konusunda Türkiye’de ekonomik, siyasal ve toplumsal krizin derinleştiğini teyit etti. Toplumdaki rahatsızlık ve değişim beklentisi seçim tartışmalarını beraberinde getirdi ve seçim gündemi 2020 yılını meşgul eden gündemlerden biri haline geldi. Gelecek ve DEVA partilerinin de siyaset sahnesine çıkması, Cumhur İttifakı karşısındaki ittifak bloğunun genişlemesinin zeminini oluşturdu. İktidar ise, siyaseti dizayn etme arayışıyla Seçim Yasası ve Siyasi Partiler Kanunu’nda değişiklikleri içeren düzenleme arayışına girdi ve 50+1’i garantilemek için hazırlık komisyonları kurdu. Partiler arasında milletvekili transferine “süre sınırı” getirileceği, seçim barajını düşürerek ittifaklara bağlılığı azaltacağı konuşulan AKP’nin bu çalışmalarına ortağı MHP tam destek verdi.

	 

	DERİN DEVLETİN FOTOĞRAFI 

	 

	Saldırılara, savaş siyasetine, siyaseti dizayn etme arayışlarına rağmen güç kaybettiğini gören iktidar, yılın son döneminde “reform” söylemleri ile bu durumu tersine çevirmeye girişti. Ancak derin devletin Bodrum’dan verdiği fotoğraf, iktidarın mafya ile olan ilişkisi, muhalefete yönelik artarak devam eden baskılar, üzerinden daha bir hafta geçmeden reform söylemlerini geçersiz kıldı. 

	 

	İSTİFALAR

	 

	Reform açıklamalarını bir adım ileri taşımaya çalışan AKP’nin önemli isimlerinden ve kurucularından Bülent Arınç’ın istifaya zorlanması bu söylemlerin nereye denk düştüğünü de kısa süre de gösterdi. AKP’deki kriz, Arınç’ın istifasıyla sınırla kalmadı, Ekonomi ve Maliye Bakanı Damat Berat Albayrak’ın, “at izi it izine karıştı” diyerek istifa etmesi, iktidar içi çatışma ve gerginliğin bir başka göstergesi oldu. 

	 

	Alaattin Çakıcı'nın CHP Genel Başkanı  Kemal Kılıçdaroğlu'nu tehdit etmesi de devlet, siyaset, mafya ilişkisini gündeme getiren bir başka önemli gelişme oldu. İYİ Parti'den ihraç edilen Ümit Özdağ'ın, İYİ Parti’nin, CHP ve HDP ile birlikte yeni anayasa çalışması yürüttüğü iddiasını ortaya atması yine siyasette gerilimin dozunu yükselti. İktidar Kılıçdaroğlu’nun tehdit edilmesine sessiz kalırken, Bahçeli Çakıcı’yı “dava arkadaşımız” diyerek sahiplendi.

	 

	KÜRT SORUNU TARTIŞMALARI

	 

	Kürt sorunu iç siyasetteki dengeler açısından belirleyiciliğini 2020 yılında da gösterdi. Yeni partilerin de dahil olduğu muhalefet kanadında Kürt sorunun çözümüne dair öneriler, vaatler ortaya atıldı. 

	 

	DEVA Partisi parti programında “Kürt sorunun çözümü için demokratik zemin inşa” vurgusu yaparken, Kemal Kılıçdaroğlu Kürt sorununun çözümü için parlamentoyu işaret ederek, “Kürt sorununu çözeceğime söz veriyorum” açıklamasında bulundu. Bu tartışmalara karşılık Erdoğan, 26 Kasım günü yaptığı grup konuşmasında “Kürt sorunu yoktur” diyerek bir kez daha inkâr siyasetini sürdürdü. Bir yanda da HDP’ye saldırı, Kürt sorunundaki muhataplarını susturma ve sahte Kürt partileri yaratma adımları atıldı.

	 

	DEĞİŞİM ARAYIŞI BÜYÜDÜ

	 

	Atılan tüm bu adımlara rağmen Kürt sorunu kendisini daha fazla dayatırken, 31 Mart yerel seçimlerinde uyguladığı seçim stratejisi ile AKP’ye kaybettiren HDP, kilit parti olma konumunu korumayı sürdürüyor. Geride kalmak üzere olan yılda yaşanan bu gelişmeler, bütün karanlığına, ağırlığına, kriz ve kaoslarına rağmen 2021’den başlayarak önümüzdeki yılların tarihsel değişimlere gebe olduğunun işaretlerine sahip.

	 

	Son haftasına girilen 2020 yılına damgasını vuran önemli başlıklar şunlar oldu:

	 

	OCAK 

	 

	* 2 Ocak - Libya’ya asker gönderme tezkeresi Meclis Genel Kurulu’nda AKP-MHP oylarıyla kabul edildi.  

	 

	* 7 Ocak - Kandıra F Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutuklu bulunan HDP eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ’a “Cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla yargılandığı Van 7. Asliye Ceza Mahkemesi'nce 1740 TL para cezası verildi.

	 

	* 10 Ocak - HDP eski milletvekili Çağlar Demirel'e “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla yargılandığı Diyarbakır 5’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen katılamadığı duruşmada “örgüt üyesi olmak” gerekçesiyle 7 yıl 6 ay hapis cezası verildi.  

	 

	* 15 Ocak - HDP İstanbul İl Örgütü binasına saldırı düzenlendi. Saldırgan çıkarıldığı mahkemece “ruhsatsız silah kullanma” ve “çevreyi rahatsız etmek”ten tutuklandı.

	 

	* 28 Ocak - ABD Başkanı Donald Trump, “Yüzyılın Anlaşması” olarak duyurduğu  Ortadoğu Barış Planı'nı İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile birlikte yaptığı basın toplantısı ile açıkladı.

	 

	* 29 Ocak - Avrupa Parlamentosu, İngiltere'nin AB üyeliğinden ayrılık koşullarını düzenleyen Brexit Anlaşması'nı onayladı.

	 

	ŞUBAT

	 

	* 13 Şubat - HDP’nin 4’üncü Olağan Büyük Kongresi öncesi 100’e yakın partili gözaltına alındı.

	 

	* 18 Şubat - Görevden alınan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin önceki dönem Eşbaşkanları Gültan Kışanak ve Fırat Anlı ile 63 belediye meclis üyesi hakkında ‘eşbaşkanlık uygulaması’ nedeniyle dava açıldı.

	 

	* 21 Şubat - HDK Halklar ve İnançlar Meclisi, “Renkler Dillere, Diller Yaşama Dönsün” şiarıyla 3. Anadil Buluşması’nı gerçekleştirdi. 13 dilde şarkı, türkü, fıkra, şiir ve anıların anlatıldığı buluşmada, anadilde eğitimin önemine vurgu yapıldı.

	 

	* 23 Şubat - HDP’nin 4'üncü Olağan Kongresi’nde eş genel başkanlığa Pervin Buldan ve Mithat Sancar seçildi.

	 

	* 25 Şubat - Yargıtay 16. Ceza Dairesi, tutuklu Kürt siyasetçi Aysel Tuğluk’a 2016 yılında DTK’ye yönelik yürütülen bir soruşturma kapsamında “örgüt yöneticisi olmak” iddiasıyla verilen 10 yıl hapis cezasını onadı.

	 

	* 26 Şubat - AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan, Azerbaycan ziyareti dönüşü yaptığı açıklamalarda HDP’nin kongresine ilişkin, "Bunların yargı ile olan süreçleri çok yoğun işleyecek, yeni yeni dosyalar her an gelebilir. Cumhurbaşkanı niye bunu söyledi demeyin. Yaptıkları her şey suç" sözlerini sarf etti.

	 

	* 27 Şubat- İdlib’de Suriye hükümeti tarafından Türk konvoyuna saldırı sonucunda 33 asker yaşamını yitirdi, 32 asker yaralandı.

	 

	MART

	 

	* 5 Mart - YSK’nin 5 ilin milletvekili sayısını yeniden düzenlemesi ardından İstanbul Meclis'te 100 kişiyle temsil edilecek. 2 milletvekili ile temsil edilen Dersim ve Kırşehir, Denizli vekil sayısı ise 1'e düştü.

	 

	* 9 Mart - Görevden alınan DBB Eşbakaşkını Selçuk Mızraklı’ya “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla 9 yıl 4 ay 15 gün ceza verildi.

	 

	* 10 Mart - JİTEM’ adlı bir sosyal medya hesabından HDP’li 8 milletvekiline tehdit içerikli mesajlar gönderdi. Milletvekilleri, avukatları aracılığıyla suç duyurusunda bulundu.

	 

	* 23 Mart - HDP yönetiminde bulunan Batman, Silvan, Lice ve Ergani, Eğil, Halfeli (Iğdır), Gökçebağ (Siirt), Güroymak (Bitlis) belediyelerine kayyım atandı.

	 

	* 31 Mart: Siyasi tutukluları kapsam dışı bırakan ve muhalefetin “örtülü af” ve eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle karşı çıktığı infaz yasası Meclis’e sunuldu.

	 

	 NİSAN

	 

	* 8 Nisan -  HDP milletvekilleri, Genel Kurul’da görüşmeleri devam eden infaz düzenlemesini Meclis’te gerçekleştirdikleri yürüyüşüyle protesto etti. Ellerinde, tutuklu siyasetçiler, gazeteciler ve hasta tutukluların resimlerini taşıyan milletvekilleri, ‘İnfazda eşitlik istiyoruz’, ‘Ölüme değil yaşama yasa’ sloganlarını attı

	 

	* 10 Nisan -  Meclis’te infaz düzenlemesi paketini siyasileri dışarıda tuttuğu için eleştiren HDP’li Meral Danış Beştaş, tutuklu partili arkadaşlarının ismini sayarken ‘Baluken ölsün mü’ diye sorunca AKP sıralarında ‘Ölsün’ yanıtı geldi.

	 

	* 12 Nisan - İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, sokağa çıkma yasağı kararının iki saat kala ilan edilmesi üzerine yaşananlar sonrası istifa ettiğini duyurdu. Erdoğan, Soylu’nun istifasını kabul etmedi.

	 

	* 14 Nisan - İnfaz Yasası Meclis’te kabul edildi.

	 

	* 16 Nisan - İnfaz düzenlemesinin yasalaşmasından sonra organize suç örgütü lideri Alaatin Çakıcı tahliye edildi.

	 

	* 16 Nisan - İnfaz yasasını geçiren Meclis, koronavirüs nedeniyle çalışmalarına 48 gün ara verdi.

	 

	* 27 Nisan - İmralı Cezaevi’nde tecrit altında tutulan PKK Lideri Abdullah Öcalan, 21 yıl aradan sonra ilk kez telefon görüşme hakkını kullanabildi. Yine İmralı’da tutulan Ömer Hayri Konar, Veysi Aktaş ve Hamili Yıldırım da İmralı'ya ‘sekreterya’ olarak gittikleri 15 Mart 2015'ten bu yana yakınlarıyla ilk defa telefon görüşmesi gerçekleştirebildi.

	 

	MAYIS

	 

	* 15 Mayıs - HDP’li Siirt, Baykan, Kurtalan, Baykan, Altınova ve Iğdır belediyelerine kayyım atandı.

	 

	* 18 Mayıs -  Görevden alınarak, yerine kayyım atanan Iğdır Belediye Eşbaşkanı Yaşar Akkuş, tutuklandı.

	 

	* 22 Mayıs - Diyarbakır merkezli yürütülen soruşturma kapsamında evlere düzenlenen baskınlarda, TJA ve Rosa Kadın Derneği yöneticileri ile DBP eski Eş Genel Başkanı'nın da aralarında bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alındı.  

	 

	HAZİRAN

	 

	* 1 Haziran- HDP, ‘Demokratik Mücadele Programı’ kapsamında açıkladığı 9 maddelik tutum belgesi ile tüm demokratik ve toplumsal muhalefet güçlerine bir araya gelme çağrısı yaptı.

	 

	* 2 Haziran -  Pandemi nedeniyle çalışmalarına ara veren Meclis, 48 günlük aradan sonra açıldı. Meclis gündemine çoklu baro düzenlemesi ile bekçilerin yetkilerini genişleten düzenlemeleri gündemine aldı.

	 

	* 4 Haziran - DTK Eşbaşkanı ve HDP Hakkari Milletvekili Leyla Güven, HDP Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları ve CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun milletvekillikleri düşürüldü.  

	 

	* 4 Haziran - Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, milletvekilliği düşürülen HDP'li Güven ve Musa Farisoğulları hakkında yakalama kararı çıkardı. Karar ardından Farisoğulları ve Güven gözaltına, alınarak tutuklandı.

	 

	* 10 Haziran - HDP Grup Başkanvekili Saruhan Oluç, Leyla Güven ve Musa Farisoğulları’nın milletvekilliklerinin düşürülme kararının iptali ve iadesi için Anayasa Mahkemesi’ne başvurduklarını açıkladı.

	 

	* 11 Haziran - Meclis eski Başkanvekili ve Türk Parlamenter Birliği Onursal Başkanı Hasan Korkmazcan'ın çağrısıyla Türkiye'nin öncü isimleri, ortak imzayla 'HDP kapatılsın' çağrısı yaptı.

	 

	* 13 Haziran - Edirne ve Van’ın ardında Tekirdağ Valiliği de, HDP’nin 15 Haziran’da başlatacağı yürüyüş öncesinde kente girişlere sınırlandırma getirerek, eylem ve etkinleri yasakladı.

	 

	* 13 Haziran - Bekçilere geniş yetkiler veren kanun teklifi Meclis’te kabul edildi.

	 

	* 19 Haziran -  Anayasa Mahkemesi (AYM), Selahattin Demirtaş’ın tutukluluğunun makul süreyi aşması dolayısıyla ‘kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı’nın ihlal edildiğine hükmetti.

	 

	* 19 Haziran - Barolar ‘çoklu baro’ değişikliğine karşı Ankara’ya ‘Savunma Yürüyüşü’ başlattı.

	 

	* 20 Haziran - HDP’nin Edirne ve Hakkari’den yaptığı ‘Demokrasi Yürüyüşü’ Meclis Parkı’nda okunan deklarasyonla sona erdi.

	 

	* 24 Haziran - Elazığ’ın Karakoçan ilçesine bağlı HDP’li Sarıcan Belde Belediyesi Eşbaşkanları Bekir Polat ve Canan Tağtekin’in yerine kayyım atandı. 

	 

	* 25 Haziran - AYM, Leyla Güven ve Musa Farisoğulları’nın milletvekilliğinin düşmesine yönelik kararın iptali için yapılan başvuruyu reddetti.

	 

	* 30 Haziran - AKP, baroların seçim yapısını değiştirmeyi öngören 28 maddeden oluşan çoklu baro teklifini Meclis Başkanlığı’na sundu.

	 

	TEMMUZ

	 

	* 6 Temmuz - AYM’nin verdiği ihlal kararı ardından Selahattin Demirtaş’ın tahliyesi için yapılan başvuru, delil durumunda değişiklik olmadığı gerekçesiyle reddedildi.

	 

	* 7 Temmuz - HDP, Demokratik Mücadele Programı’nın ikinci aşamasının startını verdi. 

	 

	* 10 Temmuz - Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair Bakanlar Kurulu kararını oy birliği ile iptal etti. Kararın ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan Ayasofya’nın idaresinin Diyanet İşleri Başkanlığı’na devrederek cami olarak ibadete açılması kararını imzaladı.

	 

	* 11 Temmuz - ‘Çoklu baro’ düzenlemesi Meclis’te kabul edilerek yasalaştı.

	 

	* 14 Temmuz - HDP’nin Ulucanlar Cezaevi önünde yapmak istediği açıklamaya polis müdahale etti, MYK Üyesi Veli Saçılık darp edilerek gözaltına alındı.

	 

	* 25 Temmuz - CHP 37. Olağan Kurultayı’nı gerçekleştirdi. Kurultay’da Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun okuduğu ve Kürt sorununun çözümünü de içeren Türkiye’nin sorunlarına çözüm öneren ‘İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesini’ kurultaya damgasını vurdu.

	 

	* 29 Temmuz - Sosyal medyaya sansür getiren düzenleme Meclis’te kabul edildi.

	 

	* 30 Temmuz -  Antep’te 35’i tutuklu 61 Kürt siyasetçi ve dernek üyesi hakkında hazırlanan 668 sayfalık iddianame kabul edildi. İddianamede, HDP için “sözde parti” tabiri kullanıldı, faaliyetleri suç sayıldı.

	 

	AĞUSTOS

	 

	* 5 Ağustos - Avrupa Konseyi İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT), 2019 yılında İmralı Cezaevi’ne yaptığı ziyarete ilişkin rapor yayınladı. Cezaevinde 2016’dan bu yana iyileşme olmadığına değinilen raporda, cezaevi sisteminin ‘tamamen gözden geçirilmesi’ gerektiği vurgulandı.

	 

	* 12 Ağustos - Aralarında sanatçı, yazar, gazeteci, emekli, eğitmen ve müzisyenlerin de olduğu 404 yurttaş, “101 Aksaçlı”dan gelen demokrasi ittifakı çağrısına destek verdi.

	 

	* 18 Ağustos - HDP, bir yılını geride bırakan kayyım atamalarıyla ilgili raporunu açıkladı. 

	 

	* 24 Ağustos - HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, muhalefete “Gelin bu ülke için bir barış anayasası üzerinde hep birlikte çalışalım” çağrısında bulundu.

	 

	31 Ağustos - HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ve Mithat Sancar, Meclis'te ‘Barışa Çağrı Deklarasyonu’ açıkladı.

	 

	EYLÜL

	 

	* 1 Eylül -  1 Eylül Dünya Barış Günü’nde HDP’nin ‘Barış Zinciri’ eylemi Ankara ve birçok ilde pandemi gerekçe gösterilerek engellendi.  

	 

	* 8 Eylül -  CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, HDP’nin tutuklu eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ve iş insanı Osman Kavala’nın AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın isteğiyle hapiste tutulduğunu söyledi

	 

	* 13 Eylül -  Çatak’ta askerler tarafından gözaltına alındıktan sonra 2 gün kendilerinden haber alınamayan Servet Turgut ve Osman Şiban'ın, Van merkezdeki bir hastanenin yoğun bakım ünitesinde tedavi altına oldukları öğrenildi.

	 

	* 17 Eylül -  Anayasa Mahkemesi CHP’li Enis Berberoğlu hakkında ‘seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı’nın ihlal edildiğine karar verdi.

	 

	* 20 Eylül -  Van’da gözaltına alındıktan sonra işkenceye uğradıkları ortaya çıkan Osman Şiban ve Servet Turgut’un helikopterden atıldıkları raporlarla kanıtlandı.

	 

	* 25 Eylül -  Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 6-8 Ekim 2014 tarihleri arasında düzenlenen Kobanê eylemlerine ilişkin yürüttüğü soruşturma kapsamında 7 ilde 82 kişi hakkında gözaltı kararı verdi. Gözaltına alınanlar arasında dönemin MYK üyeleri ile birlikte Kars Belediye Eşbaşkanı Ayhan Bilgen, İmralı Heyeti Üyesi Sırrı Süreyya Önder, eski milletvekilleri Altan Tan, Emine Ayna, Nazmi Gür, Emine Ayna, Ayla Akat Ata gibi isimler yer aldı. 

	 

	EKİM

	 

	* 1 Ekim - Kars'ta HDP'lilere yapılan operasyonda aralarında Belediye Eşbaşkanı Şevin Alaca ile birlikte 21 kişi gözaltına alınarak tutuklandı.

	 

	* 1 Ekim -  Yeni yasama döneminde konuşan AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan, kendisini dinleme yerine protesto eden HDP için ‘Varlığıyla yokluğu belli olmaz, onların yeri sokaklardır’ dedi.

	 

	* 2 Ekim -  Kars Belediye Eş Başkanı Ayhan Bilgen’inde aralarında olduğu 17 siyasetçi tutuklandı.

	 

	* 2 Ekim -  PKK Lideri Abdullah Öcalan’a 6 aylık avukat yasağı getirildi.

	 

	* İçişleri Bakanlığı, Ayhan Bilgen'in ‘Kobanê soruşturması’ kapsamında tutuklanmasından hemen sonra Kars Belediyesi'ne kayyım atadı.

	 

	* 3 Ekim -  Bursa 2'nci İnfaz Hakimliği’nce İmralı Cezaevi’nde tutulan PKK Lideri Abdullah Öcalan ile diğer 3 isme yönelik 6 aylık avukat görüş yasağı kararının 2005 ile 2009 yılları arasındaki hücre cezaları ve AİHM’e sunduğu ‘Yol Haritası’ gerekçesiyle alındığı öğrenildi. 

	 

	* 6 Ekim -  İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, ‘Kobanê soruşturması’ kapsamında HDP’ye yönelik gözaltı ve tutuklamalara karşı dayanışma gösteren siyasi partileri hedef aldı.

	 

	* 7 Ekim -  Suriye ve Irak’a asker gönderme yetkisini uzatan Cumhurbaşkanlığı tezkeresi Meclis’te kabul edildi.

	 

	* İnfaz düzenlemesine dair CHP’nin Anayasa’ya aykırılık başvurusunu reddeden AYM, düzenlemenin "özel af" niteliği taşımadığını savundu. Karşı oy kullanan ve aralarında AYM Başkanı Zühtü Arslan’ında bulunduğu 7 kişi ise, düzenlemenin ‘özel af’ niteliği taşıdığını belirterek, Anayasa 87’nci maddesine aykırı olduğunu vurguladı

	 

	* 8 Ekim - Yerine kayyım atanan Kars Belediye Eş Başkanı Şevin Alaca’nın da aralarında olduğu 4 kişi tutuklandı.

	 

	* 9 Ekim -  CHP’li Enis Berberoğlu ile ilgili ihlal kararının gerekçesi yayımlayan AYM, tekrar seçilen milletvekilinin yeniden dokunulmazlık kazanacağı kuralının esas olduğunu kaydetti

	 

	* 10 Ekim - İmralı Adası’na getirildiği 15 Şubat 1999’dan bugüne bir kez telefon görüşme hakkını kullanabilen PKK Lideri Abdullah Öcalan’a, 6 aylık avukat görüş yasağından sonra bu kez 6 aylık telefon görüş yasağı getirildi.

	 

	* 17 Ekim - Susurluk’unkilit isimleri Engin Alan, emekli Albay Korkut Eken, organize suç örgütü liderliğinden hüküm giymiş Alaattin Çakıcı ve eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar Bodrum’da birlikte poz verdi.

	 

	* 24 Ekim -  Kendilerini ‘İstihbarat birimi’ olarak tanıtan bir ekip, sadece Cizre’de 2 bin aileyi aradı. Aynı ekip tarafından aranan ve ‘Neden HDP binasına gidiyorsun’, ‘HDP'li olduğunuz için pişmanlık yasasında yararlanmak ister misiniz?’ gibi sorular soruldu

	 

	KASIM

	 

	* 1 Kasım -  Gelecek Partisi ‘Gelecek Senin, Gelecek Türkiye’nin’ sloganıyla 1’inci Olağan Kongresi’ni gerçekleştirdi.

	 

	* 3 Kasım - ‘Kobanê soruşturması’ kapsamında 27 Ekim’de gözaltına alınan Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) eski Milletvekili İbrahim Binici ile birlikte 2 HDP yöneticisi tutuklandı.

	 

	* 8 Kasım - Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, sağlık sorunlarını gerekçe olarak sunup, Instagram hesabından istifa ettiğini duyurdu. Albyarak’ın istifası, 27 saat sonra İletişim Başkanlığı tarafından yapılan ‘Cumhurbaşkanımız tarafından yapılan değerlendirme sonunda Hazine ve Maliye bakanı Berat Albayrak'ın görevden af talebi kabul edilmiştir’ açıklama ile kabul edildi.

	 

	* 10 Kasım - İYİ Parti’li Ümit Özdağ, CHP, HDP, Saadet Partisi ile İyi Parti’nin Anayasa hazırlığı konusunda çalıştıklarını söyleyerek, ‘gizli anayasa görüşmeleri’ tartışmasını gündeme getirdi.

	 

	* 11 Kasım - AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yargı ve ekonomi alanında yeni ‘reform’ yapılacağı açıklamasında bulundu.

	 

	* 12 Kasım - Erdoğan’dan sonra Adalet Bakanı Abdülhamit Gül de yargıda ‘reform’ yapılacağı yönünde açıklamalarda bulundu. 

	 

	* 17 Kasım organize suç örgütü lideri Alaatin Çakıcı, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na ağır tehditlerde bulundu.

	 

	* AKP’nin kuruluş sürecinde yer alıp, bir dönem partinin Diyarbakır Milletvekilliği yapan ve Mehmet İhsan Arslan, BBC Türkçe'den Ece Göksedef'e verdiği demeçte ‘çözüm süreci’nin AKP tarafından ‘Aman ha, bu bizi yakar’ denilerek sonlandırıldığını açıkladı.

	 

	* 18 Kasım - MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nu tehdit eden organize suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı'yla ilgili ilk açıklamayı sosyal medyadan yaptı. Bahçeli, Çakıcı'yla ilgili ‘Alaattin Çakıcı benim dava arkadaşımdır’ ifadelerini kullandı.

	 

	* 27 Kasım - Tutuklu HDP’nin eski Eş Genel Başkanı ve iş insanı Osman Kavala’nın tahliye edilmesi yönündeki açıklamaları nedeniyle Erdoğan tarafından eleştirilen Bülent Arınç, Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu üyeliğinden istifa etti.

	 

	ARALIK

	 

	* 1 Aralık - İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na suikast yapılacağı bilgisi üzerine İçişleri Bakanlığı İmamoğlu’nun korumalarını uyardı.

	 

	* 11 Aralık -  MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, HDP’yi hedef alarak, ‘Bu kervan böyle gitmemelidir. HDP’nin kapısına açılmamak üzere kilit vurulmalıdır’ dedi. Aynı gün MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın sosyal medya hesabında, HDP’yi ‘itlafı gereken bir siyasi haşere’ olarak tehdit etti. Yalçın’ın bu açıklamasını HDP ‘Soykırım’ çağrısı olarak tepki gösterdi.

	 

	* 12 Aralık -  İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 2021 yılı bütçesinin görüşüldüğü Meclis Genel Kurulu’nda HDP’yi hedef alarak hakaretlerde bulundu. Soylu, HDP’lilere ‘haysiyetsizler’ dedi.

	 

	* 13 Aralık - HDP Antalya Kemal Bülbül, Soylu’ya “Esat Oktay gibi grubumuzu, Kürt halkını, muhalefeti tehdit edene şunu söylüyoruz: Sen Esat Oktay Yıldıran isen, biz de Kemal Pir'iz” sözleriyle yanıt verdi. 

	 

	* 14 Aralık - CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, Meclis'teki bütçe görüşmelerinde ekonomik zorluklara dikkat çekti, ‘Millet aç, perişan. Evet, herkesin midesine bir şey giriyor, kuru ekmek giriyor’ dedi. AKP Denizli Milletvekili Şahin Tin, ‘O zaman aç değil demek’ diye seslendi. 

	 

	* 16 Aralık -  MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, “Gerekirse Anayasa’da düzenleme yapalım, gerekirse Siyasi Partiler Kanunu ve Türk Ceza Kanunu’nda reform yapalım, bu kanayan yarayı durduralım” sözleriyle HDP’nin kapatılması çağrısında bulundu.

	 

	* 17 Aralık - HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar ise kapatma çağrısına, “Anayasa ve kanunları çiğneyerek yaparlarsa, bir çare bulur ve büyüyerek yolumuza devam ederiz. Kapatılırsak bir sonraki seçimde iktidarız onu söyleyeyim” şeklinde yanıt verdi. 

	 

	
		* 21 Araık -  DTK Eşbaşkanı Leyla Güven'e siyasi faaliyetleri nedeniykle yargılandığı davada 22 yıl 3 ay hapis cezası verildi.  Karar üzerine gözaltına alan Güven, cezaevine konuldu 
	
		 
	
		* 22 Aralık - AİHM Büyük Dairesi, HDP'nin tutuklu eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkındaki kararını açıklayıp, tahliyesine karar verdi. AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan kararına ilişkin, “AİHM, bizim mahkemelerimizin yerine geçecek şekilde karar veremez. Sadece burada verilen kararlar mahkemelerimizce değerlendirilir” yorumunda bulundu.


	 

	MA/ Diren Yurtsever