Sivas’ın Kangal ilçesine bağlı Pınargözü Köyü ve ona bağlı Taşgeçit ile Davutoğlu mezralarında yaşayan yurttaşlar, 2012 yılında bölgede Koç Holding’e bağlı Demir Export A.Ş. tarafından yürütülen madencilik faaliyeti yüzünden arsenikli suya maruz kalmalarıyla gündeme gelmişti. Su ihtiyaçlarını daha önceden köyün yukarı tarafında bulunan kaynaktan gideren Pınargözü köyü ve mezrası sakinlerinin su kaynakları, madencilik faaliyetleri yüzünden bir süre sonra kurudu. Şirket yetkilileri ise, suyun yürüttükleri çalışmalar sonucu kurumadığını iddia etti. 

 

Köylülerin mahkemeye başvurması sonrası mahkemece atanan bilirkişi heyetinin hazırladığı raporda ise, maden ocağının bölgenin topoğrafya yapısını değiştirdiğinden dolayı kaynak suyunun eğimin fazla olduğu maden ocağına doğru aktığı bilgisi yer aldı. 

 

Bu rapor sonrası şirket yetkilileri, “sosyal sorumluluk projesi” adı altında köye su taşıdı. Köylüler yaklaşık 1 yıl boyunca su ile ihtiyaçlarını bu şekilde karşıladı.

 

YÜKSEK ORANDA ARSENİK ÇIKTI

 

11 Ekim 2012’de Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından yapılan rutin analizler sonucunda ise, sudaki arsenik miktarının 24.2 oranıyla mevzuat limitinin üzerinde olduğu ortaya çıktı. Arsenik oranı yüksek çıkınca Pınargözü ve her iki mezrasındaki sudan 21 Ocak 2013’te denetleme izlem numunesi alındı. 5 Şubat 2013’te su numunelerinin analizi sonucunda Pınargözü 20.9, Davutoğlu mezrası 24 ve Taşgeçit mezrasında ise 23.9 oranında arsenik tespit edildi. Kangal İlçe Özel İdaresi yetkilileri köye giderek halka arsenikli suyun içmesi ve kullanımı konusunda uyarılarda bulundu. 

 

BİLE BİLE ARSENİKLİ SU İÇİRİLDİ

 

Maden şirketi ise sudaki arseniği azaltmak için arıtma tesisi kurdu. Ancak kurulan arıtma tesisi su ihtiyacını karşılamada yetersiz kalınca, arıtılmamış su şebekesi eklenerek köylülere arsenikli su verildi.

 

16 Mayıs 2014’te Halk Sağlığı Müdürlüğü’nden gelen müfettişlerin durumu fark etmesi üzerine arıtılmadan gönderilen suyun vanasını mühürlenip, şirket hakkında tutanak tutuldu. Tutanak tutulmasından 4 gün sonra ise dönemin muhtarı Ali Rıza Sönmez ve azalar Şaban Geyik, Ziya Sönmez tarafından köylülerden habersiz olarak maden şirketine yazılan dilekçeyle su yetersizliğinden dolayı arıtmadan geçmeyen suyun akışının sağlanması istendi. Verilen dilekçede, “içme suyu olarak kullanılmamak şartı” ile bir aylık suyun kendilerine verilmesi talep edilmişti. 

 

Şirket, muhtar ve azaların talebi üzerine vananın mührünü kırarak köylülere tekrardan arsenikli su vermeye devam etti. 

 

4 Aralık 2014’te, Kangal Toplum Sağlığı Merkezi yetkililerinin arıtma tesisinde yaptığı kontrollerde “mührün açılıp arıtma tesisi çıkışındaki depoya arsenikli suyun ilave edildiği ve tekrardan mührün bağlandığını” belirlendi.

 

SUÇ DUYURUSUNDA BULUNULDU

 

Yaşanan bu skandal üzerine bazı köylüler, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Tabipleri Birliği’nin de aralarında olduğu çeşitli kişi ve kurumlar, köyün muhtarı Ali Rıza Sönmez, azalar ve şirketin yöneticileri hakkında Kangal Asliye Ceza Mahkemesi’ne suç duyurusunda bulundu. 

 

O tarihten bu yana maden şirketine karşı hukuki mücadelelerini sürdüren köylülerin başvurusu üzerine Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davada, mahkemenin atadığı bilirkişi heyetini incelemeleri sonucu hazırladığı raporla şirketi “kusurlu” buldu. Ancak buna rağmen mahkeme, gelinen noktada “yetkisizlik” kararı alarak dava dosyasını Sivas Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderdi.

 

ŞİRKET KUSURLU BULUNDU

 

2016/134 sayılı dosya numaralı davada, mahkemenin atadığı bilirkişi heyetinin incelemeleri sonucu hazırlanan raporda şirket “kusurlu” bulundu. Ancak buna rağmen mahkeme, gelinen noktada “yetkisizlik” kararı alarak dava dosyasını Sivas Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderdi.

 

Hukuki süreç böyle işlerken maden şirketi ise, aynı bölgede yer alan Bakırtepe’de siyanürle altın çıkarmak için yeni bir maden ocağı kurdu.

 

‘METİN FEYZİOĞLU ŞİRKETİN AVUKATI OLARAK KARŞIMIZDA’

 

Pınargözü eski muhtarı Hüsnü Engin, 6 yıldır arsenikli su sorunlarının halen daha devam ettiğini belirterek, “Her yerde çevreci olarak kendini gösteren Koç Holding burada halkı zehirliyor. Cerattepe’de halkın avukatlığını yapan, zehre karşı mücadele ettiğini iddia eden Metin Feyzioğlu da şirketin avukatı olarak karşımızda duruyor” dedi. 

 

Çok büyük bir kanunsuzluk yaşandığını söyleyen Engin, tepkisini “Devletin hiçbir mercii bu işe el atmıyor. Şu anda su teminimizi derelerden, çeşmelerden aynı rezaletle karşılıyoruz” sözleriyle dile getirdi. 

 

MA / Muhammed Doğru