Türkiye’de son yıllarda yaşanan ekonomik kriz tüm toplumu derinden etkilemeye devam ediyor. Enflasyon oranlarındaki artıştan dolayı gıda, giyim, barınma gibi yaşamsal ihtiyaçlarda her geçen gün fiyat artışı yaşanırken bu krizden aldıkları düşük ücret nedeniyle en fazla etkilenen emekli yurttaşlar, kriz karşısında adeta yaşamla boğuşur durumda.  

 

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, Türkiye’de 2017'de 11 milyon 418 bin olan emekli sayısı 2020 Nisan'ında açıklanan verilerle bu rakam 12 milyon 329 bine çıktı. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Emekliler Sendikası (Emekli-Sen) Diyarbakır Şube Başkanı Vahap Günay, emeklilerin durumunu Mezopotamya Ajansı’na (MA) anlattı.  

 

GEÇİNEMİYORLAR

 

Türkiye’de yaklaşık 13 Milyon yurttaşın emekli olarak yaşam sürdürdüğünü ve bunların yaklaşık yüzde 80’inin asgari ücretin altında bir maaş aldığını hatırlatan Günay, emekli yurttaşları görünür kılmaya çalıştıklarını aktardı. Emeklilerin birçok sorunun olduğunu kaydeden Günay, en başta gelen sorunların ise aldıkları düşük ücretler olduklarını belirterek, “Emeklilerimizin yüzde 80’i asgari ücretin altında maaş alıyor. Tabi bu rakam ciddi anlamda geçim derdini sıkıntıya sokmakta. Emeklilerin çok büyük sıkıntıları var. Biliyorsunuz emekli olanların maaşlarında yüzde 60 oranında bir düşüş oluyor. Maaşların azalmasıyla beraber emeklilerin alım gücü daralıyor. BAĞ-KUR emeklilerinden hala bin 500 TL’nin üstünde alan yok. Sigorta emeklileri yine öyle, son 2000 yılından bu yana 2 bin ile iki bin 500 TL arasında aylıkları söz konusu. Diğer emeklilerimizin özellikle de Emek San’da emekli olan yüksekokul mezunu olan, birinci derecenin 4'üncü kademesinden olan arkadaşlarımız 3 bin ile 3 bin 500 TL civarında bir maaş alıyorlar. Emekliler için geçinebiliyorlar demek çok doğru olmaz, gerçekten de geçinemiyorlar. Hele hele emekliler kiradaysa ve ev sahibi olmamışsa bu emekli vatandaşımızın geçinme olasılığı sıfır oluyor. Emekliler hiçbir şey alamıyor” diye konuştu.

 

ÇÖPLERDEN GEÇİNİYORLAR

 

Emeklilerin sağlık sorunları da yaşadığını aktaran Günay, kronik rahatsızlığı olan emeklilerin ilaç ihtiyaçlarından kaynaklı maaşlarında yüzde 20 ile 30 arasında bir kesinti yaşadığını belirtti. Bu kesintilerin ne insani ne de vicdani olduğunu dile getiren Günay, emeklilerin geçinememesinden kaynaklı iş bulmak için arayışta olduğunu ifade ederek, kentte yaşanan işsizlikten dolayı da onu da bulamadıklarını aktardı. Günay, “Diyarbakır’da emekliler bu geçim sıkıntısından dolayı iş bulamıyor, bırakın 18 yaşındaki gençler dahi iş bulamıyor. Zaten emeklilerin çalışması doğru değil fakat çalışmak isteseler de iş bulamıyor. Kentimizde Salı günleri açılan bir alış veriş pazarı var ve biz bu pazarı izlemek için özellikle de gidiyoruz, pazarda akşam 17.00 ile 17,30’dan sonra emekliler pazara geliyor. Emeklilere pazarda ‘Niye bu saatti beklediniz, bakın iyi ürünler kalmadı’ diye sorduğumuzda bize ‘Biz hiçbir zaman iyi ürün alamadık ki’ diyorlar. Yani emekliler akşam saatlerinde Pazar esnafının ya çöpe dökmek yerine satmak istediği ürünleri alıyorlar ya da esnaf çekildikten sonra çöplerden atık malzeme topluyorlar. Emekli arkadaşlarımız bunları toplamaya gidiyor. Yani emekliler için bunlar nasıl yaşanıyor deniliyorsa o kadar yaşıyorlar” diye aktardı.

 

PAHALILIK TEPKİSİ 

 

Emekli öğretmen Vedat Çiftçi, enflasyon oranlarındaki artıştan dolayı emeklilerin kredi kartları ile borçlanarak yaşam sürdüğünü ifade etti. Hayat pahalılığından şikayet eden Çiftçi yaşadıklarını şu şekilde dile getirdi: “Artık 200 TL ile pazar alışverişinizi yapamıyorsunuz. Geçen sene sıvı yağ 30 ile 32 TL iken bugün 80 TL’yi buldu. Yani zamlar yüzde yüzü geçti. Aldığımız maaş da yetmiyor. Temel ihtiyaçlarımızı alamıyoruz. Doğalgaza, elektriğe her şeye zam geliyor. Altından kalkamıyoruz bundan dolayı da kredi kartları kullanarak borçlanıyoruz.” 

 

‘UMUDUM KALMADI’

 

Yaşadıklarından dolayı ek iş yapmayı düşündüğünü fakat iş bulamadığını dile getiren Çiftçi, sadece kendisinin değil bugün her evde en az 2 genç işsiz olduğunu aktararak, şunları söyledi: “Kesinlikle ülkedeki siyasal, sosyal ve ekonomik durumlar iyi değil. Her geçen gün kötüye gidiyor üstelik ben artık umutlu değilim. Emeklilerin daha huzurlu bir yaşamı ancak Avrupa ülkelerinde mümkün. Maalesef bizim böyle bir durumumuz yok.”

 

‘EKONOMİK ADALET YOK’

 

20 yıldır emekli olan ve üst dereceden emeklilik maaşı alan Mehmet Ali Ok da aldıkları maaşların kendilerine yetmediğini ifade etti. Emeklilerin pandemi süresince daha fazla mağdur olduğunu dile getiren Ok, emekli olduğu günden beri durumlarının her geçen gün daha da kötüye gittiğini ifade etti. Emeklilerin ek bir geliri ya da ek bir maaşlarının olması durumda hayatta kalma durumlarının pek mümkün olmadığını ifade eden Ok, “Ne adaletin kendisi ne de ekonomik adalet var. Fakir kazanmıyor sadece ve sadece iktidar ortakları ve çevresi kazanıyor. Milletin yüzde 80’i perişan durumda” dedi. 

 

MA / Ergin Çağlar