İSTANBUL – Süryani Ortodokslar'ın, İsa Peygamber’in çarmıha gerildikten 3 gün sonra dirilmesi maksadıyla kutladığı Nuhomo (Diriliş-Paskalya) Bayramı bu yıl da büyük bir coşkuyla karşılandı.
Yüz yıllardır soykırım, katliam, zorunlu göç ve birçok saldırıya maruz kalan Süryani Ortodoks halkı, dünyanın her yerinde anadilini ve kültürünü korumaya devam ediyor. Turabdin ile (Mêrdîn ve çevre iller) birlikte dünyanın birçok yerinde yaşayan ve eski kilise takvimini kullanan Süryani Ortodoks'lar, her yıl bahar aylarında İsa Peygamberin çarmıha gerildikten 3 gün sonra dirilmesi maksadıyla kutladığı Nuhomo (Diriliş-Paskalya) Bayramı’nı kutluyor. Nuhomo Bayramı bu yıl da Avrupa, Türkiye, Suriye ve dünyanın dört bir yanında, Süryanilerin sabahın erken saatlerinde bulundukları bölgelerdeki kilise ayinlerine katılarak büyük bir heyecan ve coşkuyla kutladı.
YEŞİL SOL PARTİ ZİYARET ETTİ
İstanbul Bakırköy’deki Meryem Ana Latin Katolik Kilisesi’ndeki ayine katılan yüzlerce Süryani de Nuhomo Bayramı’nı kutladı. Kilise ayininde Süryanice ilahiler eşliğinde dualar ederek bayramı karşılayan Süryani halkı, bu yıl mumlarını Mereş merkezli gerçekleşen 11 kenti etkileyen depremlerde yaşamını yitirenler için yaktı. Süryani Ortodokslar, ayin bitiminde kıddas (kutsal ekmek) ekmeğini alarak birbiriyle bayramlaştı. Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) İstanbul milletvekili adayı Süryani Edip Arslan, Yeşil Sol Parti yöneticileri ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) Bakırköy İlçe Eşbaşkanları da kilise bahçesinde Süryanilerle bayramlaştı. Süryaniler daha sonra oruçlarını açarak bayram kahvaltısı yaptı ve gün boyu bayramlaştı.
Süryaniler Nuhomo - Paskalya yortusunda 50 gün boyunca oruç tutuyor. Oruçları her gün akşam namazına kadar daha sonra da perhiz ile sürdürülüyor. Paskalya orucunun ortasında Meryem Ana'nın Müjdelenme Bayramı Süryaniler arasında “Siboro” olarak adlandırılıyor. Süryaniler bu bayramın gecesinde yoğurdukları hamurun üzerine, tarlalarında yetişen tüm tahıllardan serperek, kırmızı ve beyaz olmak iplerden koyuyor. Siboro genellikle el bileğine veya boyna takılıyor. Renklerin anlamları ise şöyle: Beyaz paklığı, İsa'nın tanrı olduğuna işaret eder ve kefeninin temsilidir. Kırmızı insan olduğunu ve insanların günahını taşımasıyla kanını döküp çarmıha gerilerek ölmesini temsil eder.
Orucun son Cuma akşamında sütlaç veya yumurta yapılırken, Siboro ipleri ateşte yakılıyor. İnanışa göre İsa Peygamber’in insan olarak yeryüzündeki vazifesi sona eriyor.
NUHOMO RİTÜELLERİ VE ANLAMI
Süryaniler Paskalya yortusunda yumurta, sütlaç ve paskalya çörekleri yapıyor. Yumurtanın anlamı ise şöyle: “Yumurta hiçbir uyarıcı etki olmadan büyür, gelişir ve olgunluğa kavuştuğunda kabuğu kırılarak bir canlı dünyaya gelir. Aynı şekilde Süryaniler de İsa Peygamberin hiçbir dış etki altında kalmadan, tanrısal gücü ile mezardan dirilmesi yumurta doğası ile özdeşleştiriliyor. Yumurtayı saran kabuk İsa Peygamberin mezarını, yumurta sarısının ortasındaki canlı nokta İsa’yı, yumurta sarısı ile etrafa saçtığı ışığı ve sarıyı saran tabaka da İsa’nın sarıldığı kefen bezini simgeliyor. Çeşitli renklerde boyanan yumurtanın her rengi ise bir anlam ifade ediyor. Kırmızı renk İsa'nın fedakarlığını, insanlar için akıttığı kanı, mavi de gökselliğini ve göğü temsil ediyor.”
ELEM HAFTASI
Orucun son haftasına “Elem (Yas) Haftası" deniyor. Elem haftası boyunca İsa'nın çarmıha gerilişi sebebiyle yas ilan ediliyor, halk siyah kıyafetler giyiniyor ve birbirlerini öpmüyor. Bu inanışın nedeni ise İsa'nın Yahuda İskaryot isimli havarisi, çarmıha gerilmesi için onu öperek ele vermesi. Elem haftasında batı kiliselerinde secde edilerek namaz kılınıyor. Bu haftanın Perşembe günü İsa’nın öğrencilerinin ayaklarını yıkadığı, son akşam yemeğini yediği ve bu akşam yemeğinde öğrencileriyle şarap ve ekmek paylaşırken: “Bu sizin için feda ettiğim kanım ve bedenim” ayetini söylediği gündür. Bu maksatla Elem haftasının Perşembe gününde, Metropolitler kiliselerde 12 kişinin ayağını yıkayarak İsa'nın fedakarlığını temsil ediyor.
DİRİLİŞ
Cuma günü ise İsa Peygamber’in çarmıha gerilişi sebebiyle “Defin Töreni” yapılıyor. Defin Töreni'nde sembolize bir tabut kilise içerisinde kutsanıyor ve tören sonunda tüm Süryani halkı o tabutun altından geçerek sirke içiyor. İsa çarmıha gerildikten ve ölmeden önce annesi Meryem ve nişanlısı Yusuf'a susadığını söylemesi ve su olmadığı için de İsa'ya bir bez ile sirke verilmesi nedeniyle bu ritüel gerçekleştiriliyor. Defin Töreni'nin bitiminde de İsa'nın çektiği acıya ithafen sirke içiliyor veya bu sirke paskalya yumurtası yapılırken kullanılıyor. Son olarak Pazar günü de Nuhomo Bayramı ile kiliselerde İsa Peygamberin öldükten 3 gün sonra dirilişi kutlanıyor.
Süryaniler bayramlarını “Kom Moran Men Kabro" (Rab dirildi) şeklinde kutluyor.