AYDIN - Germencik ilçesinde bulunan Naipli Mahallesi, 19’uncu yüzyıldan kalma cami, konut ve çeşmelerin yanı sıra antik dönemlerden izler taşımasına rağmen, kaderine terk edildi.
Aydın Germencik ilçesine bağlı Naipli Mahallesi bölgede kurulan ilk yerleşim yerlerinden biri olmasına rağmen bölgedeki yurttaşlardan başka kimse mahalleyi bilmiyor. Sanat tarihçilerine göre, İzmir Selçuk’ta bulunan tarihi Şirince Mahallesi’nin ustaları tarafından yapıldığı düşünülen mahallenin tarihi 19’uncu yüzyıla kadar dayanıyor. Fakat mahallede bulunan yapıların neredeyse tamamı bakımsızlıktan kaynaklı çöktü. Mahallede eski Rum mimarisiyle yapılmış konutların yanı sıra taş yollar, su kemeri ve yine 19’uncu yüzyılda yapıldığı düşünülen bir cami bulunuyor. Tarihi çeşme gibi yapıların bulunduğu mahalle de bulunan bütün eserler otlar ve ağaçların içinde kalmış.
Aydın Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı çalışmalarına göre, Naipli Mahallesi’nin kuruluşu hakkında kesin bir bilgi olmamasına rağmen bölgenin en eski yerleşim yerlerinden olan Balatcık, Tekin, Mursallı, Alangüllü ve Kızılcagedik gibi yerleşimleriyle tarihsel yakınlığı ve dönemsel ortak özellikler gösteren bulgulara sahip. Yine bazı kaynaklarda köyün 1886 yılında yapımına başlanan İzmir-Aydın demiryolu ile başladığı düşünülüyor. Fakat mahallede yapılan çalışmalarda özellikle mezar taşları üzerindeki tarihlerde mahallenin ne kadar eski bir yerleşim yeri olduğu anlaşılıyor.
KRAL YOLU DOĞUSUNDA
Mahalle, Germencik Ortaklar Mahallesi’nde bulunan Magnesia Antik Kentini Efes Antik Kentine bağlayan tarihi Kral Yolunun doğusunda devlet demiryollarına yakın bir bölgede kurulmuş. Mahallede yapılan incelemelerde bazı konut ve çeşme yapılarında antik dönem malzemelerinin kullandığı görülüyor. Bu malzemelerin ise mahallenin Magnesia ve Efes Antik kentleriyle her dönem temas halinde olduğunu kanıtlıyor. Cami, mezarlık, yıkık durumdaki konutlar ve okul, mahallenin oldukça büyük bir yerleşime sahip olduğunu gösteriyor.
RUM USTALAR ÇALIŞTI
Araştırmalarda mahallenin inşasında Şirince Mahallesi’ndeki yapıları inşa eden Rum ustaların çalıştığını ve mahalle için özel olarak getirildiği düşünülüyor. Evler genelde 1 ya da 2 katlı olarak bölgede bulunan taşlardan yığma şeklinde yapılmış. Evlerin alt katları kiler olarak kullanılırken, üst kat ise oturma ve yaşam alanı olarak tasarlanmış. Mahallenin zenginleri genellikle 2 katlı konutlar inşa ederken, dar gelirliler ise tek katlı konutlarda yaşadığı belirtiliyor.
TARİHİ YOLA ASFALT
Yine mahalle sınırları içerisinde bulunan ve Bizans döneminde de kullanıldığı düşünülen günümüze kadar ulaşmış ve bölgenin en büyük kemerli su yolu da bulunuyor. Mahalle içindeki yollar tıpkı Şirince gibi taş döşeli konumdayken, bu yolun bir kısmı geçtiğimiz yıl Aydın Valiliği tarafından üstüne asfalt dökülerek kapatıldı.
CAMİ VE MEDRESE YIKILMAYA TERK EDİLMİŞ
Mahallenin en yüksek ve merkezi noktasına inşa edilen caminin ise yine 19’uncu yüzyılın ilk çeyreğinde inşa edildiği düşünülüyor. Avlusunda bulunan medrese ile birlikte inşa edilen caminin çatısı tamamen çökmüş. Ancak caminin duvarları ve alt yapısı günümüze kadar ulaşmış. Fakat bunlarda etrafını kaplayan otlar ve içerisinde büyüyen ağaçlar yüzünden yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya. Yine caminin iç bölümünde zeminde kazı yapıldığına dair izler bulunuyor. Zemini tamamen tahrip edilen cami ve medrese bakımsızlıkla adeta yıkılmaya terk edilmiş.
KÖY KADERİNE TERK EDİLDİ
Cumhuriyet tarihine kadar bölgede önemli yerleşim yerlerinden olan mahalle, Susuzluk ve Ortaklar mahallelerinin kurulması ve devlet demiryolunun 1886 yılında inşası ile birlikte terk edildi. Yine mahallede aynı tarihlere kadar kullanılan okul da bakımsızlıktan çökme durumuna gelmiş. Bir dönem çay bahçesi olarak da kullanılan okul, bunun için restore edilmiş. Fakat çay bahçesinin de kapatılmasından sonra kaderine terk edilen okulun çatısı ağır hasar alırken, yapı yurttaşların tahribatına uğramış durumda.
Efes ve Magnesia antik kentlerinin arasında bulunan ve geçiş güzergâhlarından birisi olmasına rağmen bugüne kadar sahip çıkılmayan tarihi mahalle, tekrar restore edilmeyi bekliyor.
MA / Tolga Güney