KARS – Sahip olduğu tarihe ve kültürel zenginliğe rağmen Kars’ın bugün çöp, çukur ve çamur ile anıldığını söyleyen HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli, Kars’ı örnek bir kent haline getirmek istediklerini söyledi. Temelli, kent sakinlerinin "Biz kararlıyız, kendi irademizin iktidar olmasını istiyoruz" kararlılığını görmekten umutlandıklarını belirtti.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ve Sezai Temelli’nin bölge illerini kapsayan seçim turları üçüncü gününde. 1 Mart itibariyle iki ayrı koldan seçim turlarına başlayan Pervin Buldan’ın ilk durağı, sokağa çıkma yasakları döneminde çatışma ve yıkıma sahne olan Şırnak’ın Cizre ilçesi olurken, Sezai Temelli ise bölge turunun startını Kars’tan verdi.
HDP’nin, belediye eşbaşkan adayları olarak Ayhan Bilgen ve Şevin Alaca’yı gösterip, kazanılacağına kesin gözüyle baktığı Kars kent merkezi ve ilçelerinde gördüğü ilgi, diğer partilerin gözünü korkutmuş durumda.
‘CİZRE VE KARS’IN ÖZEL ANLAMI VAR’
HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli, Kars’ın 31 Mart seçimlerindeki önemine, diğer partilerin durumuna ve geçmişten bugüne Kars’ta yapılan belediyecilik pratiğine dair Mezopotamya Ajansı'na (MA) konuştu.
Seçim çalışmalarının startlarını Cizre ve Kars’tan vermelerinin özel bir anlamı olduğunu söyleyen Temelli, “Cizre özellikle yakın zamanda yaşadığımız acıların merkezi olmuş durumda. Dolayısıyla hem bu mücadele kararlılığımızı göstermek bakımından hem de geçmişe olan saygımızdan dolayı Cizre’de başlatmayı uygun gördük. Bu aynı zamanda yerel yönetim, yerinden yönetim anlayışımız açısından da önemli. Diğer tarafta ikinci başlangıç yerimiz Kars oldu. Kars’ı almak istiyoruz. Ayhan Bey ilk adaylığı açıklandığı gibi ilk çalışmalara başlayan arkadaşımız oldu. Kars bu anlamı ile kritik. Türkiye’nin her yerinde iktidar olmayı hedefine koymuş bir partiyiz. Yerelden yönetim anlayışımızdan, yerel demokrasiden güçlü bir şekilde bu adımı atmak istiyoruz” dedi.
‘HDP BEDEL ÖDEDİ AMA DAHA DA GÜÇLENDİ’
Temelli, 7 Haziran’dan bugüne geçen süreç boyunca HDP’nin iktidar alternatifi bir seçenek olma anlamıyla siyaset yaptığını vurguladı. Temelli, “Bütün her şeye rağmen, baskılara, saldırılara rağmen ayakta kaldı, bedel ödedi ama daha da güçlenmiş durumda. İnanıyoruz Türkiye’de barış ve demokrasi mücadelesi yükselecek ve yeniden barış, demokrasi kulvarına girilecek. Tam da bu meseleye bağlı olarak seçim startımızı da hem Kars’tan, hem Cizre’den başlayarak anlamlandırmaya çalıştık” diye belirtti.
'KENT 3Ç İLE ANILIYOR'
Kars’ın “3Ç yani çöp, çukur ve çamur ile anılmaya başladığını" ifade eden Temelli, şöyle devam etti: “Böyle bir tarih, böyle bir kültür, böyle bir zenginliğe layık görülen yönetim anlayışı burada bu olmuş. Yollar bozuk, çöpler toplanmıyor, her yer çukur ve çamur deryası içinde. Yapılaşma sorunları var çok ciddi anlamda. Kars ciddi anlamda tarihsel ve kültürel kent kimliğini yetirmiş durumda. Bu çamur, çöp meseleleri önemli ama onun ötesinde Kars aslında çok ciddi kimliğini yitirmiş. Burada iktisadi sıkıntılarla, siyasetin bu anlamda Türkiye’de giderek çarpıklaşması, milliyetçi, ırkçı, şoven duyguların heryeri kapladığı gibi bütün kentlere yayılması, müteahhit belediye iş birlikleri ile kentin doğasının, kentsel değişim anlayışının yok edilmesi, toplumsal ilişkilerin çok fazla zedelenmesi kentlerimize çok zarar vermiş. Bu zedelenmenin en büyüğünü de Kars’ta görüyoruz.”
‘KARS’A TALİBİZ’
Kars’a yakışmadığını söylediği bu tablonun bir an önce değişmesi gerektiğini söyleyen Temelli, bu nedenle Kars’ın yönetimine talip olduklarını ifade etti.
Yerel demokrasi anlayışlarını Türkiye’ye yaymak, topluma ulaştırmanın ötesinde Kars’ta yaratılmış enkazı da kaldırmaya talip olduklarını dile getiren Temelli, “Evet, ortada bir enkaz var ve bu ancak toplumcu belediyecilik anlayışıyla, toplumun bizatihi içinde olacağı bir mücadeleyle yeniden bir kent var etme anlayışıyla hayata geçirilebilir. Alışılagelmiş klasik belediyecilikle bu sorunların aşılması mümkün değil. Mümkün olmadığının birçok örneğini Türkiye yaşadı bugüne kadar. Kars’ın başına gelenler Türkiye’de birçok kentin başına geldi. Daha az boyutuyla veya daha büyük boyutuyla. Betonlaşma anlayışı, müteahhit zengin etme anlayışı, siyaseti alet etme anlayışı, toplumu kamplara bölme anlayışı gibi anlayışlar Türkiye’yi kapsamış boyutta. Kars da bundan nasibini almış. Kars’ta buna son vermek istiyoruz. Özellikle Ayhan Bilgen’in bu konuda yoğunlaşması inanılmaz boyutlarda. Takdir edilecek bir yoğunlaşma gösteriyor kente dair. İnanıyorum ki Şevin Alaca ile birlikte iki eşbaşkanımız ve belediye meclisimiz, halkımız ile birlikte bu enkazı en kısa zamanda kaldıracağız” diye konuştu.
‘KENTİN ÇÖKÜŞÜNÜ İZLİYORUZ’
Temelli, kentin içerisinde bulunduğu ekonomik sorunlara da değindi. Kentte tarım ve hayvancılığın yok edilmesine karşı mutlaka güçlü adımlar atılması gerektiğinin önemi üzerinde duran Temelli, bunun hem kent hem de Türkiye ekonomisi için önemli olduğunu kaydetti. Sorunun çözümünün toplumsal ve siyasal açıdan da önemli olduğunu ekleyen Temelli, bunu şu sözlerle açıkladı: “Ekonomi sadece maddi ilişkiler üzerinden değil, siyasal ve toplumsal ilişki üzerinden iç içe hareket eden bir dinamik. Kars ekonomisinin çökmesiyle kentin bütün yönleriyle çöküşünü izliyoruz. Ekonomiyi yeniden ayağa kaldırmak ve bunu kaldırırken de bu kenti yeniden siyaseten ve toplumsal olarak ayağa kaldırmak gerekiyor. Bunu birlikte ele almak gerekiyor. Bu açıdan hayvancılık konusu bir ilk adım olabilir, olmalıdır da. Türkiye hayvancılık, tarım alanında AKP iktidarıyla beraber dramatik gerilemeler yaşandı. Adeta tarım tasfiye edildi. Tarım ekonominin en önemli zemin alanıdır. Ekonomiden neredeyse tarım tamamıyla tasfiye edildi, hayvancılık yok edildi. Ekilebilir araziler yok edildi. Kars’ta da hayvancılık büyük bir darbe yedi. Sadece büyükbaş hayvanlarda değil, küçükbaş hayvanlarda da. Bugün Digor’da küçükbaş hayvancılığa yönelik politikalar sonucu bitti. Digor’da yaşayan insanlar burayı terk edip, iş bulmak için Kars’a ya da diğer yakın kentlere çalışmaya gidiyor. Aynı durum Kars’ta da geçerli. Büyükbaş hayvancılık ve buna bağlı üretimde ciddi bir gerileme var. Bu bütün ekonomiyi etkiliyor.”
‘ÖRNEK KENT HALİNE GETİRMEK İSTİYORUZ’
Bu durumun önüne geçip, Kars’ı örnek bir kent haline getirmek istediklerini söyleyen Temelli, “Özellikle kooperatifler eliyle, dayanışma ekonomilerini var ederek bir örnek kent yapmayı istiyoruz. Yeni bir kooperatifçilik anlayışı ve belediyenin hem kamusal hizmet üretimi ile desteklemesi hem de üretilmiş ürünün dağıtımı anlamında desteklerini sunması, üretilmiş ürünlerin işleme aşamasında özelikle Belediye İktisadi Teşekkülleri olarak geçmişte anılan ama şimdi daha çok kooperatif ölçeğinde yapılandırılaracak bir işletme mantığı ile Kars ekonomisini ve tabiki Kars toplumunu ve siyasetini güçlendirmek istiyoruz” ifadelerini kullandı.
‘BİZ BİR SEÇENEK YARATTIK’
Temelli, devamında bugün Türkiye’de iki eğilim olduğunu, bunlardan birinin otoriter rejimi ve faşizmi kurumsallaştırma çabası, diğerinin de Türkiye’yi demokratikleşme çabasında olan HDP’nin çizgisi olduğunu dile getirdi. Türkiye’nin demokratikleşmesi konusunda HDP’nin bir seçenek yarattığını söyleyen Temelli, “Bu seçeneğe tüm Türkiye halklarını, kadınlarını, gençlerini davet ettik. Gelin, birlikte yapalım. Herhangi bir partinin iktidar, oy hesapları ile değil, topyekun bir direniş için biz öncülük yapıyoruz. Kars ölçeğinde de bu böyledir, Türkiye’nin her yerinde de bu anlamı gerçekleşmiştir. Uzun süredir mesele bizim ve AKP arasında geçmektedir. Diğer siyasetlerin bu anlamda bir seçenek üretmediğini biliyoruz. Yani iki seçenek üzerinden gidiyor. Biri otoriterleşme, diğeri demokratikleşme. Bu iki seçenek arasında Türkiye toplumu karar verecek. Kayyumları buradan süpürüp attığımızda aslında Türkiye demokrasisi açısından en güçlü adımı yine biz atmış olacağız” dedi.
‘KARS BU KEZ KARARLI’
Temelli, iki gündür ilçe ilçe gezip, kent halkı ile bir araya geldiği Kars’a dair gözlemlerini de paylaştı. Kentte yürüttükleri iki günlük seçim çalışması süresince partilerine olan ilgiden memnun kaldıklarını paylaşan Temelli, bu ilgiyi şöyle yorumladı: “Bir aylık seçim kampanyasının ilk iki günüydü. Coşku oldukça yüksek. Bir defa kararlılık var. Sadece kampanya buluşmasından öte bir kararlılık var. ‘Biz kararlıyız, kendi irademizin iktidar olmasını istiyoruz’ kararlılığını görmek mümkün. Bu herkesi umutlandırıyor. Herkes birbirine moral veriyor; ‘Şimdi HDP zamanı.’ Kars halkı bunu söylerken bizim ortaya koyduğumuz seçenek ile barışık olma halini ortaya koyuyor. Bizim ortaya koyduğumuz mücadeleyi benimsediğini gösteriyor. Bugüne kadar yaşanmış olanlardan çıkarmış oldukları önemli dersler var, deneyimler var.
Kars halkı adayını kendi belirledi, gereğini yapmak bize düştü. Ayhan Bilgen’i biz Ankara’dan Kars’a göndermedik, Karslılar gelip, Ankara’dan kendisi getirdi. Karslıların sorunlarını doğru tespit edecek ve bu sorunları çözecek birine ihtiyacı vardı. Bunu Ayhan Bey’de buldular. Bu bizi de onure etti. Artık sadece belli yerlerde değil, Türkiye’nin her tarafından HDP bir seçenek yaratıyor. Çünkü biz tabandan örmeye başlıyoruz. Radikal demokrasi dediğimiz bu. Biz mahalleden, sokaktan, iş yerinden başlayarak örüyoruz siyaseti. Kars halkı siyaseten çok deneyimli ve tarihi bir halk. ‘Bu sefer HDP olsun’ derken, ‘HDP’yi deneyelim’ anlamında, HDP bir seçenek anlamında bunu diyor.”
‘TÜRKİYE'Yİ DÖNÜŞTÜRMEYE DÖNÜK BİR BELEDİYECİLİK’
Bu sözlerinin devamında Türkiye’de çok önemli bir belediyecilik pratiği sergilediklerini söyleyen Temelli, “BDP dönemi belediyeciliği. Amed’e, Van’a dönüp baktığınızda bunu görürsünüz. Aslında bu Türkiye’yi değiştirmeye dönük bir belediyecilikti. Yerinden yönetim konusunda önemliydi ama hizmet alanında da önemliydi. Özellikle kadınlara yönelik, emeğe, doğaya yönelik anlayışı ile bambaşka bir yerel belediyecilik anlayışı ile ‘Başka bir dünya mümkün’ diyenlere, ‘evet, bunu başarabiliriz’ fotoğrafını veriyordu” dedi.
MA / Yasin Kobulan – Ayşe Sürme