Ayakkabı İmalatı Çalışanları Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği verilerine göre; Adana ilinde 6 bin saya işçi olduğunu ve son süreçte 350 saya atölyesinden 200'ünün kepenk kapattığı, 3 bin 600 işçinin ise mağdur oldu. Seyhan İlçesi Büyüksaat içerisinde saya (ayakkabının üst kısmı) yaparak parça başı çalışan işçiler, ücretlerin arttırılması talebiyle 26 Kasım’dan itibaren iş bırakma eylemine başladı. İşçiler, haklarını alana kadar mücadeleye edeceklerini dile getirdi. 

 

'YÜZDE 40 ZAM İSTİYORUZ'

 

Firmalardan yüzde 40 zam talep ettiklerini ifade eden Ayakkabı İmalatı Çalışanları Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Mustafa Özay, talepleri karşına kadar mücadele edip, üretim yapmayacaklarını belirtti. Bir sayacının haftalığının 500 ila 600 TL arasında olduğunu ve üretim malzemelerine yapılan zamlar nedeniyle işçilerin geçinemediğini aktaran Özay, iş olmadığı için işçi ve ustaların mesleği bırakıp, başka işlerde çalıştığına dikkat çekti. Özay, "Yüzde 40 zam talebimiz çift başı kazananlar içindir. Dikim çift başına fiyatlarımız 3 TL ile 6 TL arasında. Sanayide çalışanlar için de yüzde 30 zam istiyoruz" dedi.

 

MÜCADELE EDECEĞİZ

 

Son süreçte 200 saya atölyesinin kepenk kapattığını dile getiren Özay, 3 bin 600 saya işçisinin kapatılan kepenlerden ötürü mağdur olduğunun altını çizdi. Özay, "Zam talebimiz kabul görmezse yasal bütün haklarımızı sonuna kadar kullanacağız" dedi. Saya işçileri olarak birlikte mücadele etmek için dernek kurduklarını aktaran saya işçisi Cemil İnci, iş bırakma kararını tüm saya işçileri olarak birlikte aldıklarını ve talepleri karşılana kadar sürdüreceklerini belirti. 1967 yılından bu yana saya işçiliği yaptığını aktaran İnci, işe başladığı son dönemle bugünü kıyaslayarak şunları söyledi: “2000’li yıl öncesine baktığımızda bu işte sanat vardı. Makineleşmenin yaygınlaşmasıyla birlikte saya işinde sanat yok oldu. Makinalar devreye girdi. Daha çok ürün yapıldı. Fakat bunlar olurken bizlerin maaşlarında bir değişim olmadı. Haklarımızı almak için iş bıraktık.”

 

‘GEÇ SAATLERE KADAR ÇALIŞIYORUZ’

 

Sabah 08.00’de işbaşı yapıp akşam saat 22.00 ile 23.00 arasına kadar çalıştıklarını anlatan saya ustası Mustafa Can da, ekonomi krizle birlikte tüm ürünlere zam geldiğini fakat alıkları ücrete hiçbir zam yapılmadığını vurguladı. Can, “Zamlar öncesi 5 TL’ye aldığımız ip şimdi 10 TL oldu. Öğlen yediğimiz döner 5 TL iken şimdi ise 8.5 TL oldu. Elektrik, doğalgaz, suya yani her şeye zam yapıldı. Fakat bizlerin ücretlerine geldiğinde zam yok” ifadelerini kullandı. Sigortalarının olmadığını belirten Can, “Bizler merdiven altında büyük firmalara üretim yapıyoruz. Çalışma ortamından dolayı sağlığımız tehlikede. Bu koşullarda düşük ücretle geç saatlere kadar çalışıyoruz” diye konuştu.

 

‘10 YILDIR AYNI PARAYLA EVE GİDİYORUZ’

 

Yaşanan zamlara karşı aldıkları ücretlerin eridiğine dikkat çeken Can, “Emeğimizin karşılığını almak istiyoruz. Bunun içinde sonuna kadar mücadelemiz sürecek” dedi. Saya mesleğine 1985 yılında başladığını aktaran saya ustası Murat Kepez de, şunları söyledi: “Çırak olduğum dönemde her gün kebap yiyebiliyordum. Son 10 yıldır, saya işinde çalışanların durumu her geçen gün daha kötüye gidiyor. Eşim bana diyor ki; '10 yıl öncede bu parayla eve geliyordun’ Firmalar bizlerin haklarını alarak kar elde ediyorlar. Biz uzun zamandır, bunların farkındayız. Ama sesimizi çıkardığımızda bizlere ‘terörist’ diyorlar. Emeğimizin karşılığını istediğimizde bize ‘çok istiyorsunuz’ diyorlar. Bizler kimsenin mallında gözümüz yok. Onlarda kazansın bizde kazanalım. Saya mesleğinde çalışanların durumu kötü.” 

 

MA/Cemil Uğur-Hamdullah Kesen