ANKARA - Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesinde çiftçiye yönelik desteğe dair projeler yer almazken, borç verme kaleminde yüzde 54 artış öngörüldü.
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşmeleri devam eden 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı kuruluşlar Orman Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Su Enstitüsü ile Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu görüşülecek.
Tarım ve Orman Bakanlığına 2021’de ayrılan 51 milyar 518 milyon 86 bin TL’lik bütçe 2022 yılı için 64 milyar 653 milyon 886 bin TL olarak öngörüldü. Bütçenin en büyük kalemini 30 milyar 826 milyon 910 bin TL ile cari transferler, ikinci büyük kalemini ise 21 milyar 989 milyon 741 bin TL ile sermaye transferleri oluşturdu. 2021 yılında 50 milyon 779 bin TL olan borç verme kalemi ise 2022 yılında yüzde 54,2 arttırılarak 78 milyon 333 bin TL’ye çıkarıldı.
KADIN ÇİFTÇİLER
Bakanlık bütçesinin alt programlarında çölleşmeye karşı ulusal ve uluslararası proje sayısı 2021 yılında 7 iken, 2022 için 8’e yükseldi. Taşkın planı yönetim planı tamamlanan havza sayısı ise 2021 yılında 23 iken, aynı rakam 2022 yılı içinde öngörüldü. Kırsal kalkınmaya yönelik alt program kapsamında kadın çiftçilere yönelik gerçekleştirilen proje sayısı 165’ten 200 çıkarılması hedeflendi. Bal üretim miktarı 122 bin ton hedeflenirken, bal üretimi kovan sayısı 8 bin 200’den 8 bin 250’ye çıkarıldı. Küçükbaş hayvan sayısındaki artış oranı ise yüzde 15’ten yüzde 10 gerçekleşmesi öngörüldü.
AYÇİÇEĞİNDE ORAN DÜŞTÜ
Ayçiçeğinde kendine yeterlilik oranı ise 2021 yılında öngörülen yüzde 69 oran, yüzde 62 gerçekleşirken, 2022 yılı için de yüzde 65 olarak belirlendi. Tahıl ürünlerinde kendine yeterlilik oranı 2021 yılında yüzde 95,5 hedeflenirken yüzde 84,3 gerçekleştiği ve 2022 yılı için de yüzde 87,6 olması öngörüldü.
Türkiye Su Enstitüsü’ne 2021 yılında ayrılan 4 milyon 247 bin TL bütçe, 2022 yılı için 5 milyon 364 bin olarak belirlendi.
HİZMET ALIMI İÇİN 1 MİLYAR BÜTÇE
Orman Genel Müdürlüğü’ne 2021 yılında ayrılan 4 milyar 205 milyon 954 bin TL, 2022 yılı bütçesinde 6 milyar 220 milyon 952 bin TL’ye yükseltildi. Bütçenin en büyük kalemini 2 milyar 915 bin 736 bin TL ile personel giderleri oluşturdu. 2021 yılında mal ve hizmet alım giderine ayrılan 451 milyon 387 bin TL, yüzde 134 artışla 1 milyar 58 milyon 6 bin TL oldu. Mal ve Hizmet alım gideri kaleminden sadece hizmet alımı için 1 milyar 6 milyon 939 bin TL olması planlandı. İnsan kaynaklı yangın sayısının toplam yangın sayısına oranı yüzde 84, orman ekosistemlerinin sağlığının izleneceği gözlem alanı sayısı hedefi ise 2021 yılında yer alan 661 olarak belirlendi. Yangına birinci derecede hassas bölgelerde ilk müdahale süresi ise 13 dakika olarak hedeflendi.
YANGIN İÇİN ARAÇ ALIMI YOK
OGM verilerine göre, Türkiye’de 2020 yılında 3 bin 299 orman yangını çıktı ve yaklaşık 21 bin hektar alan zarar gördü. 2021'in Ocak- Ağustos ayları arasında kül olan ormanlık alan 177 bin 476 hektara yani 1 milyar 780 milyon metrekareye ulaştı. Artan yangınlara dair araç alımına dair bütçede kalem ayrılmaması da dikkat çekti.
DSİ
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne 2021 yılında ayrılan 18 milyar 730 milyon 949 bin TL’lik bütçe 25 milyar 19 milyon 700 bin TL’ye yükseltildi. 2021 yılında 15 milyar 106 milyon 482 bin TL olan sermaye giderinin 2022 yılı için 20 milyar 138 milyon 329 bin TL olması öngörüldü. DSİ tarafından inşa edilen HES’lerden 2021 yılında üretilen 48,694 bin GWh/yıl, 2022 yılı için 50,586 GWh/yıl yükseltilmesi öngörüldü. Yine 2021 yılında yapılan 24 atık arıtma tesisi sayısı 2022 yılı için 27’e yükseltilmesi planlandı.
TAHIL ÜRETİM MİKTARI AZALIYOR
Türkiye’de tarım ilişkin veriler ise kuraklık ve tarımda ithalata bağımlı olma yolunda ilerlediğini gösteriyor. TÜİK tarafından bitkisel üretim ikinci tahminlerine göre, 2021 yılında üretim miktarları, bir önceki yıla göre tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde yüzde 12, sebzelerde yüzde 0,2 azalırken, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde ise yüzde 4,6 oranında artması beklenmektedir. Tahıl ürünleri üretim miktarlarının 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 15 oranında azalarak yaklaşık 31,6 milyon ton olarak gerçekleşmesi bekleniyor. 2020 yılında 20 milyon 500 bin ton olan buğday üretimi 2021 yılında 17 milyon 650 bin ton olması beklenirken, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), 30 Haziran'dan bugüne kadar 5 kez buğday ithalat ihalesi yaptı.
2020 yılında tarım ve gıda ürünlerindeki ithalat, önceki yıla göre yüzde 4 oranında artarak yaklaşık 14,5 milyar ABD doları, ihracat ise yüzde 5,4 artarak 18,4 milyar ABD doları olarak gerçekleşti. Türkiye tarım ve gıda ürünleri ithalatında 2020 yılı itibarıyla yüzde 31 oranındaki payla Rusya, Brezilya ve ABD ilk üç sırada yer alıyor.