Özuğurlu: Suriye saldırısıyla herkesin kabul edebileceği bir sonuç çıktı

2018-04-14 14:49:47


	İSTANBUL – Suriye’ye yapılan saldırıyı değerlendiren Ortadoğu uzmanı Musa Özuğurlu, “Bir taraftan ABD, İngiltere ve Fransa ‘saldıracağız’ deyip saldırmış oldu. Rusya 'savunacağım’ deyip savunmuş oldu. Suriye fazla etkilenmedi. Herkesin ‘kabul edebileceği’ bir sonuç ortaya çıkmış oldu” dedi.

	Günlerdir Suriye’ye yönelik saldırı mesajları veren ABD, İngiltere ve Fransa, sabaha karşı Şam, Hama, Humus, Dera ve Süveyda’da bazı noktalarına hava harekatı düzenledi. 3 batılı ülkenin saldırısına Türkiye’den de yanıt geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan dün yapmış olduğu  bir açıklamada Suriye için “Ortam yumuşamaya başladı” derken, yaşanan saldırının ardından Dışişleri’nden bu sabah yapılan açıklamada, “Operasyonu memnuniyetle karşılıyoruz” denildi. İran saldırıya ilişkin, “Suriye’ye gerçekleştiren saldırı bir cinayettir. Açıkça söylüyorum ABD Başkanı, Fransa Cumhurbaşkanı ve İngiltere Başbakanı bir cinayete imza attı” derken, Rusya ise “Böyle adımlar sonuçsuz kalmayacak” şeklinde cevap verdi. 

	 

	Ortadoğu uzmanı Musa Özuğurlu, ABD, Fransa ve İngiltere’nin Suriye’ye dönük saldırısını, Rusya ve Türkiye’nin tavrını ve bundan sonra Suriye’de yaşanacak muhtemel gelişmeleri değerlendirdi.

	 

	‘SALDIRI YAPMA ZORUNLULUĞUNDA HİSSETTİLER’

	 

	Saldırı öncesinde liderlerin yaptığı açıklamalara değinerek, “Bu saldırının olup olmayacağı konusunda bir netlik söz konusu değildi” diyen Özuğurlu, “Bu kadar iddialı bir takım açıklamalardan sonra bu üçlü, bir saldırı yapma zorunluluğunda hissetti kendilerini. Bir saldırı gerçekleşti. Teknik olarak baktığımızda bu saldırının birkaç yeri hedef aldığını görüyoruz. Burada şuna bakmamız lazım. Suriye’de sembolik önemi büyük olan cumhurbaşkanlığı sarayı ya da buna benzer her hangi bir devlet binasının hedef alınmadığını görüyoruz. Bu da saldırının bir şekilde sınırlı olduğunu, bir taraftan hem saldırı yapacağız iddialarının yerine getirilmesi için ama aynı zamanda Rusya’nın daha önceki uyarıları nedeniyle çok daha fazla, daha büyük bir karşılaşmaya yol vermemek için dikkatli yapıldığını görüyoruz. Kırsal hedeflerin seçildiğini görüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

	 

	‘SALDIRI ÖNCESİ FRANSA RUSYAYA HABER VERDİ’

	 

	ABD’nin saldırı öncesi Rusya’ya haber verip-vermediği yönündeki iddialara dair Özuğurlu, “Fransa’nın haber verdiği yönünde bilgiler var. ABD, Fransa ve İngiltere’nin bunu kendi arasında konuşmuş olması gerekiyor. Bu görev Fransa’ya düştü ve bunu Rusya’ya bildirdi. Bunun üzerine Rusya olası bir takım hedefleri boşalttı. Bu nedenle mesela bir can kaybından bahsedilmiyor, sadece maddi kayıplardan bahsediliyor. Peki, bu maddi kayıplar Suriye’nin askeri gücüne bir zarar verdi mi? Baktığımız zaman hiçbir şekilde zarar vermediğini görüyoruz” diye konuştu.

	 

	‘SINIRLI TUTULDUĞUNUN GÖSTERGESİ’

	 

	“ABD tarafından vurulan Dera ve Süveyda taraflarının önemi ne?” şeklindeki soruya yanıt veren Özuğurlu, “Burada Suriye ordusunun İsrail’e yönelik birlikleri var ve bir takım üsleri var. Hem savunma hem de saldırı amaçlı. Bunlarında hedef alınması dikkat çekici bir nokta. Daha önce İsrail’in ABD’ye vurulacak noktalarla ilgili bilgi verdiği yönünde bir iddia vardı. Bu iddia ile birlikte değerlendirildiğinde ABD’nin böyle bir kaygı ile de saldırı düzenlediğini görüyoruz. Humus taraflarındaki birlik nasıl bir birlik, hangi birliktir, bunu şu anda kestirebilmek güç. Orada da bir can kaybının olduğunun açıklanmaması ABD’nin bu saldırıyı sınırlı tuttuğunu gösteriyor” ifadesinde bulundu.

	 

	‘RUSLARIN BULUNDUĞU ALANLARIN VURULMADIĞINI GÖRÜYORUZ’

	 

	“Rusların bulunduğu, Rusların kendileri için sınırlı stratejik nokta olarak gördükleri yerlere bir saldırı olmadığını da görüyoruz” vurgusu yapan Özuğurlu, “Çünkü Rusya daha önceki açıklamalarında iki başlıklı konuşuyordu. Birincisi cevap verileceği yönünde, ikincisi kendi askerlerine zarar gelmesi halinde cevap verileceği yönündeydi. Demek ki ikincisi geçerli olmuş Ruslar için” diye belirtti.

	 

	‘HERKESİN KABUL EDECEĞİ BİR SONUÇ’

	 

	ABD, Fransa ve İngiltere’nin saldırıyı sınırlı tutmak istediğini dile getiren Özuğurlu, “Çünkü daha büyük bir saldırı, Rusya’nın stratejik noktalarını etkileyecek bir saldırı, belki doğrudan Rusya’nın bir tepkisi ile karşılaşacaktı ve o zaman bir savaş kaçınılmaz olacaktı. Fakat böyle olmadan, Suriye’yi de çok fazla etkilemeden bir saldırı yapılmış oldu. Bir taraftan ABD, İngiltere ve Fransa ‘biz saldıracağız’ deyip saldırmış oldu. Diğer taraftan Rusya ‘ben savunacağım’ deyip savunmuş oldu. Bir taraftan Suriye ‘bu saldırıdan çekinmiyoruz’ demişti, bundan fazla etkilenmedi. Bir şekilde herkesin ‘kabul edebileceği’ bir sonuç ortaya çıkmış oldu” değerlendirmesinde bulundu.

	 

	‘SURİYE’DEKİ ABD VARLIĞINA ZARAR VERİLEBİLİR’

	 

	Özuğurlu, Rusların bundan sonra daha az toleranslı olacaklarını tahmin ettiğini kaydetti. “Bundan sonrası için Ruslar ne yapabilir?” sorusuna ilişkin Özuğurlu, şu değerlendirmede bulundu: “Rusların önünde açık hedefler var. Birincisi Suriye’deki yönetime karşı savaşan örgütler var. Bunlar hedef alınabilir ve daha şiddetli bir şekilde bombardımana tutulabilir. İkincisi Rusya ve İran bağlantısını düşünecek olursak, muhtemelen ABD hedeflerine yönelik, devlet bazında değil başka bir takım oluşumlar nezdinde bir takım saldırılar olabilir. ABD’nin bundan sonra Suriye’de bundan öncekine göre daha rahatsız olucu bir durum yaşayacağını öngörebiliriz. Doğrudan Rusya’nın ABD noktalarını hedef alması çok da mümkün görünmüyor. Bu doğrudan ABD’yi vurmak anlamında olacağı için bir şekilde zaten batının bir nevi yapmak istediği, beklediği bir hamleyi yapmak anlamında olur ki Putin’in böyle bir hamle yapacağını zannetmiyorum. Ama Suriye’deki ABD varlığına bir şekilde zarar verilecek. İkincisi İran’ın İsrail’e yönelik olarak bir eylem içerisinde olacağını, örgütler nezdinde devletler bazında değil, böyle bir eylem içerisinde olabileceğini görebiliriz. Bu saldırı ile birlikte işin daha da ciddiye bindiği, Rusya’nın daha az toleranslı davranacağını öngörebiliriz.”

	 

	‘RUSYA NE KADAR DAYANABİLİR?’

	 

	Rusya’daki gelişmelere dair Türkiye’nin yapmış olduğu açıklamalara atıfta bulunan Özuğurlu, “Türkiye’nin bu açıklamalarına Rusya ve İran’ın vereceği tepki önemli. Çünkü bu kimyasal meselesi ilk patladığı zamanda Türkiye bu yönlü bir takım açıklamalar yapmıştı. Ona göre Rusya ve İran’dan ölçülü bir takım açıklamalar gelmişti. Ama bundan sonrasında Rusya muhtemelen Türkiye’ye karşı sertleşecektir. Eğer Türkiye bu tavrını devam ettirirse. Türkiye açısından bakacak olursa çelişkili bir tavır. Sonuç itibari ile üç gün önce Putin ve Ruhani ile birlik fotoğrafı verilmişken birkaç gün sonra yapılacak olan Astana görüşmeleri ruhuna da aykırı bir şekilde bu harekâta destek verilmesi, Rusya’ya karşı da yapılmış bir harekât sonuç itibariyle, Rusya’ya karşı yapılan bir harekâta da destek verilmiş demektir. Bu da büyük bir çelişki olarak duruyor. Rusya buna ne kadar dayanabilir, tolere edebilir. Bunu zaman gösterecek. Rusya her ne kadar Suriye’de Kürtlerle bir takım sorunlar yaşıyor olsa da, Kürtlerin mutlaka ve mutlaka Astana’ya katılması ya da adı Astana olmasa da Suriye’deki siyasal sürece katılması gerektiğini belirtiyor. Son Putin, Erdoğan, Ruhani görüşmesinde Rusya bu konuda yine dayattı ve Türkiye bunu kabul etmedi mi? Bu soru gündeme geliyor. Bundan sonrasını Rusya’nın Türkiye’ye yönelik cevabı belirleyecek. Belki Rusya bir süre sessiz kalacaktır, Türkiye’ye karşı. Ama çok çabuk tepki gösterirse Astana ruhunun tamamen öldüğünü görebiliriz” diye konuştu.

	 

	‘KÜRTLERİN TAVRINA BAĞLI’

	 

	“Kürtlerin tavrına bağlı olarak Rusya’nın Türkiye’ye karşı bir çıkışını da görebiliriz” diyen Özuğurlu, “Türkiye’nin ilk kimyasal olayından sonra açıklamaları üzerine Lavrov Afrin’in derhal Suriye yönetimine devredilmesini istemişti. Bunun anlamı da çok açık. Orası Suriye yönetimine devredildiği zaman Kürtler oraya geri dönecek. Ve bunu Türkiye çok iyi bildiği için ‘biz ne zaman kime vereceğimizi iyi biliyoruz’ dedi. İki ülke arasında bir sorun olduğu açık. Bu durumu tetikleyecek bir gelişme” dedi.

	 

	‘BU İKİ BLOKU NEREYE GÖTÜRECEK’

	 

	Kısa vadede Suriye’ye dönük ikinci bir saldırının olacağını zannetmediğini belirten Özuğurlu, “Açıklamalara çok fazla da güvenmemek gerekiyor. Bu kısa vadede saldırı olmayabilir. Batı ve Rusya arasındaki problemler bu iki bloğu nereye götürecek? Bu soru önemli. Suriye’ye bundan sonraki saldırı ihtimalini bu ilişki belirleyecek” diye konuştu.

	 

	MA / Yasin Kobulan