ANKARA - Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu'nun kendisine yapılan başvurularda, ihlalin tespit edildiğine dair veri tutmadığı ortaya çıktı.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, 24'üncü dönemden bu yana Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’nun (İHİK) çalışmalarına dair bilgi talebinde bulundu.
Gergerlioğlu'na çalışmalara dair yazılı cevap verildi.
İHİK’e 28 Temmuz 2011 ile 23 Nisan 2015 (24. Dönem) tarihleri arasında 7 bin 198, 23 Haziran – 1 Ekim 2015 (25. Dönem) tarihleri arasında 442, 17 Kasım 2015-16 Mayıs 2018 (26. Dönem) tarihleri arasında 11 bin 213, 7 Temmuz 2018 ile günümüze kadar (27. Dönem) olan tarihler arasında 11 bin 998 başvuru yapıldı. Toplamda 31 bin 584 başvuru yapıldı.
İHİK’e 24’üncü dönemde yapılan başvuruların dağılımında en yüksek hak ihlali başvurusu cezaevlerine ve adil yargılanmaya yönelik oldu. Başvurulara dair gelen dağılımda tutuklu ve hükümlü haklarına yönelik 2 bin 949, bin 765 adil yargılanma hakkına, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı 202, kötü muamele 240, sağlık ve hasta hakkı 235, ayrımcılık yasağına 117, 187 yaşam hakkı ihlali, 225 mülkiyet hakkı ihlali, 7 sığınma hakkı oldu.
442 BAŞVURUNUN 260’I CEZAEVLERİ
Yine 25’inci dönemde kısa bir dönem olan bu dönemde de 442 başvuru yapıldı. Bu dönemde en fazla başvuru tutuklu ve hükümlü haklarına yönelik yapıldı. İHİK’e yapılan 441 başvurunun 260’ını tutuklu ve hükümlü haklarına yönelik ihlaller oluştururken, yaşam hakkına 3, işkence yasağı 4, sağlık ve hasta hakkı 12, kötü muamele 14, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı 18, adil yargılanma 87, ayrımcılık yasağı 5 başvuru olarak kategorize edildi.
ADİL YARGILANMA BAŞVURUSU
En fazla başvurunun yapıldığı 26’ncı dönem Olağanüstü Hal (OHAL) uygulamaların devreye konulduğu dönem olmasıyla dikkat çekti. 17 Kasım 2015-16 Mayıs 2018 tarihlerine tekabül eden bu dönemde yapılan 11 bin 213 başvurunun 3 bin 861’i tutuklu ve hükümlü haklarına yönelik ihlal başvuruları oluşturdu. Dönem içinde dağılımında hak arama hürriyetine yönelik de başvuruların 3 bin 764’e yükselmesi dikkat çekti. 26’ncı dönemde yaşam hakkı ihlaline yönelik 167, çalışma ve sözleşme özgürlüğüne yönelik 3 bin 955, işkence yasağına yönelik 67, kötü muameleye yönelik 204, adil yargılanma hakkına yönelik 2 bin 116, kişi ve özgürlüğü güvenliğine dair 464 başvuru yapıldığı verileri paylaşıldı.
BAŞVURULAR CEZAEVLERİNDEN
Henüz dönemini tamamlayan ve 7 Temmuz 2018 ile başlayan yani OHAL uygulamalarının 3 yıl kanunlaştırılmasıyla devam eden 27’nci dönemde de 11 bin 998 başvuru oldu. Bu dönemde en fazla neredeyse başvuruların yarısını tutuklu ve hükümlülere yönelik yapılan ihlal başvuruları oldu. 11 bin 998 başvurunun 5 bin 991’ini tutuklu ve hükümlü başvuruları oluşturdu. Ayrımcılık yasağına dair 102, yaşam hakkı ihlaline yönelik 95, işkence yasağına yönelik 127, kötü muameleye yönelik 419, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkına yönelikte bin 345 olarak belirtildi.
Verilen cevaplarda 24,25, 26 ve 27’nci dönemde yapılan genel işlem, ihlal konularına dair meselenin incelenmesi ve iddialara cevap verilmesine yönelik dönüşlere dair de veriler paylaşıldı. Bu veriler şöyle yer aldı: “24’üncü dönemde 2 bin 280, 25’inci dönemde 131, 26’ncı dönemde 2 bin 145 ve 27’nci dönem de 9 bin 95.”
VERİ TUTULMUYOR
Paylaşılan cevapta kaçında ihlal iddiasının doğrulandığına dair sayısal veri tutulmadığı belirtildi.
HİÇ SUÇ DUYURUSU YOK
İHİK tarafından re’sen yapılan suç duyurularına dair sayısal verilere ilişkinde bilgiler paylaşıldı. 24’üncü dönemde 7, 26’ncı dönemde 20 başvuru hakkında suç duyurusu yapılırken; 25’inci dönemde Başkanlık Divanı seçimi gerekçe gösterildi. 27’nci dönemde ise hiç suç duyurusu yapılmadığı paylaşıldı. 11 binden fazla başvuru olan 27’nci re’sen suç duyurusu olmaması dikkat çekti.
TALEPLERDEN 33’Ü YAPILDI
Yerinde incelemeye dair de şu bilgiler paylaşıldı: “24'üncü Yasama Döneminde Komisyona 79 yerinde inceleme talebinde bulunulmuş, kurulmuş olan alt komisyonlar ve oluşturulan inceleme heyetleri marifetiyle Komisyon tarafından toplamda 69 adet yerinde inceleme yapılmıştır. 25'inci Yasama Döneminde Komisyona 7 yerinde inceleme talebinde bulunulmuş, hükümet teşekkül etmediği için bu dönemde herhangi bir yasama faaliyeti gerçekleşmemiştir. 26'ncı Yasama Döneminde Komisyona 170 yerinde inceleme talebinde bulunulmuş, kurulmuş olan alt komisyonlar ve oluşturulan İnceleme heyetleri marifetiyle Komisyon tarafından toplamda 37 adet yerinde inceleme yapılmıştır. Halen içinde bulunulan 27'nci Yasama Döneminde Komisyona 306 yerinde inceleme talebinde bulunulmuş, kurulmuş olan alt komisyonlar ve oluşturulan inceleme heyetleri marifetiyle Komisyon tarafından bugüne kadar toplamda 33 adet yerinde inceleme yapılmıştır.”
İnsan Haklarını İnceleme Komisyonunun yaptığı yerinde incelemeler sonucunda hak ihlalinin saptanması halinde, saptanan ihlalin ne olduğuna Komisyon raporlarında yer veriliyor. İlgili raporlarda hak ihlalinde bulunan kurum ve kuruluşlara uyarı ve önerilerde bulunuluyor.