Diyarbakır’da Pale Huner bünyesinde sanatsal faaliyetlerini yürüten heykeltıraş İsmail Doğan, insan figürleri üzerine çalışıyor. Çocuk yaşta başlayan merakı üzerine üniversitede heykeltıraşlık bölümünü okuyan Doğan, tüm Kürt dengbêj ve edebiyatçıların heykellerini yapmayı amaçlıyor. Doğan, Serhat bölgesinin bülbülü olarak tanınan Evdalê Zeynikê’nin heykelini yapmakla işe koyuluyor. 

 

Heykellerini kil, kireç ve polyester karışımıyla şekillendiren Doğan, son olarak da rötuş ve boyayarak eserlerini tamamlıyor. Doğan, küçüklükten merakla başlayan sanat için uzun yıllardır çalıştığını ve şu ana kadar yaptıklarının deme amacı taşıdığını dile getiren Doğan, bu çabasını şu sözlerle anlatıyor: “Ustalığı kendime dert ettim. Heykelleri profesyonel bir şekilde yapabilmek için işin teknik kısmıyla başladım. Bir insanın heykelini yapmak elbet teknik bir meseledir. Tabi ki şüphesiz sanatsal bir ruhu da o heykele katmak gerekiyor. Sanata bir zihniyet ve düşünceyi katmak aşamasıyla beraber artık teknik ustalığın önünü kesiyorsun. Sanat iki bölümden oluşuyor. Birisi ilmidir, diğeri de irfanıdır. Ben daha çok bu sanatın ilmini yapmaya çalışıyorum.” 

 

Sıradan gündelik çalışmalarla heykeltıraşlığa başladığını hatırlatan Doğan, bugüne kadar hep insan figürleri ve göz önünde bulunan nesneler üzerine çalıştığını kaydediyor. 

 

EVDALÊ ZEYNIKÊ DENGBEJLİĞİN SEMBOLDÜR

 

Bir aylık çalışmayla heykelini yaptığı Evdalê Zeynikê’yi tercih etmesinin nedenini anlatan Doğan, şunları söylüyor: "Kültürümüz daha çok sözlü edebiyat üzerinde gelişip günümüze ulaşmıştır. Uygarlığımız görselden çok sözlerle hafızalarda kalmıştır. Bu nedenle Evdalê Zeynikê Kürt halkının sözlü edebiyatının figüratifi ve temsiliyetidir. Evdalê Zeynikê, Kürt dengbêjliğinin sembolüdür. Evdal için ‘Kürt Homeros’udur’ diyorlar. Homeros nasıl batının sözlü edebiyatın temsili ise, Kürtler için de Evdalê Zeynikê sözlü edebiyatın temsilidir. Dolayısıyla Evdalê Zeynikê’nin figüratifi öne çıktı ve bununla başladım.” 

 

‘HAFIZALARDAKİ SANATI SİLEMEZLER’

 

DBP’li belediyelere atanan kayyumlarla beraber Kürt filozofu Ehmedê Xanî’nin anıtı başta olmak üzere birçok heykelin kaldırıldığını hatırlatan Doğan, “Kürtlerin değerlerine karşı bir düşmanlık yürütülüyor. Kürdün nefesine tahammül edemeyen bir sistem var. Yıktırılan heykel ve isimlere çok şaşırmadık. Görseli veya bir taş parçasını yıkabilirler ancak hafızaya yerleşen o düşünceyi ve sanatı silemezler” diyor.

 

MA / Bilal Güldem